Ганс Георг Гадамер
(1900-2002) назарияси
Асосий масалалар
Гадамер фалсафани билиш (гносология) томонидан тушуниш (герменевтика)
томонига ўтишга ча=иради;
Одам ҳаёти давомида, биринчидан, тажриба тўплайди (унинг катта =исмини
аждодлар тажрибаси –«дунё тажрибаси»),иккинчидан, дунё тажрибасига ўз
хиссасини қўшади;
«Дунё тажрибаси»ни аждодлардан авлодларга ўтиши ҳозиргидан келажакка
ўтиши асосан матн, ѐзув, тил ва анъаналар ор=алидир;
Шунинг учун, матн тилининг шарҳи, уни тушуниш фалсафанинг асосий
йўналиши бўлиши керак.
Герменевтика асосий вакилларининг бош йўналишлари
125
П. Рикер (1913 йилда туғилган)
назарияси
Пол Рикер ижодининг асосий масаласи – шахс. Шахс инсоният маданиятининг
ижодкори;
Фалсафанинг ма=сади-одам субъекти тушнчасининг услуби;
«Регрессив-прогрессив» услуб, одамни тушуниш услуби сифатида уч ўлчовда
берилиши мумкин: ўтмиш, ҳозирги замон, келажак;
Рикер бўйича, одам шахси телелогик, яъни келажакка йўналтирилган.
Асосий масалалар
Герменевтика асосий вакилларининг бош йўналишлари
126
ЭМПИРИОКРИТИЦИЗМ
XIX
–XX асрлар чегарасида юзага келди. Унинг энг
машҳур намояндалари – Э.Мах (1838-1916) ва
Р.Авенариус (1843-1896). Илк позитивизмдан
фарқли ўлароқ, эмпириокритицизм фалсафага
«иккинчи позитивизм»ни синтез қилувчи фан сифа-
тида ѐндашади, уни билиш назариясига боғлайди.
Эмпириокритицизм «тажриба танқиди» деган маъ-
нони англатади ва «тажрибани метафизик табиатни
ўзгартирувчи барча қоидалардан тозалаш»ни назар-
да тутади. Э.Мах фикрига кўра, тажриба амалда
«дунѐ элементлари» ҳисобланувчи сезгилардан
иборатдир.
127
Do'stlaringiz bilan baham: |