3- semestr reklama murojaatining mazmuni va ularni ishlab chiqishning asosiy bosqichlari

1-jadval. Gazeta sahifasidagi iboraga nisbatan murojaat pozitsiyasi 
samaradorligining tahlili. 
Chap qismi
O’ng qismi
3 
5 
12 
11 
2 
1 
Sahifaning yuqori qismi
7 
14 
20 
19 
10 
4 
Sahifa yuqori qismining o’rta 
qatori 
8 
16 
24 
23 
15 
6 
Sahifa pastki qatorining o’rtasi
13 
18 
22 
21 
17 
9 
Sahifaning pastki choragi
Gazeta e’lonidagi kompozitsiya elementlarini ko’yidagi usulda ajratib berish 
mumkin: 

---

Slogan – odatda reklama murojaati muqaddimasi vazifasini o’tovchi qisqa 
reklama shiori, chaqirig’i, sarlavhasi, hikmatli so’z. Slogan – auditoriyaning 
diqqatini qaratish va qiziqishini uyg’otish vositalaridan biri.
Sloganlarning olti asosiy turi ko’rsatiladi: 
1) yangilik – «Birinchi o’pichdan beri eng buyuk kashfiyot» (L’Ureal 
firmasining Kaptiv lab pomadasi reklamasi); 2) savol – «Nahotki men 
sifatning qadriga yetmayman?», «Menda did yo’q deysizmi?» (Winston 
sigaretasi reklamasi; 3) darak – «Terimiz har kuni Ѕ l suyuqlik 
yo’qotadi» (Vichy kompaniyasining Termal S namlovchi vositasi 
reklamasi); 4) buyruq - «Kent dunyosiga qadam qo’ying» va shu 
mazmundagi klassik tusga kirgan «Marlboro mamlakatiga mahamat» 
chaqirig’i; 5) «1-2-3-yechimlar» - «Sizning yangi FORDingizgacha 50 
qadam» (Ford-Plan); 6) «nima-qanday-nima uchun» - «Salomatlikni 
sotib olib bo’lmaydi. Klubimiz a’zolari bunday emasligini bilishadi» (d 
Class klubi reklamasi). 
Sloganlarga qo’yilgan asosiy talablar uning qisqaligi va xaridor talablarini 
qondirishi haqidagi va’dadir. 
Boshlanma (pochin) - murojaatning sloganni ochib beruvchi va ma’lumot 
blokini boshlab beruvchi qismi. Bu qismda tovar orqali hal etiladigan muammoni 
ma’lum qilish samarali hisoblanadi. 
Asosiy matn deb ham yuritiladigan ma’lumot bloki qabul qiluvchini undash va 
unga yetarli ma’lumotni taqdim qilishda asosiy yuklamani ko’taradi. 
Tadqiqotlarning ko’rsatishicha aniq yoki nisbatan to’liq ma’lumotga ega 
murojaatlar kattaroq ta’sir kuchiga ega bo’ladi. Odamlar o’zlari uchun zarur 
axborotni olish uchun uzun matnlarni ham o’qishga tayyor bo’lishlari isbotlangan 
haqiqatdir. Ayniqsa bu qimmatbaho tovarlarni reklama qilish bilan bog’liq bo’lsa. 
Ekspert bo’lish shart emas, lekin poligrafik ishlab chiqarish bo’yicha yetarlicha 
bilimga ega bo’lish turli nuqtai nazarlardan foydali bo’lishi mumkin. Bu matn, 
maket va badiiy bezak tayyorlashning boshlang’ich bosqichlarini tashkil etishni 
osonlashtiradi, ishlab chiqarishning har bir turiga oid xizmatning narxini aniq va 
rentabelli ravishda belgilash imkonini beradi.