3-2 Bux guruh talabasi Sayfullayev Anvar Mavzu: O‘zbek xalq maqollari janr xususiyatlari va genezisi Topshiriq

5.O'zga yurtda shoh bo'lguncha,
O'z yurtingda gado bo'l.
Bu maqol o'z ma'nosida kelgan. Ya'ni o'zga yurtga borib shoh bo'lsang ham, baribir o'z yurting bu tug'ilib o'sgan yeringdir. Har qachon uni qo'msaysan,sog'inasan va hech qachon o'zga diyorlar o'z ona vataningdek bo'laolmaydi deyilmohchi. Bunga misol qilib Zahiriddin Muhammad Boburni olsak bo'ladi.
Bu maqolda tazod san'atidan foydalanilgan "shoh","gado".
6.It bilan ho'tikni qancha qilma tarbiya,
It bo'lur,eshshak bo'lur,aslo bo'lmas odamiy.
Bu maqol ko'chma ma'no ham o'z ma'noda kelyapti desak ham bo'ladi. Ya'ni o'z ma'no jihatdan tahlil qiladigan bo'lsak it bn eshakni tarbiya qiganing bn odam bomidi deyilmohchi, ko'cha ma'noda esa uqmidigan odamga qancha gap uqtirmagin barbirgayam odam bomidi ya'ni uqmidi,o'zgarmidi o'sha o'shaligicha qoladi demohchi. Bu maqolda mutanosib san'ati qo'llangan- "it, eshshak,ho'tik".
7.Ko'rpacha olsang qo'shningga ol, bir chetida o'zing o'tirasan.
Bu maqol ko'chma ma'noda. Ya'nii qo'shnichilik ming yilchilik, yana bir maqol borku uzoqdagi qarindoshdan,yaqindagi qo'shni yaxshi. Har doim nima bo'lsa birinchi bo'lib qo'shniga yugurib chiqamiz. Qo'shning bilan ahil,inoq bo'l deyilyapti.
8.Bukrini go'r to'g'irlaydi.
Bu maqol ko'chma ma'noda. Ya'ni yomon odamni qancha tarbiyalab to'g'irlamohchi bo'lsang befoyda unga Yaratgandan boshqasi bas kelaolmas. O'lgandagina tavba qilmasa boshqa payt tavba qilmaydi deyilmohchi.
9.It hurar, karvon o'tar.
Bu maqol ko'chma ma'noda kelgan. Ya'ni kimdur senga jahl bilan baqiryaptimi parvo qilma,sen indamay ketaver ozi baqirib baqirib qolaveradi degan ma'no beryapti. Bu maqolning qofiyalari hurar, o'tar.
10. Beshikdan qabirgacha ilm izla.
Bu maqol o'z ma'noda kelgan. Ya'ni butun umring davomida ilm izlagin, ya'ni o'qib o'rgangin doimiy izlanishlarda bo'lgin,ilmli, bilimli bo'lgin deyilgan.
Inson hamisha oqib izlanishi kerak. Ilmli kishi hech qachon hor bo'lmaydi. Maqollar hamisha bizlarni yaxshilikka yetaklaydi.