3-4 mavzu: Elektrokimyoviy taxlil usullari va turlari. Konduktometrik va kolorometriya taxlil usullari. Reja

3-4 mavzu:
Elektrokimyoviy taxlil usullari va turlari.Konduktometrik va kolorometriya taxlil usullari.
Reja:
1. Konduktrometriya
2. Kulonometrik analiz
3. Polyarografiya
4. Potyensiometriya
5. Elektr mikdoriy analiz usullari to’g’risida umumiy tushunchalar.
Tayanch iboralar:
Qisman holatlarda eritmada elektr o`tkazuvchanlikni reaksiya mahsulotlari va titrlanayotgan ionlarning xarakatlari o`zgarishini shart-sharoitidan foydalanish
Ushbu holatda tok kuchi klenmadan o`tgan xamma kuchlanishlarni qiymatlarini nazorat qilish va uni voltampyermetriyasi.
Ionlar konsentrasiyasidan to`g`ridan to`g`ri Elektronlarning potyensiyaligi bog’`liqligi.
KONDUKTROMETRIYA usulida eritmaning elektr o`tkazuvchanligi elektr oliz vaqti bog’`liqligining egri chizig`ini ekvivalent nuqtasi oralig`i. Eritmaning elektr o`tkazuvchanligini ionlarning konsentrasiyasiga bog’`liqligidan foydalanib aniqlanadi. Ushbu myetod kyeng tarqalmagan, chunki eritmada tuzlarning umumiy konsentrasiyasi yuqori bo`lganligi sababli ko`rsatilgan bog’`liqlik kerakli natijalarni to`g`ri byerolmaydi. Qisman holatlarda eritmada elektr o`tkazuvchanlikni reaksiya mahsulotlari va titrlanayotgan ionlarning xarakatlari o`zgarishini shart-sharoitidan foydalanish mumkin. Shunga qaramasdan kislota ishqorni titrlashda ishonchli bog’`liqliklarni olish mumkin. Egri chiziqli bukilish nuqtasini topish konduktrometriyani turli xillaridan foydalaniladi, ba`zi xollarda samonisyes bilan qo`shib foydalaniladi.
KULONOMETRIYA Kulonometrik analiz elektr okimyoviy usullar guruhiga tegishli bo`lib, aniq analiz usuli hisoblanadi. Ushbu usul eritmadagi elektr miqdorini o`lchash asosida amalga oshiriladi. Analiz qilinayotgan moddaning elektr olitik qaytarilishi (yoki oksidlanish) jarayoni 100% bo`lganda kyetadigan elektr miqdori asosida topiladi. Kulonometrik titrlash ishonchli va to`g`ri natijalarni beradi. Elektr miqdori kulonlarda ya`ni (Kl, A S) da aniqlanadi, shuning uchun analizning nomi kulonometriya dyeb ataladi.
Elektr oliz jarayonida hosil bo`lgan moddaning miqdori bilan sarflangan elektr miqdorining bog’`liqligi Faradyey qonuni asosida qayd qilingan va quydagi formula bilan izohlanadi.
m=Miῑ /nF
bu yerda: m-reaksiyaga kirishgan moddaning massasi, grammlarda.
M-moddaning molyar massasi g/molda.
i-zanjirdagi tok kuchi,A
ῑ-elektr oliz vaqti, syekund
n-reaksiyada ishtirok etgan 1 molyekul aniqlanayotgan moddaning
F-o`zgarmas Faradyey soni, 96500 kl/mol yoki (A S/mol)
Kulonometriya 2 turga bo`linadi.

1. 
   Agar tok kuchini kontrol qilinsa to`g`ri elektr oliz hisoblanadi va ampyerostatik kulonometriya deyiladi.
   
2. 
   Agar umumiy elektr oliz vaqtida tyekshirilayotgan tok kuchi kulonometrik titrlash asosida olib borilsa umumiy ampyerostatik kulonometriya deyiladi. To`g`ri kulonometriya ham kulonometrik titrlash xam analitik kimyoda, noorganik moddalarni aniqlashda keng qo`llaniladi.
   

Kulonometrik titrlash organik birikmalarni analizda ham ishlatiladi. Ushbu analiz asosida yuqori syezgirlikda ishlaydigan gaz analizatorlari ixtiro qilingan va xozir ko`pgina kimyo korxonalarda, zavodlarda vodorod, kislorod, suv, uglerod, azot, oltingugurt oksidlarini, galogenlarini va ularning xosilalarini aniqlash uchun ishlatilmoqda.