3. arpaning o’sishi, rivojlanishi va hosildorligiga ekish me’yorlari va chuqurliklariining ta’siri doc


Ekinzor strukturasi va hosildorlik (2013 yil)


Download 410.25 Kb.
Pdf ko'rish
bet47/49
Sana08.01.2022
Hajmi410.25 Kb.
#249240
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49
Bog'liq
arpaning osishi rivojlanishi va hosildorligiga ekish meyorlari va chuqurliklariining tasiri

Ekinzor strukturasi va hosildorlik (2013 yil) 

Ko’rsatkichlar 

Ekish chuqurligi, sm 



11 



Mavlono 

Hosilni  yig’ishtirish  oldidan 

1 m

2

 dagi o’simliklar soni,  



240,3 

243,1 


262,0 

197,4 


128,6 

Mahsuldor tuplanish 

1,43 

1,69 


1,59 

1,29 


1,29 

1  m


2

  mahsuldor  poyalar 

soni 

346,5 


413,3 

419,2 


256,6 

167,2 


Boshoqdagi donlar soni 

38,1 


38,3 

37,1 


37,6 

37,1 


1000 dona don massasi, g 

32,3 


33,4 

36,0 


44,1 

46,3 


Hosildorlik, s/ga 

43,5 


53,6 

53,4 


41,7 

29,2 


Temur 

Hosilni  yig’ishtirish  oldidan 

1 m

2

 dagi o’simliklar soni,  



239,6 

242,3 


261,4 

196,2 


125,8 

Mahsuldor tuplanish 

1,41 

1,68 


1,57 

1,28 


1,21 

1  m


2

  mahsuldor  poyalar 

soni 

339,2 


409,1 

411,8 


254,7 

154,4 


Boshoqdagi donlar soni 

38,0 


38,7 

37,0 


37,4 

36,6 


1000 dona don massasi, g 

31,7 


34,3 

36,1 


45,3 

46,7 


Hosildorlik, s/ga 

40,3 


51,7 

49,3 


39,6 

25,2 


 

 

3.18-jadval 

Arpa hosildorligining ekish chuqurligiga bog’liqligi (2013 yil) 

Ekish 


chuqurligi, sm 

Qaytariqlar 

O’rtacha 

Qo’shimcha 

II 


III 

IV 


s\ga 



Mavlono 

39,7 


45,3 

44,2 


44,8 

43,5 


100 


55,4 


51,5 

57,3 


50,2 

53,6 


10,1 

123,2 


56,1 


52,6 

50,3 


54,2 

53,4 


9,9 

122,8 


42,7 


39,2 

40,8 


44,1 

41,7 


-1,4 

95,9 


11 

27,3 


31,2 

28 


30,3 

29,2 


-14,3 

67,1 


Temur 

43,2 



37,4 

39,4 


41,2 

40,3 


100 


53,6 


51,0 

54,0 


48,2 

51,7 


11,4 

128,3 


49,3 


48,6 

46,2 


53,1 

49,3 


9,0 

122,3 


40,3 


36,3 

45,1 


36,7 

39,6 


-0,7 

98,3 


11 

22,3 


23,7 

27,2 


26,6 

25,2 


-15,1 

62,5 


Umumiy bo’yicha: EKIF

05

 = 3,98 s; 



Ekish chuqurligi bo’yicha (A omil): EKIF 

05

 = 2,81 s; 



Nav bo’yicha (B omil): EKIF 

05

 = 1,76 s; 



Tajriba aniqligi: P = 3,4 % 

 

 

PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com



 

66

Shunday  qilib,  Samarqand  viloyatining  o’tloqi-bo’z  tuproqlari  sharoitida 



arpadan yuqori hosil olishda urug’larni optimal ekish muddatida 5 sm chuqurlikka 

ekish  urug’larning  dala  unuvchanligi  yuqori  bo’lishini,  o’simlikning  qulay 

o’lchamlarda tuplanishini, yaxshi o’sib-rivojlanishini ta’minlaydi. 

 

3.5. 

Turli 

ekish 

me’yorlarida 

arpa 

yetishtirishning 

iqtisodiy 

samaradorligi 

 

O’zbekistonda  bozor  iqtisodiyotiga  bosqichma-bosqich  o’tish  sharoitida 

qishloq  xo’jaligining  barcha  sohalarida  bo’lgani  kabi  aholini  don  va  non 

mahsulotlariga 

bo’lgan 

talabini 

ta’minlash 

maqsadida 

yetishtirilayotgan 

bug’doyning  iqtisodiy  samaradorligi  ko’rsatkichlarini  aniqlash  bugungi  kunda 

dolzarb  masala  hisoblanadi.  Iqtisodiy  samaradorlik  mahsulot  hajmi,  sifati  va  uni 

ishlab chiqarishga ketgan xarajatlar miqdori bilan bog’liqdir. 

Arpa  navlarini  o’stirishda  bir  gektar  ekinzorga  sarflangan  xarajatlarni 

aniqlashda urug’lik bahosi, o’g’itlar, zaharli kimyoviy moddalar, tuproqni ishlash, 

hosilni  yig’ishtirish,  donni  tashish  va  tozalash,  mehnat  haqi,  qishloq  xo’jalik 

mashinalarini  joriy  ta’mirlash  va  amortizasiya,  yoqilg’i  va  moylash,  umumishlab 

chiqarish  va  umumxo’jalik,  sug’urta  xarajatlari  hisoblandi.  Arpa  navlarini 

o’stirishning iqtisodiy samaradorligini tahlil qilish shuni ko’rsatadiki, yetishtirilgan 

mahsulotning  yalpi  bahosi,  1  gektar  ekinzorga  sarflangan  xarajatlar,  yetishtirilgan 

1  s  donning  tannarxi,  1  gektardan  olingan  shartli  sof  foyda,  rentabellik  darajasi 

ekish me’yorlariga bog’liq holda o’zgardi. 

O’tkazilgan  tajribalarning  iqtisodiy  samaradorligini  tahlil  qilish,  maqbul 

ekish  me’yorida  arpa  o’stirishning  iqtisodiy  samaradorligi  ko’rsatgichlari  yuqori 

bo’lishini ko’rsatdi (3.19-jadval). 

Ekish  me’yorlarini 2,5  mln  dan 5,5  mln  ga oshirib borishda  urug’likka sarf 

xarajatlarning  ortishi  va  hosilni  yig’ishtirishga  sarflangan  xarajatlarning  ortishi 

hisobiga jami xarajatlar oshib bordi. 

PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com



 

67 


3.19-jadval 


Download 410.25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling