3.2. Simmetrik kriptografik algoritmlar
Quyida
simmetrik kriptotizimlar, shuningdek ularning ikki turi:
oqimli va
blokli simmetrik shifrlash algoritmlariga to‘xtalib o‘tiladi.
Simmetrik
shifrlash
algoritmlarida
ma’lumotlarni
shifrlash
va
rasshifrovkalashda yagona kalitdan foydalaniladi. Ma’lumotlarni
shifrlash va rasshifrovkalash jarayonlarini
amalga oshirish tartibi
foydalanilayotgan tizim xususiyatiga asosan tanlanadi.
Simmetrik kriptotizimlarning ishlashi
bilan tanishishda quyidagi
belgilashlar kiritiladi:
−
ochiq matn
𝑃𝑃 ni simmetrik kalit 𝐾𝐾 bilan shifrlash:
𝐶𝐶 = 𝐸𝐸(𝑃𝑃, 𝐾𝐾);
−
shifrmatn
𝐶𝐶 ni simmetrik kalit 𝐾𝐾 bilan rasshifrovkalash:
𝑀𝑀 = 𝐷𝐷(𝐶𝐶, 𝐾𝐾).
Bu yerda,
𝐸𝐸() va 𝐷𝐷() lar mos ravishda simmetrik kriptotizimdagi
shifrlash va rasshifrovkalash funksiyalari.
Oqimli simmetrik shifrlash algoritmlari. Oqimli
simmetrik
shifrlash algoritmlari bir
martali bloknotga asoslangan, farqli jihati –
bardoshligi yetarlicha pastligi va boshqariladigan kalitning mavjudligi.
Ya’ni, kichik uzunlikdagi kalitdan ochiq matn uzunligiga teng bo‘lgan