3-bsb № II bob. Buxoro amirligi

1-topshiriq.
Maksimal
10 ball.
 
Buxoro – Eron munosabatlari: Buxoro va Eron manfaatlari 
to‘qnashgan asosiy hudud Xuroson bo‘ldi. Buning sababi Xu- 
rosonning harbiy-siyosiy va savdo-iqtisodiyjihatdan muhim 
ahamiyatga ega ekanligida edi. Bundan tashqari, Xuroson 
Buxoro xonligi, Eron va Hindiston yo‘nalishida o‘ziga xos 
darvoza vazifasini ham o‘tar edi. Xurosonni nazorat qilish 
masalasida shayboniylar va safaviylar o‘rtasida kcskin kurash 
ketdi. Bu masalada Muhammad Shayboniyxon, Ubaydullaxon 
va Abdullaxon II hukmronligi davrida shayboniylar ustunlik 
qildilar. Abdullaxon II Eronga qarshi kurashda Usmonli 
davlati bilan ittifoq tuzishga urinib ko‘rdi. Biroq maqsadiga 
erisha olmadi va oxir- oqibat Eron Xurosonni 
Movarounnahrdan ajratib tashlashga muvaffaq bo‘ldi. 
Ashtarxoniylar davrida ham Eron bilan munosabatlar 
keskinligicha qoldi. 1740-yilda esa Eron Buxoro xonligini 
qaram davlatga aylantirishga erishdi. 
To‘g‘ri 
javob 
uchun
5 ball 
Buxoro – Hindiston munosabatlari: Hindistondagi 
Boburiylar saltanati bilan Buxoro xonligi o‘rtasidagi o‘zaro 
munosabatlarning o‘rnatilishi Bobur va Ko‘chkunchixonlar 
nomi bilan bog‘liq. Ko‘chkunchixon hukmronligi davrida 
Buxoro xonligi Boburiylar davlatini tan oldi. U bilan savdo va 
elchilik munosabatlarini o‘rnatdi. Abdullaxon II safaviylarga 
qarshi kurashda boburiylar bilan birga harakat qilishga intildi. 
Shu sababdan Abdullaxon II Akbarshoh huzuriga bir necha 
marta elchilarini yubordi. Abdullaxon II Akbarshohga Eronni 
o‘zaro taqsimlab olishni taklif qildi. Lekin Akbarshoh bunga 
rozi bo‘lmadi. Chunki Akbarshoh fuqarolari turli din va diniy 
yo‘nalishlarga e’tiqod qiluvchi davlatlarning bir-biriga toqat 
qilib yashashlari tarafdori hamda diniy bag‘rikenglikni davlat 
siyosati darajasiga ko‘targan hukmdor edi. Qolaversa, u Eron 
bilan yaxshi munosabatda ham edi. 1586-yilda Akbarshoh 
Abdullaxon II ga yo‘llagan maktubida Usmonli davlati 
Eronning bir qismini bosib olganligidan tashvishlanayotgan-
ligini bayon etdi. Ayni paytda, Buxoro va Hindiston birgalik- 
da Eronga yordam ko‘rsatishi zarurligini ta’kidladi. Biroq 
Eron shayboniylar davlatini o‘zining asosiy raqiblaridan biri 
deb hisoblab kelayotgani uchun Abdullaxon II Akbarshoh 
taklifiga rozi bo!lmadi. 
Boburiy hukmdorlar Shoh Jahon va Avrangzeb Olamgirlar 
hukmronligi davrida ashtarxoniylar bilan savdo-sotiq aloqalari 
davom etdi.