3 dan 7 yoshgacha bo‘lgan bolaning rivojlanish xaritasi
Ijtimoiylashuv, kattalar va tengdoshlar bilan muloqot
Download 1.44 Mb. Pdf ko'rish
|
xarita
|
2.3 Ijtimoiylashuv, kattalar va tengdoshlar bilan muloqot 1 Oila a’zolarini biladi
2 Kattalar harakatiga taqlid qiladi
3 O‘z harakatlarida natijaga erishish yo‘lida qat’iylik ko‘rsatadi
4 Kattalar va
bolalar bilan
hamkorlikda o‘ynaydi
5 Bolalarning salbiy
xatti- harakatlariga nisbatan o‘z
munosabatini bildiradi
6 Jamoaviy o‘yin faoliyatida qatnashadai
7 Tengdoshlarga nisbatan xayrixohlik bildiradi
8 O‘z mashg‘ulotlari uchun joy tayyorlaydi
9 Guruh qoidalarini bajaradi (o‘yinchoqlarni yig‘ishtiradi, kiyimlarni taxlaydi va h.k.)
10
O‘z oilasi a’zolariga samimiy munosabat ko‘rsatadi va uyga bog‘liq muayyan qoidalarni bajaradi
11
O‘z do‘sti (dugonasi) haqida gapirib berishi mumkin
12 Kattalarning xatti-harakatlari va yurish-turishlarini o‘xshatgan holda, ularga taqlid qiladi
13
Topshiriqlarni kattalar nazoratisiz bajarishni biladi
3 NUTQ, MULOQOT, O‘QISH VA YOZISH KO‘NIKMALARI 3.1 . Nutq va til
4-yil 5-yil
3 yosh 3 oy
3 yosh 6 oy
3 yosh 9 oy
4 yosh 4 yosh
3 oy 4 yosh 6 oy 4 yosh 9 oy 5 yosh 1 O‘zining ba’zi harakatlarini so‘zlar bilan birgalikda olib boradi
2 Suratda ko‘rayotgan narsalar haqida gapiradi
3 Kattalarning turli savollariga javob beradi
4 Muloqotda faollik ko‘rsatadi
5 Tanish asardan parcha eshitib, uning nomini aytadi
6 Kichik she’rni yoddan aytib beradi
7 Kattalar tomonidan boshlab
berilgan tanish ertak, hikoyani davom ettiradi yoki yakunlab beradi
8 didaktiko‘yinlar o‘ynaydi
9 Boshlangan hikoyani davom
ettirishga qodir
10 Voqealarni muhokama qilish vaqtida o‘z fikrini bildiradi va savollar beradi
11 Berilgan savollarni tushunadi va ularga javob beradi
12 Suhbatda fe’llar va sifatlardan faol foydalanadi
13
Otlar va fe’llardan foydalangan holda uncha murakkab bo‘lmagan gaplar tuzadi (doktorbemorlarni davolaydi, sotuvchi sabzavotlar sotadi)
14 So‘zlardan «ko‘p», «bitta»
ma’nosida foydalanadi
15 Nutqda turli ohang (intonatsiya)lar, mimika
va imo-ishoralardan foydalanadi
16 Didaktik va
og‘zaki o‘yinlar o‘ynaydi
3.2 O‘qish ko‘nikmalari 1 Kitob haqida tushunchaga ega
2 Kattalardan kitob o‘qib berishni iltimos qiladi
3 O‘z yoshiga mos kitoblarni ko‘rib chiqadi
4 Kitobdagi matn va
rasmlar o‘rtasidagi bog‘liqlikni o‘rnatadi
5 Tanish ertak qahramonlarini suratlar bo‘yicha taniydi
6 Eshitgan hikoyalariga munosabat bildiradi va kattalarga savollar beradi
7 Eshitgan hikoyasining asosiy onlarini suratlar bo‘yicha aytib berishi mumkin
8 Badiiy asardan parcha tinglaganidan so‘ng uning nomini aytib beradi
9 O‘z yoshiga mos she’rni yoddan biladi
10 Kitob bilan
batartib munosabatda bo‘ladi
3.3 Qo‘l panjasining mayda motorikasi 1 Varaq yuzasiga to‘g‘ri chiziqlar chizadi
2 2-3 ta ob’ektdan suratlar yaratadi
3 Harflarga qiziqish bildiradi, ba’zi harflarning yozilishini biladi va farqlaydi
4 Yirik munchoqlarni chilvirga tizadi
5 YOzishga harakat qiladi
6 CHiziqlar, belgilar, ilgaklarning oddiynusxalarini oladi
7 Uncha murakkab bo‘lmagan shakldagi predmetlar rasmini
chizadi
8 Suratlarni kontur bo‘yicha aylantiradi va bo‘yaydi
9 SHablonlarni shtrixlaydi
10
Mayda detallardan konstruktor yig‘adi
11
O‘rtacha munchoqlarni ipga tizadi
12
Qog‘ozni qat’iy
ravishda belgilangan chiziqlar bo‘yicha kesadi
13 Qog‘ozni belgilangan chiziqlar bo‘yicha tartib bilan yirtadi
14
Qog‘ozniikki qo‘li bilan aylantirib buraydi
4 Bilish jarayonining rivojlanishi 4.1 Intellektual-anglash ko‘nikmalari
4-yil 5-yil
3yosh 3 oy
3 yosh 6 oy
3yosh 9 oy
4 yosh
4yosh 3 oy
4yosh 6 oy
4yosh 9 oy
5 yosh
1 Predmetlarni bir belgi bo‘yicha saralaydi
2 Oltita rangni farqlaydi va ajratadi
3 O‘xshash juftlikni tanlay oladi
4 Suratlardagi predmetlarni taniydi va ularning nomini aytadi
5 Jonli ob’ektlarga qiziqish ko‘rsatadi
6 Predmetlar tayyorlangan materiallarni ajratadi (qog‘ozdan, yog‘ochdan, metalldan)
7 Xonani o‘rganadi va makondagi o‘z joyini aniqlay oladi
8 Atrofdagi olamga qiziqish bildiradi
9 Suratlarni taqqoslaydi
10 2-3 ta belgi bo‘yicha guruhlarga ajratishi mumkin
11
opisыvaet i sravnivaet osnovnыe potrebnosti jivыx suщestv
(jivotnыe: pitayutsya, dыshat, dvigayutsya i t.d.)
12 Suv va havoning hayot uchun ahamiyatini ta’riflaydi
13
Kunning turli davrlari (tong, kun, oqshom, tun)ni biladi va o‘z nutqida to‘g‘ri foydalanadi
14
Yil fasllari tavsifini biladi
15
YAngilikka faol qiziqadi
4.2 Elementar matematik ko‘nikmalar 1 Predmetlarni1-2 ta belgi bo‘yicha guruhlarga ajratadi
2 Atrofdagi muhitdan «bitta» va «ko‘p»ni topadi
3 Predmetlarni ularning kattaligi bo‘yicha joylashtiradi
4 Geometrik figuralar (doira,
to‘rtburchak, uchburchak) va shakllar (kub, shar)ni farqlaydi
5 Ko‘pliklarni taqqoslaydi
6 Qisqaroq – uzunroq tushunchalari ma’nosini tushunadi
7 «Tong», «oqshom», «kun», «tun» so‘zlari ma’nosini tushunadi
8 «YArim», «yarimta» tushunchalarini biladi
9 Hisob va hisob qatoridagi aloqalarni tushunadi
10
Mexanik tarzda 5 gacha sanaydi
11
O‘xshash geometrik figuralarga ega bo‘lgan predmetlarni topadi
12 Geometrik figuralar va shakllarni biladi
13
Miqdoriy aloqalarni o‘rnatadi
14
Sonning miqdoriy tarkibini biladi
15
Matematik tushunchalardan (ko‘p, kam, jami, shuncha) foydalanadi
16 Tartib bo‘yicha sanaydi
17 «Ko‘proq», «kamroq», «teng»
tushunchalarini taqqoslaydi
18
Makonda o‘z joyini aniqlay oladi (oldinda, orqada, yuqorida, pastda, yaqinda, uzoqda)
19
YAxlit va uning qismlari ma’nosini tushunadi
4.3 Anglash-tadqiq qilish va samarali (amaliy) faoliyatni rivojlantirish 1 Eksperimentlarda kattalar bilan
birgalikda ishtirok etadi (qorish, bo‘yash, cho‘kadi – cho‘kmaydi va h.k.)
2 Tabiatdagi alohida o‘zgarishlarni farqlaydi (qor, yomg‘ir, do‘l, issiq, shamol va h.k.)
3 Ba’zi hasharotlar va qushlarni biladi va nomini aytadi
4 Ba’zi hayvonlarning bolalarini to‘g‘ri aytib beradi
5 «Syujet bo‘yicha» qurilmalar yaratadi
6 Suv va qum bilan o‘ynaydi
7 Jonli ob’ektlarni kuzatadi
8 Eksperimentlarda kattalar bilan
birgalikda ishtirok etadi (qorish, bo‘yash, isitish, qaynatish, magnetizm va h.k.)
9 Yil fasllari uchun xarakterli bo‘lgan tabiat hodisalarini aytib beradi
10
Nima uchun ovqatlanish, nafas olish, o‘qish kerakligini biladi
11 Organizmdagi ba’zi a’zolarning vazifalarini biladi
12 Ba’zi
fizik jarayonlarning ahamiyatini biladi
13
Konstruktlar, puzzle,
mozaika, Legoyaratadi
5. IJODKORLIK 5.1 Dunyoni badiiy his etish 4-yil
5-yil
3yosh
3 oy 3 yosh
6 oy 3 yosh
3 oy 4 yosh 4yosh 3 oy
4yosh 6 oy
4 yosh 9 oy
5 yosh
1 Rasm-suratlar, xalq amaliy san’ati asarlari, o‘yinchoqlar, ob’ektlarni idrok qilishda hissiy (emotsional) kuyinchaklik ko‘rsatadi
2 Tabiat ko‘rinishlari, o‘yinchoqlar, bolalarning kiyimlaridagi ranglar go‘zalligini sezadi
3 Tanish qo‘shiqlarni ajratadi
4 Tovushlar, ohanglarni diqqat bilan eshitadi
5 Tasviriy san’at elementlaridan foydalanadi
6 Amaliy-dekorativ san’at borasida boshlang‘ich tushunchaga ega
7 San’at bilan bog‘liq ba’zi kasblar (rassom, bastakor, aktyor) haqida tushunchaga ega
8 San’atning ba’zi turlari va janrlarini farqlaydi (qo‘shiq, raqs, musiqa, she’riyat, topishmoq, rasm, haykal)
9 Ba’zi me’moriy qurilmalar haqida tushunchaga ega
10
Ohang va qo‘shiqlardagi yuqori va past tovushlarni farqlaydi
11 Ba’zi
musiqa asboblarining sadosini ajratadi (pianino, dutor, childirma)
12 Musiqa ohangiga mos ravishda raqsga tusha oladi
Download 1.44 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|