3 dan 7 yoshgacha bo‘lgan bolaning rivojlanish xaritasi


  NUTQ, MULOQOT, O‘QISH VA YOZISH KO‘NIKMALARI


Download 1.44 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/5
Sana10.12.2020
Hajmi1.44 Mb.
#163322
1   2   3   4   5
Bog'liq
xarita




NUTQ, MULOQOT, O‘QISH VA YOZISH KO‘NIKMALARI 

3.1. 


Nutq va til 

 

 

 



6-yil 

7-yil 


 

 

5 yosh 



3 oy 

5yosh 


6 oy 

5 yosh 


9 oy 

6yosh 


6yosh  

3 oy 


6yosh 

6 oy 


6yos

h 9 


oy 

7   


yosh 

 



Kuzatilayotgan 

voqea 


va 

hodislarni tushuntiradi 

 

 

 



 

 

 



 

 



Umumlashtiruvchi 

so‘zlardan 

to‘g‘ri  foydalanadi  (mevalar, 

sabzavotlar,  daraxtlar,  qushlar, 

idishlar) 

 

 



 

 

 



 

 

 



Predmetlarning  o‘ziga  nisbatan 

joylashgan  holatini  tasvirlaydi  

(mening oldimda, stolda) 

 

 

 



 

 

 



 

 



So‘zlardan  belgilanishiga  ko‘ra 

to‘g‘ri foydalanadi 

 

 

 



 

 

 



 

 



Nutqda mazmuniga ko‘ra asosiy 

nutq qismlaridan foydalanadi 

 

 

 



 

 

 



 

 



Bir  o‘zakli  so‘zlarni  (namuna 

bo‘yicha) hosil qiladi  (mushuk-

mushukcha-mushukvoy) 

 

 



 

 

 



 

 

 



Grammatik  jihatdan  oddiy  va 

qo‘shma gaplar tuzadi  

 

 



 

 

 



 

 

 



Suhbatni quvvatlaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



Kattalar 

yordamida 

istak 


bo‘yicha ijodiy hikoya tuzadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



10 

Barcha  tovushlarni  to‘g‘ri  va 

aniq talaffuz qiladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



11 

Ona  tilida  erkin,  grammatik 

jihatdan  to‘g‘ri  suhbatlashadi, 

so‘z 


turkumlaridan 

to‘g‘ri 


 

 

 



 

 

 



 

 


foydalanadi 

12 


Gaplarda 

sinonim 


va 

antonimlarni 

topadi 

hamda 


ularni berilgan topshiriqqa ko‘ra 

tegishlicha tanlay oladi 

 

 

 



 

 

 



 

 

13 



Ko‘p  ma’noli  so‘zlarning  turli 

ma’nolarini tushunadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

14 



Xilma-xil  ko‘rinishdagi  gaplar 

tuzadi 


 

 

 



 

 

 



 

 

15 



Rasm 

bo‘yicha 

mustaqil 

ravishda ta’rifiy hikoya tuzadi  

 

 

 



 

 

 



 

 

16 



Turli  janrdagi  adabiy  asarlarni 

ifodali so‘zlab beradi 

 

 

 



 

 

 



 

 

17 



Guruh 

doirasidagi 

muhokamalarda  ishtirok  etadi, 

eshitadi va suhbatga kirishadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

18 



Topishmoqlar  topadi,  qofiyalar 

tuzadi 


 

 

 



 

 

 



 

 

3.2 



O‘qish ko‘nikmalari 

 

So‘zdagi 



birinchi 

tovushni 

taniydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Kitobni  mustaqil  tarzda  ko‘rib 

chiqadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Tovushlar farqini biladi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



So‘zlarni bo‘g‘inlarga bo‘ladi

 

 

 



 

 

  



 

 

 



 

So‘zlarga qofiyalar tanlaydi 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Nutqning  dialogik  shaklidan 

foydalanadi, savollar beradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



SHe’rlarni  yodlaydi  va  ifodali 

aytib beradi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Ba’zi  adabiy  asarlar,  ertaklar, 



hikoyalarning 

nomi 


va 

mualliflarini biladi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Ifodalilikning 

 

intonatsion 



vositalaridan to‘g‘ri foydalanadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

10 



Harflarga 

mos 


keladigan  

so‘zlarni tanlaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

11 


Boshqa 

bolalarga 

kitob 

mazmuni 


haqida 

yodida 


qolganlarni hikoya qilib beradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

12 



Bo‘g‘inlar 

ifodalangan 

kartochkalar 

yordamida 

bo‘g‘inlardan so‘zlar tuzadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



13 

So‘z,  tovush,  bo‘g‘in,  gap 

to‘g‘risida tasavvurga ega 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

14 



Viveskalar,  kitoblar  nomi,  surat   

 

 



 

 

 



 

 


ostidagi  yozuvlar  va  h.k.ni 

o‘qiydi 


 

 

 



15 

Ba’zi  adabiy  janrlar  nomini 

biladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



16 

Taniqli  bolalar  yozuvchilari  va 

shoirlarining 

ism-shariflarini 

biladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



3.3 

Qo‘l panjalarining mayda motorikasi 

 

CHiziqlar,  tayoqchalar,  gajaklar 



chizadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Qog‘oz  varag‘ini  turli  usullarda 

taxlaydi (origami) 

 

 



 

 

 



 

 

 



Bosma 


harflarni 

namunaga 

ko‘ra yoza boshlaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Bosma harflar bilan yozadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



Barmoqchalar  yordamida  turli 

mashqlar bajaradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Bo‘yaladigan 

naqshlarni 

batartib shtrixlaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 



Turli  yuzaliklar  (nam  qum, 

asfalt, 


taxta)ga 

chizadi 


va 

yozadi 


 

 

 



 

 

 



 

 



Sochlarini o‘rib qo‘yadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Mozaika yig‘adi 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



10 

So‘zlar va qisqa gaplar yozadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



11 

Daftar chiziqlarini tushunadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



12 

Rasmlarni to‘g‘ri joylashtiradi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



13 

Nuqtali punktir rasmlarni qo‘lini 

olmasdan birlashtiradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

14 



Matoga rasmlar tikadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

15 


Harakatning 

«o‘ziga» 

va 

«o‘zidan» yo‘nalishlarida to‘g‘ri 



harakatlanadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

16 


Turli  materiallardan  murakkab 

namunalar kesadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

17 


Pistoletli elimdan foydalanadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 





Bilish jarayonining rivojlanishi 

 

4.1 

Intellektual-bilish ko‘nikmalari 

 

 

 



6-yil 

7-yil 


 

 

 



5 yosh 

3 oy 


yosh 


6 oy 

5 yosh 


9 oy 

yosh 



6yosh  

3 oy 


6yosh 

6 oy 


6yosh 

9 oy 


7   

yosh 


Surat  bo‘yicha  syujetlarni  eslab 

qoladi va hikoya qiladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Izchil  xulosalar  chiqaradi,  fikr 

yuritadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Hayvonlar  yashaydigan  muhit 

nomlarini  aytadi  (baliq  suvda, 

bo‘ri  o‘rmonda  yashaydi  va 

h.k.) 

 

 



 

 

 



 

 

 



Jo‘g‘rofiy 

(geografik) 

tushunchalarni biladi 

 

 

 



 

 

 



 

 



Oddiy  sabab-oqibat  aloqalarini 

tushunadi    (yomg‘ir  yog‘ayapti 

– berkinish kerak) 

 

 



 

 

 



 

 

 



Sinash  va  xatolar  orqali  amaliy 

vazifalar 

echimini 

topishga 

harakat qiladi (kichik mashinani 

yurgizish  uchun  kalit  bilan 

burash kerak) 

 

 

 



 

 

 



 

 



Ob’ektlarni tizimlashtiradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Mustaqil 



tarzda 

atrof-muhit 

haqida axborot izlaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Kuzatuvlar 

asosida 

umumlashtirish  va  xulosalar 

qiladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



10 

Yil fasllari va voqealarni ketma-

ketlikda aytib beradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



11 

Suratlar 

bo‘yicha 

izchil 


xulosalar chiqaradi  

 

 



 

 

 



 

 

 



12 

O‘z 


mamlakati 

va 


uning 

ramzlari  to‘g‘risida  tasvvurga 

ega 

 

 



 

 

 



 

 

 



13 

O‘z  xalqining  ba’zi  milliy 

an’analari 

va 


urf-odatlarini 

biladi 


 

 

 



 

 

 



 

 

14 



Bolalar 

ensiklopediyasidan 

foydalana oladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



15 

Predmetlarni  tashqi  va  ichki 

belgilar bo‘yicha tasniflaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

4.2 



Elementarmatematik ko‘nikmalar 

 

Geometrik   figuralarni biladi va 



predmetlarda ularni ajratadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Predmetlarni 

uzunligi, 

eni, 


qalinligi,  balandligi  bo‘yicha 

taqqoslaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 


Predmetlar guruhini taqqoslaydi   

 

 

 



 

 

 



 

 



Muloqot 

vaqtida 


matematik  

terminologiyadan foydalanadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

1  dan    10  gacha  bo‘lgan  sonlar 



doirasida 

 

matematik 



harakatlarni amalga oshiradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Predmetlarni  soni  va  umumiy 

miqdori bo‘yicha taqqoslaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Predmetlar 

guruhlarining 

tengligi 

va 


tengsizligini 

aniqlaydi 

va 

ularni 


o‘zaro 

taqqoslaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 



Vaqt  haqida  tasavvurga  ega 

imeet  (tong, oqshom, kunvatun) 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Raqamlar 



va 

sonlarning 

hayotdagi ahamiyatini tushunadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



10 

1  dan  100  gacha  bo‘lgan 

tartibda  o‘nlik  sonlar  bilan 

to‘g‘ri  va  aksincha  sanaydi  

(10,20,30,40,50 va h.k.) 

 

 



 

 

 



 

 

 



11 

Geometrik 

 

figuralar 



va 

shakllarni biladi 

 

 

 



 

 

 



 

 

12 



20 

gacha 


bo‘lgan 

sonlar 


doirasida 

ba’zi 


matematik 

harakatlarni amalga oshiradi 

 

 

 



 

 

 



 

 

13 



Matematik vazifalarni echadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

14 


Son  tartibi  haqida  tushunchaga 

ega 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

15 


Guruhlarning 

tengligi 

va 

tengsizligini 



tahlil 

qiladi 


(qancha ko‘p? Qancha kam?) 

 

 



 

 

 



 

 

 



16 

Predmetlarni  hajmi,  balandligi, 

qalinligi  bo‘yicha  ketma-ket 

taxlaydi 

 

 

 



 

 

 



 

 

17 



SHartli 

o‘lchov 


yordamida 

suyuq,  sochiluvchan  va  qattiq 

jismlarni o‘lchaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

4.3 



Anglash-tadqiq qilish va samarali (amaliy) faoliyatni rivojlantirish 

 

Tabiat 



hodisalarining 

turli 


omillarga bog‘liqligini tushunadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Tabiatdagi  o‘zgarishlar  sababini 

tushuntrib berishi mumkin  (m-n, 

qorning erishi) 

 

 



 

 

 



 

 

 



Odamlarning  atrofdagi  tabiatga 

ta’sirini tushunadi (ekish, hosilni 

yig‘ishtirish) 

 

 

 



 

 

 



 

 



Tabiiy 

materialdan 

rasm 

bo‘yicha turli buyumlar yasashni 



biladi, 

ish 


bosqichlarini 

 

 



 

 

 



 

 

 



rejalashtiradi 

Mustaqil 



ravishda 

modellar 

yaratish  va  konstruksiyalashni 

amalga oshirish mumkin 

 

 

 



 

 

 



 

 



Jonli va jonsiz olamni farqlaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Tabiatning  insonlar  hayotidagi 



ahamiyatini anglaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



O‘z qiziqish va kuzatuvlari bilan 

bog‘liq savollar beradi 

 

 

 



 

 

 



 

 



O‘z 

taxminlarini 

bildiradi, 

tushuntiradi  va  oldingi  hamda 

hozirgi 

tajriba 


borasida 

umumlashmalar qiladi 

 

 

 



 

 

 



 

 

10 



Tadqiqotdagi  hal  qilinishi  zarur 

bo‘lgan  muammoni  ajratadi  va 

qo‘yadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

11 



Turli  resurslardan  foydalangan 

holda, 


o‘z 

kuzatuvlarini 

ifodalaydi va tasdiqlaydi 

 

 



 

 

 



 

 

 



12 

Atorf-muhitni 

yaxshilashda 

ishtirok 

etish 

muhimligini 



tushunadi(m-n,  axlatni  to‘plash,  

uni  saralash,  daraxtlar  va  gullar 

ekish,  elektr  toki,  suv  va 

qog‘ozni tejash) 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

5. 



IJODKORLIK 

5.1 


Dunyoni badiiy his etish 

 

 

6-yil 


7-yil 

 

 

5 yosh 


3 oy 

5 yosh   

6 oy 

 

5 yosh 



9 oy 

6 yosh 


6 yosh 

3 oy 


6 yosh 

6 oy 


6yosh 

9 oy 


7yosh 

Musiqa asariga hissiy munosabat 



bildiradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



Musiqa  ohangiga  mos  ravishda 

turli  harakatlar  o‘ylab  topishi 

mumkin 

 

 



 

 

 



 

 

 



Badiiy 


asarlar 

qahramonlari 

rolini o‘ynashi mumkin 

 

 



 

 

 



 

 

 



Amaliy  san’at  turlari  borasida 

dastlabki  tushunchalarga ega 

 

 



 

 

 



 

 

 



O‘z 


loyihalarini 

yaratish 

g‘oyalarini bildiradi 

 

 



 

 

 



 

 

 



Musiqiy uslublarni ajrata biladi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



Kichik ssenariylar o‘ylab topishi 

va  kichik  sahnalar  tashkil  etishi 

mumkin 


 

 

 



 

 

 



 

 



Tabiiy  materiallardan  buyumlar 

yasaydi 


 

 

 



 

 

 



 

 



Kostyumlarni 

bezatishi, 

guldastalar 

yasashi, 

oddiy 

retseptlar 



bo‘yicha 

ovqat 


 

 

 



 

 

 



 

 


tayyorlashi mumkin 

10 


She’rlarni  ifodali  o‘qib  berishga 

qodir  


 

 

 



 

 

 



 

 

11 



Tanish 

asarlarni 

mustaqil 

ravishda  hikoya  qilib    beradi, 

ularni  sahnalashtirishda  ishtirok 

etadi 


 

 

 



 

 

 



 

 

12 



Nazmiy 

va 


nasriy 

badiiy 


asarlarga 

hissiy 


munosabat 

bildiradi 

 

 

 



 

 

 



 

 

13 



Musiqa  asarining  kayfiyati  va 

xarakterini aniqlashga qodir 

 

 

 



 

 

 



 

 

14 



O‘zbekistondagi bolalar shoirlari 

va 


yozuvchilarini 

hamda 


ularning asarlarini biladi 

 

 



 

 

 



 

 

 



15 

Tasviriy san’at turlarini farqlaydi   

 

 

 



 

 

 



 

 

16 



 Estetik mulohazalar yuritadi 

 

 



 

 

 



 

 

 



17 

Ijodiy g‘oyalar tuzadi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


Download 1.44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling