3 dan 7 yoshgacha bo‘lgan bolaning rivojlanish xaritasi
NUTQ, MULOQOT, O‘QISH VA YOZISH KO‘NIKMALARI
Download 1.44 Mb. Pdf ko'rish
|
xarita
|
3 NUTQ, MULOQOT, O‘QISH VA YOZISH KO‘NIKMALARI 3.1.
Nutq va til
6-yil 7-yil
5 yosh 3 oy 5yosh
6 oy 5 yosh
9 oy 6yosh
6yosh 3 oy
6yosh 6 oy
6yos h 9
oy 7
yosh
1 Kuzatilayotgan voqea
va hodislarni tushuntiradi
2 Umumlashtiruvchi so‘zlardan to‘g‘ri foydalanadi (mevalar, sabzavotlar, daraxtlar, qushlar, idishlar)
3 Predmetlarning o‘ziga nisbatan joylashgan holatini tasvirlaydi (mening oldimda, stolda)
4 So‘zlardan belgilanishiga ko‘ra to‘g‘ri foydalanadi
5 Nutqda mazmuniga ko‘ra asosiy nutq qismlaridan foydalanadi
6 Bir o‘zakli so‘zlarni (namuna bo‘yicha) hosil qiladi (mushuk- mushukcha-mushukvoy)
7 Grammatik jihatdan oddiy va qo‘shma gaplar tuzadi
8 Suhbatni quvvatlaydi
9 Kattalar yordamida istak
bo‘yicha ijodiy hikoya tuzadi
10 Barcha tovushlarni to‘g‘ri va aniq talaffuz qiladi
11 Ona tilida erkin, grammatik jihatdan to‘g‘ri suhbatlashadi, so‘z
turkumlaridan to‘g‘ri
foydalanadi 12
Gaplarda sinonim
va antonimlarni topadi hamda
ularni berilgan topshiriqqa ko‘ra tegishlicha tanlay oladi
13 Ko‘p ma’noli so‘zlarning turli ma’nolarini tushunadi
14 Xilma-xil ko‘rinishdagi gaplar tuzadi
15 Rasm bo‘yicha mustaqil ravishda ta’rifiy hikoya tuzadi
16 Turli janrdagi adabiy asarlarni ifodali so‘zlab beradi
17 Guruh doirasidagi muhokamalarda ishtirok etadi, eshitadi va suhbatga kirishadi
18 Topishmoqlar topadi, qofiyalar tuzadi
O‘qish ko‘nikmalari 1 So‘zdagi birinchi tovushni taniydi
2 Kitobni mustaqil tarzda ko‘rib chiqadi
3 Tovushlar farqini biladi
4 So‘zlarni bo‘g‘inlarga bo‘ladi
5 So‘zlarga qofiyalar tanlaydi
6 Nutqning dialogik shaklidan foydalanadi, savollar beradi
7 SHe’rlarni yodlaydi va ifodali aytib beradi
8 Ba’zi adabiy asarlar, ertaklar, hikoyalarning nomi
va mualliflarini biladi
9 Ifodalilikning
intonatsion vositalaridan to‘g‘ri foydalanadi
10 Harflarga mos
keladigan so‘zlarni tanlaydi
11
Boshqa bolalarga kitob mazmuni
haqida yodida
qolganlarni hikoya qilib beradi
12 Bo‘g‘inlar ifodalangan kartochkalar yordamida bo‘g‘inlardan so‘zlar tuzadi
13 So‘z, tovush, bo‘g‘in, gap to‘g‘risida tasavvurga ega
14 Viveskalar, kitoblar nomi, surat
ostidagi yozuvlar va h.k.ni o‘qiydi
15 Ba’zi adabiy janrlar nomini biladi
16 Taniqli bolalar yozuvchilari va shoirlarining ism-shariflarini biladi
3.3 Qo‘l panjalarining mayda motorikasi 1 CHiziqlar, tayoqchalar, gajaklar chizadi
2 Qog‘oz varag‘ini turli usullarda taxlaydi (origami)
3 Bosma
harflarni namunaga ko‘ra yoza boshlaydi
4 Bosma harflar bilan yozadi
5 Barmoqchalar yordamida turli mashqlar bajaradi
6 Bo‘yaladigan naqshlarni batartib shtrixlaydi
7 Turli yuzaliklar (nam qum, asfalt,
taxta)ga chizadi
va yozadi
8 Sochlarini o‘rib qo‘yadi
9 Mozaika yig‘adi
10 So‘zlar va qisqa gaplar yozadi
11 Daftar chiziqlarini tushunadi
12 Rasmlarni to‘g‘ri joylashtiradi
13 Nuqtali punktir rasmlarni qo‘lini olmasdan birlashtiradi
14 Matoga rasmlar tikadi
15
Harakatning «o‘ziga» va «o‘zidan» yo‘nalishlarida to‘g‘ri harakatlanadi
16
Turli materiallardan murakkab namunalar kesadi
17
Pistoletli elimdan foydalanadi
4 Bilish jarayonining rivojlanishi 4.1 Intellektual-bilish ko‘nikmalari
6-yil 7-yil
5 yosh 3 oy
5 yosh
6 oy 5 yosh
9 oy 6 yosh 6yosh 3 oy
6yosh 6 oy
6yosh 9 oy
7 yosh
1 Surat bo‘yicha syujetlarni eslab qoladi va hikoya qiladi
2 Izchil xulosalar chiqaradi, fikr yuritadi
3 Hayvonlar yashaydigan muhit nomlarini aytadi (baliq suvda, bo‘ri o‘rmonda yashaydi va h.k.)
4 Jo‘g‘rofiy (geografik) tushunchalarni biladi
5 Oddiy sabab-oqibat aloqalarini tushunadi (yomg‘ir yog‘ayapti – berkinish kerak)
6 Sinash va xatolar orqali amaliy vazifalar echimini topishga harakat qiladi (kichik mashinani yurgizish uchun kalit bilan burash kerak)
7 Ob’ektlarni tizimlashtiradi
8 Mustaqil tarzda atrof-muhit haqida axborot izlaydi
9 Kuzatuvlar asosida umumlashtirish va xulosalar qiladi
10 Yil fasllari va voqealarni ketma- ketlikda aytib beradi
11 Suratlar bo‘yicha izchil
xulosalar chiqaradi
12 O‘z
mamlakati va
uning ramzlari to‘g‘risida tasvvurga ega
13 O‘z xalqining ba’zi milliy an’analari va
urf-odatlarini biladi
14 Bolalar ensiklopediyasidan foydalana oladi
15 Predmetlarni tashqi va ichki belgilar bo‘yicha tasniflaydi
Elementarmatematik ko‘nikmalar 1 Geometrik figuralarni biladi va predmetlarda ularni ajratadi
2 Predmetlarni uzunligi, eni,
qalinligi, balandligi bo‘yicha taqqoslaydi
3 Predmetlar guruhini taqqoslaydi
4 Muloqot vaqtida
matematik terminologiyadan foydalanadi
5 1 dan 10 gacha bo‘lgan sonlar doirasida
matematik harakatlarni amalga oshiradi
6 Predmetlarni soni va umumiy miqdori bo‘yicha taqqoslaydi
7 Predmetlar guruhlarining tengligi va
tengsizligini aniqlaydi va ularni
o‘zaro taqqoslaydi
8 Vaqt haqida tasavvurga ega imeet (tong, oqshom, kunvatun)
9 Raqamlar va sonlarning hayotdagi ahamiyatini tushunadi
10 1 dan 100 gacha bo‘lgan tartibda o‘nlik sonlar bilan to‘g‘ri va aksincha sanaydi (10,20,30,40,50 va h.k.)
11 Geometrik
figuralar va shakllarni biladi
12 20 gacha
bo‘lgan sonlar
doirasida ba’zi
matematik harakatlarni amalga oshiradi
13 Matematik vazifalarni echadi
14
Son tartibi haqida tushunchaga ega
15
Guruhlarning tengligi va tengsizligini tahlil qiladi
(qancha ko‘p? Qancha kam?)
16 Predmetlarni hajmi, balandligi, qalinligi bo‘yicha ketma-ket taxlaydi
17 SHartli o‘lchov
yordamida suyuq, sochiluvchan va qattiq jismlarni o‘lchaydi
Anglash-tadqiq qilish va samarali (amaliy) faoliyatni rivojlantirish 1 Tabiat hodisalarining turli
omillarga bog‘liqligini tushunadi
2 Tabiatdagi o‘zgarishlar sababini tushuntrib berishi mumkin (m-n, qorning erishi)
3 Odamlarning atrofdagi tabiatga ta’sirini tushunadi (ekish, hosilni yig‘ishtirish)
4 Tabiiy materialdan rasm bo‘yicha turli buyumlar yasashni biladi, ish
bosqichlarini
rejalashtiradi 5 Mustaqil ravishda modellar yaratish va konstruksiyalashni amalga oshirish mumkin
6 Jonli va jonsiz olamni farqlaydi
7 Tabiatning insonlar hayotidagi ahamiyatini anglaydi
8 O‘z qiziqish va kuzatuvlari bilan bog‘liq savollar beradi
9 O‘z taxminlarini bildiradi, tushuntiradi va oldingi hamda hozirgi tajriba
borasida umumlashmalar qiladi
10 Tadqiqotdagi hal qilinishi zarur bo‘lgan muammoni ajratadi va qo‘yadi
11 Turli resurslardan foydalangan holda,
o‘z kuzatuvlarini ifodalaydi va tasdiqlaydi
12 Atorf-muhitni yaxshilashda ishtirok etish muhimligini tushunadi(m-n, axlatni to‘plash, uni saralash, daraxtlar va gullar ekish, elektr toki, suv va qog‘ozni tejash)
IJODKORLIK 5.1
Dunyoni badiiy his etish 6-yil
7-yil 5 yosh
3 oy 5 yosh 6 oy
9 oy 6 yosh
6 yosh 3 oy
6 yosh 6 oy
6yosh 9 oy
7yosh 1 Musiqa asariga hissiy munosabat bildiradi
2 Musiqa ohangiga mos ravishda turli harakatlar o‘ylab topishi mumkin
3 Badiiy
asarlar qahramonlari rolini o‘ynashi mumkin
4 Amaliy san’at turlari borasida dastlabki tushunchalarga ega
5 O‘z
loyihalarini yaratish g‘oyalarini bildiradi
6 Musiqiy uslublarni ajrata biladi
7 Kichik ssenariylar o‘ylab topishi va kichik sahnalar tashkil etishi mumkin
8 Tabiiy materiallardan buyumlar yasaydi
9 Kostyumlarni bezatishi, guldastalar yasashi, oddiy retseptlar bo‘yicha ovqat
tayyorlashi mumkin 10
She’rlarni ifodali o‘qib berishga qodir
11 Tanish asarlarni mustaqil ravishda hikoya qilib beradi, ularni sahnalashtirishda ishtirok etadi
12 Nazmiy va
nasriy badiiy
asarlarga hissiy
munosabat bildiradi
13 Musiqa asarining kayfiyati va xarakterini aniqlashga qodir
14 O‘zbekistondagi bolalar shoirlari va
yozuvchilarini hamda
ularning asarlarini biladi
15 Tasviriy san’at turlarini farqlaydi
16 Estetik mulohazalar yuritadi
17 Ijodiy g‘oyalar tuzadi
Download 1.44 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|