3-laboratoriya ishi mavzu: Gaz taqsimlash mexanizm. I. Ishning maqsadi

---

 
3-LABORATORIYA ISHI 
 
Mavzu: Gaz taqsimlash mexanizm. 
I.Ishning maqsadi: 
1.1 Gaz taqsimlash mexanizmlarining umumiy tuzilishini o’rganish. 
II. Ishning mazmuni: 
2.1. GTM turlari bilan tanishish; 
2.2. Ish jarayonlari bilan tanishish; 
III. Jixozlar va tavsiya etilgan o’quv qo’llanmalari: 
3.1. Bir va to’rt tsilindrli hamda V-simon sakkiz tsilindrli dvigatellarning 
maketlari; 
3.2. Neksiya, Damas, avtomobil dvigatellari;
3.3. Karbyuratorli va dizel dvigatellarning GTM larini tuzilishi xaqidagi rangli 
plakatlar komplekti (bo’ylama va ko’ndalang qirqimli dvigatellar). 
 
IV. Ishning bajarilish tartibi: 
Quyidagilarni o’qib, to’la o’zlashtirish lozim: 

GTM larning vazifasi, turlari va umumiy tuzilishi bilan tanishish; 

Taqsimlash vali, turtkich, shtanga, koromisla va klapanlarning 
tuzilishi bilan tanishish; 

Taqsimlash vali shesternyasidagi belgi bilan tanishish; 

Gaz taqsimlash fazasi bilan tanishish. 
V. Hisobotni tuzish tartibi: 
5.1. GTM ning vazifasi, turlari, tuzilishi hamda ishlash jarayonlari xaqida 
qisqacha ma`lumot yozish; 
5.2. GTM (2.2
a
-rasm.) ning tuzilish sxemalarini hamda gaz taqsimlash davrining 
diagramasini (2.2
b
-rasm.) va asosiy qismlarining nomini ko’rsatish;
5.3. GTM ning asosiy ko’rsatkichlarini berilgan 
variantlar bo’yicha 
avtomobillarning rusumlari olinib 2.1- jadvalga to’ldirish.
2.1-jadval 
№
Ko’rsatkichlar 
Avtomobilning asosiy texnikaviy ko’rsatkichlari 
Engil 
avtomobil 
Yuk avtomobil 
Avtobu
s 
Maxsus 
avtombil 
bortli 
o’zi 
ag’dargic
hli 
1 
GTM 
2 
Kiritish klapanining soni tirqishi, 
mm 
3 
Chiqarish klapanining tirqishi, 
mm 
4 
Klapanlarning joylashishi 

---

5 
Tirsakli valning joylashishi 
2.2-rasm. GTM qismlarining shakllari va gaz taqsimlash davrining diagramasi.
a - GTM qismlarining tuzilish shakllari; b - gaz taqsimlash davrining 
diagrammasi 
V. 
Laboratoriya ishi bo’yicha quyidagi savollarga
og’zaki javob beriladi. 
GTM ning vazifasi, turlari va tuzilishini tushuntiring? 

Yuqorida va pastda joylashgan GTM ning farqini ayting? 

Klapanning vazifasi , turlari va qaysi materialdan tayyorlanishini ayting? 

Taqsimlash shesternasidagi belgini vazifasini tushuntiring? 

Klapanlar qanday sozlanadi? 

Gaz taqsimlash davri diagrammasini tushuntiring?
 
 
Foydalaniladigan adabiyotlar: 
1. A.Muxitdinov va boshqalar. Avtomobillar. Konstruktsiyasi asoslari. “Istiqilol 
nuri” nashriyoti. T.:2015yu 332 bet. 
2. A.Muxitdinov, B.Sattivaldiev, SH.Xakimov “Transport vositalarining tuzilishi” 
(DSIGN OF VEHICLES) “Ta’lim nashriyoti” TOSHKENT-2014 y 158 b. 
3. Fayzullayev E.Z. Transport vositalari tuzilishi va nazariyasi. Darslik. 1-qism.-T.: 
“Yangi asr avlodi”, 2006. -375 b. 
4. Mamatov.X Avtomobillar (Avtomobillar konstruktsiyasi asoslari). 1-qism. 
Toshkent, «O’qituvchi», 1995-y. 
5. Mamatov.X Avtomobillar (Avtomobillar konstruktsiyasi asoslari). 2-qism. 
Toshkent, «O’qituvchi», 1998-y.

---