3-laboratoriya jumíSÍ

3-LABORATORIYA JUMÍSÍ
CISCO PACKET TRACER PROGRAMMASÍNDA WAN TARMAQLARÍN PROEKTLESTIRIW. STATIKALÍQ HÁM DINAMIKALÍQ MARSHRUTLAW
Jumıstıń maqseti: Cisco Packet Tracer programmasında global tarmaqlar, tiykarǵı WAN protokolları haqqında teoriyalıq maǵlıwmatlardı úyreniw. Global tarmaqtı proektlestiriw, statikalıq hám dinamikalıq marshrutlaw ámeliy kónlikpelerge iye bolıw.
Teoriyalıq bólim
Global tarmaqlar - World Area Networks ( WAN). Olar túrli qala hám mámleketlerde jaylasqan bolıwı múmkin bolǵan geografiyalıq tárepten tarqalǵan kompyuterlerdi birlestiredi. Úlken maydanlardı óz ishine aladı hám kóp sanlı kompyuterlerdi óz ishine aladı. WAN dizayn principlerı kóplegen global tarmaqlar belgili bir shólkem ushın qurılǵan hám jabıq. Basqalar, ISP tárepinen qurılǵan, shólkemniń jergilikli tarmaǵınan Internetke jalǵanıwdı támiyinleydi. WANlar kóbinese kireyge berilgen liniyalardan paydalanǵan halda qurıladı (eki yamasa odan kóp orınlar arasındaǵı jabıq óz-ara sızıqlar, aylıq tólew ornına usınıs etiledi). Lizingga berilgen liniyanıń hár bir ushında jollama óz tarmaǵın ekinshi dárejeli jollama menen jalǵasadı. Biraq, kireyge alınǵan sızıqlar júdá qımbatqa túsiwi múmkin. Sol sebepli, bunıń ornına WAN-lardı arzanlaw paket paketlerin ótkeriw sxemasınan paydalanǵan halda qurıw múmkin.

Óz kanalların qollap -quwatlaytuǵın hám olarǵa provayderlerge kiriw ruxsatın beretuǵın " telekom operatorları" bar. Hár bir operatordıń múlki, oǵan jalǵanǵan barlıq provayderlardıń jergilikli tarmaqları, ádetde " avtonom sistema" dep ataladı.
Avtonom sistema - bul birden-bir ishki marshrutlaw siyasatı ( IGP - Ishki shlyuz protokolı ) menen bir-birine baylanısqan mashinalardıń kompleksi bolıp tabıladı. Avtonom sistemalardıń ózi bir-birine jalǵanǵan bolıp, kúshli Internet kanalları arqalı birden-bir Internet tarmaǵın skólkemlestiredi. Biraq basqa barlıq jollama haqqında hár bir jol-jobashıǵa maǵlıwmatlardı uzatıw múmkin emes. Sol sebepli avtonom sistemanıń " shegara shlyuzları" dep atalatuǵın zatlardı ajıratıp kórsetiw ádetiy jaǵday bolıp tabıladı. Barlıq shlyuzlar bir magistral arqalı jalǵanadı hám sırtqı marshrutlaw protokolları ( EGP - Exercise Gateway Protocol) járdeminde maǵlıwmat almasadı.
Ishki protokollar RIP hám OSPFni óz ishine aladı.
Bul protokollardı xarakteristikalawdan aldın, kóp protokol metrikalarında isletiletuǵın "hop" túsinigin tanıstıramız. Hop yamasa tranzit bólimi - tarmaq paketleri uzatılatuǵın eki tarmaq túyinleri arasındaǵı tarmaq. Ádetde túyinler arasındaǵı " aralıqtı" anıqlaw ushın isletiledi. Qansha kóp bolsa, marshrutlaw jolı hám túyinler bir-birinen " uzaǵıraq" boladı. Mısalı, tómendegi súwretde routerlar sanı 2 ge teń boladı.

1.RIP
RIP ( Routing Information Protocol) júdá jón hám kóp qırlı, sol sebepli onı barlıq operatsion sistemalar hám apparatlı jollama qollap -quwatlaydı. " Aralıqtan vektor" protokollar klasına tiyisli.
RIP-dıń ideyası júdá ápiwayı. Hár bir jollama belgili waqıt aralıǵında (30 sekunda ) qońsılaslarına jalǵanıw haqqında maǵlıwmat jiberedi. Qońsılas olardı maǵlıwmatlar bazası menen salıstıradı hám eger zárúr bolsa, maǵlıwmatlardı qosıp qoyadı. Sonday etip, barlıq marshrutizatorlar ózleriniń barlıq tarmaqlarınan xabarlı bolıwları kerek. RIP-daǵı metrika kerekli tarmaqqa jalǵanıwlar sanına sáykes keledi. Metrik 16 bolsa, tarmaq joq dep esaplanadı. Sol sebepli, protokol shlyuzlardıń maksimal sanı 16 dan kem bolǵan tarmaq penen islewi múmkin.
Geyde ayrıqsha jaǵdaylar payda boladı, olar "halqa" hám " sheksizlik" dep ataladı. Qandayda bir bir tarmaqlardan birin óshirgennen keyin, úshinshi tárep jol-jobashısı qońsılas tárepke tarmaq ol arqalı bar ekenligi tuwrısında xabar bergeninde (qońsılası tarmaqtıń joqlıǵı tuwrısında jol-jobashını xabarlı qılıw ushın waqıt tabalmasa) júz beredi. Bul shlyuzlar ortasında halqa payda etedi.
Halqa payda bolmawınıń aldın alıw ushın RlPda eki sheklew bar. Birinshisi, “shapaqtıń bóliniw qaǵıydası ” dep ataladı. A marshrutizatorı B marshrutizatorına C tarmaǵı haqqında maǵlıwmat bergen bolsa, B marshrutizatorı B tarmaǵına tiyisli maǵlıwmatlardı jibermewi kerek. Basqasha etip aytqanda, jollama, eger ol bul tarmaq haqqında daslep maǵlıwmat alǵan bolsa, qońsılasqa tarmaq haqqında maǵlıwmat jibermeydi. Ekinshi sheklew shlyuzdı marshruttıń metrikasın, eger ol tap sol jollama tárepinen jiberilgen bolsa, ózgertiwge májbúr etedi. Bir tárepten, bul qosımshalar sizdi halqa payda bolıwınan qutqaradı, biraq hár dayım emes. Router úshinshi tárep shlyuzınan shınjır boylap jalǵan maǵlıwmatlardı qabıl etkende júz beredi. Shekleniwge shekem esaplaw stanciyalardı waqıtında xabar bermew nátiyjesinde júzege keledi. Bunday jaǵdayda, jalǵan jónelis tarmaq metrikası 16 ǵa teń bolaman degenge shekem bar bolıwı múmkin. Rásmiy túrde, algoritm tómendegishe isleydi: RIP jóneltiriw kestesi hár bir xızmet kórsetiletuǵın mashina ushın jazıwdı óz ishine aladı. Kirisiw óz ishine tómendegilerdi alıwı kerek:
• belgilengen IP-mánzil;
• Marshrut metrikası (1 den 15 ke shekem; belgilengen jayǵa baratuǵın uyalar sanı );
• Belgilengen jayǵa baratuǵın jolda bawırlas jollama ( shlyuz) dıń IP-adresi;
• Marshrut taymerleri.
Waqıtı -waqıtı menen ( time-out arqalı ) jollama kestesiniń nusqasın barlıq jollama qońsılaslarına jiberedi hám eger olar qısqa marshruttı tapsa, kestelerin jańalaydı.

2.OSPF
RIP OSPF menen almastırıldı, bul 15 túyin shegarasın alıp taslaydı hám xızmet trafigin minimallastıradı. Ol " jalǵanıwlar jaǵdayı" protokollar klasına tiyisli jáne onıń jumısı eki basqıshdan ibarat :
1. Qosılǵannan keyin, hár bir jollama barlıq qońsılaslar haqqında barlıq interfeyslerge maǵlıwmat jiberedi.
2. Tolıq tarmaq súwretin jaratqannan keyin, jollama Dijkstra algoritmınan paydalanıp, hár bir tarmaq ushın maqul túsetuǵın jónelis izlewdi baslaydı.
Metrik endi hoplar sanı emes, bálkim kanaldıń ótkeriw qábileti (10 nanosekundlıq bir bittiń uzatıw waqıtı ). Sonday etip, Ethernet ushın metrika on dana, Tez Ethernet ushın bul bir hám 56 Kb / s kanal ushın 1785. Arnawlı bir marshrut ushın ulıwma metrika barlıq aralıq jónelislerdiń jıyındısı bolıp tabıladı. Usınıń menen birge, OSPF hesh qashan paketti bir hop kanal arqalı ótkera almaydı, eger tez jalǵanıw tarmaǵı 3-4 hopdan ibarat bolsada. Sonı atap ótiw kerek, OSPF bir waqtınıń ózinde bir neshe kanallar arqalı maǵlıwmatlardı jiberiw múmkinshiligine iye hám usınıń menen tarmaqtaǵı júkti azaytadı. Biraq, bul halda metrik sheklew bar. Biz bul haqqında tolıq maǵlıwmat bermeymiz.
3. BGP
Házirde BGP tórtinshi versiyada dizimnen ótken hám básekishileri joq. BGP jumısınıń ulıwma sxeması tómendegishe. Marshrutlaw tuwrısında maǵlıwmat almaslawǵa qarar etken qońsılas SSLlardıń BGP marshrutizatorları óz-ara BGP jalǵanıwların ornatadı hám BGP qońsılasları boladı. Keyin BGP aralıqtan vektor jantasıwınıń keńeytpesi bolǵan jol vektorı dep atalǵan jantasıwdan paydalanadı. BGP qońsılasları bir-birlerine jol vektorların jiberedi. Jol vektorı, aralıq vektorınan ayrıqsha bolıp esaplanıw, tek tarmaq adresi hám oǵan aralıq emes, bálki tarmaq adresi hám jiberiw atributlarınan belgilengen tarmaqqa jónelistiń túrli qásiyetlerin xarakteristikalaytuǵın jol atributlarınıń dizimin óz ishine aladı.