3-маъруза. Қаттиқ жисмлар хоссалари

Qattiq jismlar zonalar nazariyasi

Kristallanishning energetik holatlari

Har qanday tizimni energetik holati ichki energiyani ma’lum zaxirasi bilan ifodalanadi, ular molekulalarni, atomlarni, ichki yadro energiyasini, kristall panjarani elastik buzilgan energiyasi va boshqalardan jamlanadi. Erkin energiya ichki energiyani shunday tashkil etuvchisiki, ular izotermik sharoitlarda ishga aylanishi mumkin. Erkin energiya kattaligi harorat o’zgarganida, faza holati o’zgarganda, polimorf aylanishlar va boshqalar o’zgaradi: F = U – TS; F – erkin energiya; U – tizimni to’liq ichki energiyasi; S – entropiya.

Metall qotadi, agar erkin energiya qattiq holatga ega bo’lsa va u eriydi suyuq holat kamroq energiyaga ega bo’lsa. Harorat orta borsa, ikkala holatni ham erkin energiyasi kamayadi, ammo erkin energiyani o’zgarish qonuni qattiq va suyuq holat uchun xar hil. Suyuq va qattiq holatni erkin energiyasining harorat o’zgarganida o’zgarishi 17 - rasmda ko’rsatilgan. Harorat oshishi bilan har ikki holatni erkin energiyasi kattaligi kamayadi, ammo erkin energiyaning o’zgarishi har bir holat uchun turlicha.