3 маъруза. Қидиришнинг геологик асослари. Қидириш меъзонлари. Маъруза режаси

и) Геоморфлогик мезон 
Ер юзи рельефининг пайдо бўлиши туб тоғ жинсларининг парчаланиши ва бўшоқ 
материалларнинг қайта йиғилиш билан боғлиқ бўлган конларнинг фазовий ҳолатини 
аниқлайди. Буларга ҳар хил сочилмалар, нураш конлари, гиллар, қумлар ва шағаллар 
киради. 
Геоморфологик мезон; сочилма конларни қиди-ришда катта ахамиятга эга. 
Ҳозирги ва қадимги дарё водийларининг пайдо бўлиш тарихини ўрганиш 
натижасида ҳар хил нодир металллар сочилма-ларини топишга имкон туғилади. 
Рельефнинг асосий шакллари нураш ва музлик ётқизиқлари ривожланган 
майдонларга хосдир. 
Жуда катта боксит, марганец, никель, нодир металл конлари текисланган нураш 
юзалари билан боғлиқ . 
Рельефнинг музлик шакллари (озлар, друмлинлар, камлар) юқори сифатли қум, шағал 
конларини қидириш учун ишончли белги ҳисобланади. 
Ўзгарган тоғ жинси майдонларида жойлашган маъдан уюм-ларини қидиришда 
геоморфологик кузатишлар катта ёрдам беради. 
Нурашга чидамли маъдан уюмлари, дайкалар ўзгарган майдон-лар рельефининг 
мусбат шаклини пайдо қилади. 
Осон нурайдиган оксидланган сульфидли маъдан уюмлари, тектоник ҳаракатга учраб 
бузилган тоғ жинслари манфий рельф шакл-ларини ҳосил қилади. 
Бундай ҳолатларни аэрофотосуратлар ёрдамида, дала ишларига чиқиш босқичидан 
олдин, геоморфология белгилар бўйича у ёки бу фойдали қазилма-ларни қидириш учун 
қизиқарли майдон-ларни ажратиш мумкин. 
Геоморфологик мезон ер пўстининг ҳозирги замон тектоника ҳаракати билан боғлиқ 
бўлган, ёш кўтарилмаларни аниқашга ва нефть, газ конларини қидиришга ёрдам беради. 
к) Геофизик мезон 
У табиий ва сунъий физик майдонларни ўрганишга асос-ланган. Бу мезон орқали ҳар 
хил аномалиялар ажратилади. Бу аномалиялар эса фойдали қазилмаларни топишга имкон 
беради. 
Бунга магнит, радиоактив, гравитацион ва электр майдони аномалияларини 
кўрсатиш мумкин. Амалда геофизик изланишлар жараёнида жуда кўп ҳар хил аномалиялар 
ажратилади. Лекин уларнинг айримларигина фойдали қазилмалар билан боғлиқ бўлади. 
Магнит аномалиялари орқали темир ва мис - никелли маъданларини қидириш мумкин.