3-ma’ruza mavzu; Konchilik suv chiqarish qurilma turlari va ularning vazifalari. Reja

3-ma’ruza mavzu; Konchilik suv chiqarish qurilma turlari va ularning vazifalari. Reja

3-MA’RUZA


Mavzu; Konchilik suv chiqarish qurilma turlari va ularning vazifalari.
Reja

1. Turbomashinalarni tashqi tarmoq bilan birgalikda ishlashi. Ish rejimi va unga qo’yiladigan talablar

   
   

2. Suvchiqarish qurilmalari turlari va tuzilishli vazifalari.

   
   

3. Suv chiqаrish ishini tаshkil qilishni tехnologik sхеmаlаri.

   
   

Tayanch so’z va iboralar: Turbomashinalar, qurilma, dinamik o‘xshashlik, kuch, nasos zo‘riqmasi, ventilyator bosimi, o‘xshashlik tenglamalari, tashqi tarmoq, gidravlik qarshiliklar, minyeral, xom- ashyo, resurslar
Kon suvlarini yer sathiga chiqarishda yoki konlarni shamollatishda turbomashina (nasos yoki ventilyator) tashqi tarmoq bilan ulangan holda ishlatiladi.

Oqimning uzluksizlik qonuniga binoan qurilma tizimi bo‘ylab harakatda bo‘ladigan oqim sarfi – Q_t turbomashina unumdorlikgiga – Q teng bo‘ladi, ya’ni:

Q=Q_T (4.20)
S uv yoki havoni tarmoq bo‘ylab harakatga keltiruvchi kuch – bu nasos zo‘riqmasi – N yoki ventilyator bosimi – R dir. Zo‘riqma (bosim) kon suvini ma’lum balandlikga chiqarish va tashqi tarmoqning gidravlik qarshiliklarini engib o‘tishga sarflanadi. Demak, enyergiyani saqlanish qonuniga binoan turbomashina zo‘riqmasi (bosim) – N tarmoqning qarshi bosimiga – N_t teng bo‘ladi, ya’ni:
N=N_t (4.21)
Ushbu xulosalarga ko‘ra qurilma tizimning ish rejim ko‘rsatkichlari (Q_r va N_r) bir vaqtda (4.20) va .21) tenglamalarda keltirilgan talablarni qanoatlantirishi shart ekan.
Turbomashinaning zo‘riqma va tashqi tarmoq harakatyeristikalarini ifodalovchi tenglamalar, ya’ni H=f(Q); H_T=f(Q),echimi yuqorida keltirilgan shartlarni qanoatlantiradi.
Tenglamalar echimi grafik va analitik usullar bilan topiladi
4.4-rasm. Turbomashina ish rejimining ko‘rsatkichlarini aniqlash grafigi.Grafik usuli (4.4-rasm). Bu usulda turbomashinaning zo‘riqma xaraktyeristikasi (1-egri chiziq) va tarmoq xaraktyeristikasi (2-egri chiziq) bir xil masshtablarda H-Q koordinat tizimida chiziladi. Egri chiziqlar kesishgan nuqtaning (R-nuqta) koordinatalari Q_p va H_p (masshtablar bir xil bo‘lganligi uchun) yuqorida keltirilgan shartlarni qanoatlantiradi. Shuning uchun bu nuqta tashqi tarmoq bilan birga ishlatiladigan turbomashinaning ish rejimi deyiladi.

Ushbu (4.4-rasmda) turbomashinaning quvvat – N (3-egri chiziq) va foydali ish koeffitsienti – η (4-egri chiziq) xaraktyeristikalari ham ko‘rsatilgan. Turbomashina ish rejimiga mos keladigan quvvat – N_r va foydali ish koeffitsienti – η_r “R” nuqtadan o‘tkazilgan tik chiziq bilan quvvat (3-egri chiziq) hamda F.I.K. (4-egri chiziq) xaraktyeristikalari bilan kesishgan nuqtalar (R₁ va R₂) ordinatalari N_r va η_r orqali topiladi.

Analitik usul. Ish rejimini analitik usul bilan topish uchun turbomashinaning zo‘riqma H=f(Q), quvvat N=f(Q) va foydali ish koeffitsienti η=f(Q) xaraktyeristi-kalarini belgilovchi analitik tenglamalar bo‘lishi shart. Ushbu analitik tenglamalarning ko‘rinishi quyidagicha [4,16].
(4.22)
Bu yerda: H, N, η, a₁,a₂, b₁, b₂, c₁, c₂ – mos ravishda turbomashinani sinash jarayonida olingan ko‘rsatkichlarga ishlov byerish jarayonida topiladigan ko