3-ma’ruza Mavzu: Tizimli dasturiy ta’minot. Operasion tizim, Mobil Operasion tizimlar va ularning turlari. Windows, Linux operasion tizimlari va ularni kompyuterga o’rnatish. Disklarga xizmat ko’rsatuvchi dasturlar

VIRUSLARGA QARSHI DASTURLARNING TURLARI.

	AVP Inspektor ν 2.14
Anti Viral Toolkit Pro by E. Kaspersky ν 3.0 (Dos 32) Dr. Web ν 4.21 (Win 32) Dr. Web ν 4.21 (Dos) Norton Antivirus 2001 ν 7.0 Norton Antivirus ν 1.0 (Dos) MCaffee Virus Scan ν 4.0.3 Mcaffee Office ν 1.06 Adinf for Windows 98 ν 2.0 Adinf for Dos ν 12.13.

Kompyuter viruslarining haraktiriskalari, viruslarni aniqlash va ulardan himoyalanish.
1984 yili AQSH dagi Loxay universitetida axborotlarning xavfsizligi
bo’yicha o’tkazilayotgan 7-konferentsiyada F.Koen tomonidan

«Kompyuter virusi » termini ishlatildi.

Kompyuter virusi - maxsus yozilgan dastur bo’lib, kompyuterda ishlashda barcha mumkin bo’lgan halaqitlarni yaratish, fayllarni va kataloglarni buzish dasturlari ishdan chiqarish maqsadida hisoblash tizimlariga, kompyuterning tizimli sohalariga, fayllarga tadbiq, qilinadig an, o’zlarining nusxalarini yaratish, boshqa dasturlarga o’z -o’zidan birikib olish xossalarga egadirlar.

Kompyuter viruslariga qarshi kurashning quyidagi turlari mavjud:

viruslar kompyuterga kirib buzgan fayllarni o’z holiga qaytaruvchi dasturlarning mavjudligi;
Kompyuterga parol bilan kirish, disk yurituvchilarning yopiq turishi;
disklarni yozishdan himoyalash;
litsenzion dasturiy ta'minotlardan foydalanish va o’girlangan dasturlarni qo’llamaslik; kompyuterga kiritilayotgan dasturlarda viruslarning mavjudligini tekshirish; antivirus dasturlaridan keng foydalanish; davriy ravishda kompyuterlarni antivirus dasturlari yordamida viruslarga qarshi tekshirish.

Kompyuter virusi bilan zararlanishda o’z vaqtida uni payqash juda muhimdir. Buning uchun viruslarni paydo bo’lishini asosiy belgilari to’g’risida bilimlarga ega bo’lish kerak. Ularga quyidagilar tegishli bo’lishi mumkin:

• 
  oldin muvaffaqiyatli ishlagan dasturlarning ishlashini to’xtashi yoki noto’g’ri ishlashi;
  
• 
  kompyuterning sekin ishlashi;
  
• 
  operatsion tizimni yuklashni imkoni yo’qligi;
  
• 
  fayllarni va kataloglarni yo’qolib qolishi yoki ularning mazmunini buzilishi;
  
• 
  fayllarni o’zgartirilganlik sanasini va vaqtini o’zgarishi;
  
• 
  diskda fayllar soni bexosdan juda oshib ketishi;
  
• 
  bo’sh tezkor xotirani o’lchamini jiddiy kamayishi;
  
• 
  ekranga ko’zga tutilmagan xabarlarni yoki tasvirlarni chiqarish;
  
• 
  ko’zda tutilmagan tovushli xabarlarni berish;
  
• 
  kompyuter ishlashida tez-tez bo’ladigan osilib qolishlar va buzilishlar.
  

Hozirgi kunda kompyuter viruslari g’arazli maqsadlarda ishlatiluvchi turli xil dasturlarni olib kelib tatbiq etishda eng samarali vositalardan biri hisoblanadi. Kompyuter viruslarini dasturli viruslar deb atash tugriroq bo’ladi.
Dasturli virus deb avtonom ravishda ishlash, boshqa dastur tarkibiga o’z – o’zidan qushiluvchi, ishga kodir va kompyuter tarmoqlari va alohida kompyuterlarda uz – uzidan tarkalish xususiyatiga ega bulgan dasturga aytiladi.
Viruslar bilan zararlangan dasturlar virus tashuvchi yoki zararlangan dasturlar deyiladi.