3-маъруза Механизмларни классификацияси


Download 0.84 Mb.
Pdf ko'rish
Sana17.06.2023
Hajmi0.84 Mb.
#1540531
Bog'liq
30xhPxhGWjpriopkHOBcYVI05NIt5ASPEmuUSR82



3-
ma’ruza. Tekislikda harakatlanuvchi mexanizmlar 
kinematikasi 
Reja: 
1.
Mexanizm kinematikasining asosiy masalasi 
2.
Mexanizm kinematik sxemasini chizish.
3.
Zvenolarning tezlik va tezlanishalrini grafik differentsiyalash usulida 
aniqlash. 
4.
Analitik usulga krivoship-polzun mexanizmning kinematik 
ko’rsatkichlarini aniqlash 


Mexanizm kinematikasining 
asosiy masalasi
zvenolarning 
holati, tezligi va tezlanishini aniqlashdir. 
Bunda 
uch xil masala
yechiladi: 
1. Zvenoning vaziyatlarini va nuqtalarining traektoriyalarni topish; 
2. Zvenoning burchak tezligini va nuqtalarning chiziqli tezliklarini 
topish; 
3. Zvenoning burchak tezlanishini va nuqtalarning chiziqli 
tezlanishlarini topish; 
Mexanizmlarning kinematik analizida zvenolar geometrik nuqtai 
nazardan 
o’rganiladi, ya’ni mexanizmga ta’sir etayotgan kuchlar 
hisobga olinmaydi. 
1. Mexanizm kinematikasining asosiy masalasi 


1. Mexanizm kinematikasining asosiy masalasi 


Mexanizm kinematikasining 
asosiy masalasini 
yechish 
uchun grafik, analitik va tajriba usular 
qo’llaniladi.. 
Grafik usulda
zveno nuqtasining 
o’tgan yo’li, tezligini va 
tezlanishining vaqtga nisbatan 
o’zgzrish qonunlari grafik usulida 
tekshiriladi. Bunda tezlik va tezlanishlar grafiklari 
yo’l grafigidan 
grafik hosila olish 
yo’li bilan quriladi. 
Analitik usulda
o’tgan yo’l, tezlik va tezlanishlarmatematik 
formulalar yordamida aniqlanadi. Bu usulni 
qo’llab kam zvenoli 
mexanizmlarda 
aniq 
natija 
olish 
mumkin, 
ro’p 
zvenoli 
mexanizmlarda
qo’’lash ancha murakkabdir. 
Tajriba usulda
mexanizm va mashina zvenolarning harakati 
maxsus asboblar (datchiklar) yordamida grafiklar 
ko’rinishida yozib 
olinadi. 
1. Mexanizm kinematikasining asosiy masalasi 


2. Mexanizm kinematik sxemasini chizish.
Kinematik sxemalarda zvenolar uzunliklari 
ma’lum masshtabda 
chiziladi va 
qog’ozda bu sxemalar kichraytirilib yoki kattalashtirilib chiziladi. 
Mexanizm chizmasidagi 
o’lchamlarini haqiqiy o’chamlar bilan 
taqqoslash uchun masshtab koeffitsiyenti tushunchasi kiritiladi. 
- mexanizmning masshtabi; 
- AB zvenoning haqiqiy uzunligi, m;
- AB zvenoning chizmadagi uzunligi, mm; 


Masalan, OA krivoshipning uzunligi, chizmada krivoship 
uzunligi 50 mm deb qabul qilindi, demak
Qolgan zvenolarning chizmada
uzunliklari quyidagicha aniqlanadi: 
2. Mexanizm kinematik sxemasini chizish.


2. Mexanizm kinematik sxemasini chizish.


2. Mexanizm kinematik sxemasini chizish.


2. Mexanizm kinematik sxemasini chizish.


3.Tezlik va tezlanishalrini grafik differentsiyalash usulida aniqlash. 
Polzunning tezlik va tezlanishlari 
grafik differentsiyalash usuli 
yordamida quriladi. 
Polzunning tezliklarini aniqlash 
uchun siljish diagramasi (grafigi) 
differentsiyallanadi. 
Polzunning tezlanishlarini aniqlash 
uchun tezliklar diagramasi 
(grafigi) differentsiyallanadi. 


Kinematik diagrammalarning masshtablari 
Krivoship 1 sek 20 marta aylansa, 
0,05 sekda 1 marta aylanadi. 
Vaqt masshtabi: 
Tezliklar masshtabi 
Tezlanishlar masshtabi 


4. Analitik usulga krivoship-polzun mexanizmning kinematik 
ko’rsatkichlarini aniqlash
- polzunni harakat tenglamasi 


- polzunning harakat tenglamasi 
- polzunning tezliklar tenglamasi 
- polzunning tezlanishlar tenglamasi 
ϕ=ωt 0 π/6 π/3 π/2 2π/3 5π/6 π 7π/6 4π/3 3π/2 5π/3 11π/6 
2π 
X
B
V
B
a
B


Nazorat savollari 
1. Mexanizm kinematikasida qanday masalalar yechiladi va ularni 
yechish uchun qanday usullar 
qo’llaniladi? 
2. Polzunning kinematik sxemasi qanday quriladi? Sxemaning 
masshtab koeffitsienti qanday aniqlanadi? 
3. Polzunning siljish diagrammasi qanday quriladi?
4. Polzunning tezliklar va tezllanishlar diagrammalari qanday 
quriladi? 
5. Tezliklar va tezlanishlarni analitik usulida aniqlash nimadan 
iborat? 





Download 0.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling