3-ma’ruza. Сигналларга ишлов беришда сегментлаш ва фреймлаш Ma’ruzachi: Azimov B. R

- маълумотни сиқиш.

Овоз/аудио	Ҳарбий мақсадда
- овозни таниш;

- овозни синтез қилиш; - рақамли аудиотизимлар; - тенглаштириш.
- хавфсиз алоқа; - радарлар билан ишлаш; - ракеталарни бошқариш.
Телекоммуникация	Истемолчи мақсадида
- эхоларни бартараф этиш; - адаптивли тенглаштириш; - видеоконференция – алоқа; - маълумотларни узатиш.	- рақамли мобил телефонлар; - универсал мобил алоқа тизимлари; - рақамли телеведения; - рақамли камералар; -телефон алоқа, интернет орқали мусиқа ва видео;
Биомедицина	Геофизик тадқиқотлар мақсадида
- беморларни кузатиш; - сканерлаш; - электроэнсефалограммани таҳлил қилиш; - рентген тасвирларини сақлаш ва яхшилаш.	- эмиссия; - аномалиялар; - электромагнетика; - тортишиш; - сейсмик шовқинларни аниқлаш; - Ер магнит майдонининг ўзгаришини аниқлаш.

SIGNALLARNI DISKRETLASH, KVANTLASH VA KODLASH NIMA UCHUN KERAK?

Signallarni raqamli holda uzatish tizimining strukturaviy sxemasi

SM
D

KV
K
AL
RAO’
ARO’

SM-signallar manbai, D-diskretlash, KV-kvantlash, K-kodlash, AL-aloqa liniyasi, RAO’-raqamli analog o’zgartirgich

ELEKTRON RAQAMLI QURILMA

Elektron raqamli qurilma analog axborotni talqin qilish maqsatida signalni 0 va 1 ikkilik ketma-ketligiga o’tkazib beradi.

Analog signalni raqamli signalga o’tkazish 3 bosqichda amalga oshiriladi:

Diskretlash
1
Kvantlash
2
Kodlash
3

Diskretlash deb, vaqt bo’yicha uzluksiz analog signalni ma’lum bir qonunyat asosida teng vaqt intervaliga ajratishga aytiladi

Diskretlash

Analog signal

t
A
Diskretlash– analog signalni raqamli shakilga aylantirish jarayonining birinchi bosqichidir. Analog signalni diskretlash natijasida yuqorida ko’rsatilgan kabi diskret signal hosil bo’ladi.
Diskret signalni qayta analog signalga aylantirish jarayoni interpolyasiya deyiladi.
Diskret signallar-Cheklangan qiymatlar (raqamli 0 yoki 1) qabul qiladigan signalga aytiladi.
Analog signal- amplitudasining minimal va maksimal oralig’ida cheksiz son qiymatlar qabul qiluvchi qiymatlarga aytiladi.
DISKRETLASH

Diskretlangan signal

Uzluksiz signal vaqtning xar bir momentida uzluksiz uzatiladi. Xar qanday S(t) uzluksiz signalni T vaqt intervalida aniq qabul kilish (tiklash uchun) signalning T vaqt intervalidagi hamma vaqt nuqtalaridagi oniy qiymatlarni olish lozim. Аmmo maʼlum shartlar toʼplami bajarilganda uzluksiz signalning xar bir ∆t oraliqlardagi olingan oniy qiymatlarni toʼplami Ushbu uzluksiz signalni toʼliq ifodalaydi. Maʼlum shartlar bajarilib K∆t vaqt momentlaridagi olingan signalning oniy qiymatlariga vaqt boʼyicha diskretlangan signal deyiladi.

V.A.Kotelnikov uzluksiz (analog) signallarni diskretizasiyalash haqidagi teoremasini 1933 yilda “Ochiq fazoning va simning signal uzatish qobilyati” haqidagi ilmiy ishida keltirgan. Ushbu teoremaga asosan spektri yuqori chastotasi Ғy dan katta bo’lmagan uzluksiz funksiya o’zining,
oraliqlarida olingan qiymatlari orqali qayta tiklanishi mumkin.
1
3
k∆t
U(k∆t)
0
5
7
9
T