3-Mavzu. Ishlab chiqarish xonalarida zaruriy havo almashinish karraligini aniqlash va moslama tanlash. Ishning maqsadi

Yechimi: Ishlar ikki smenada olib borilgani uchun eng
ko’p ishchilar ishlash 
smenasi umumiy odamlarning 60% ni tashkil qiladi deb qabul qilingan, ya’ni 
4000,6 = 240 odam. 
Maishiy xonalar yuzasini hisoblaganda bu xonalardan 90% ishchilar bir 
smenada foydalaniladi deb qabul qilingan 
2400,91=216 kishi. 

---

Me’yoriy hujjatlarga asosan har bir foydalaniladigan ishchi uchun sanitar-
gigiyenik va maishiy xonalar yuzasini me’yori keltirilgan. Talab qilinadigan xona 
turiga qarab har bir turdagi xonaning yuzasi hisoblanadi. 
Ovqatlanish uchun mo’ljallangan xonada har bir ovqatlanadigan ishchi uchun 
0,7 m
2
yuza ajratilgan. Ovqatlanish ikki smenada olib boriladi deb qabul 
qilinganda 
2
м
6
,
75
2
216
7
,
0
=

Ishchi kiyimlarni changsizlashtirish va quritish uchun xizmat qiladigan xonani 
yuzasi bir ishchiga 0,2 m
2
belgilangan va bu xona 50% ishchilarga mo’ljallanadi 
0,2 x 216·0,5 = 21,6 m
2
. 
Ishchi kiyimni va toza kiyimni saqlash uchun mo’ljallangan garedrob yuzasi bir 
kishiga 0,4 m
2
belgilangan va bu garderobdan hamma ishchilar foydalanadi 
0,4 x 400 = 160 m
2
. 
Ishdan so’ng ishchilar dushda cho’milishi uchun har 10 kishiga bir dush joyi 
belgilanadi. Dushdan 60% smenada ishlovchi ishchilar foydalaniladi deb qabul 
qilinadi 
216 ishchi·0,6/10 = 13 dona. 
Yuvinish xonalarida, qo’l yuvish uchun har 35 kishiga bir kran belgilangan. Bu 
holda kranlar soni quyidagicha aniqlanadi 
216/35 = 6 dona kran 
Har bir ishchiga yuvinish xonasida 0,1 m
2
yuza bo’lishi belgilangan. Bu holda 
yuvinish xonasining yuzasi quyidagi formula orqali hisoblanadi 
216x0,1 = 21,6 m
2
. 
Qish vaqtida ishchilar uchun isinadigan xonada har bir ishchi-ga 0,1 m
2
yuza 
ajratiladi. 
216x0,1 = 21,6 m
2
. 
Qurilish maydonida ishlovchi ishchilarni 60% ni erkaklar va 40% ni xotin-qizlar 
tashkil qilishini hisobga olsak, har smenada ishlovchi xotin-qizlar quyidagicha 
aniqlanadi; 
216x0,4 = 86 odam. 
Hojatxonalarda har 25 kishiga 1 dona unitaz ajratiladi 
216/25 = 8,64 dona. 
Bir unitazga 2,5 m
2
yuzi ajratilishini xisobga olsak, u holda hojatxona yuzasi 
quyidagicha hisoblanadi 
2,5x9 dan = 22,50 m
2
. 
Hisoblangan har bir sanitar-gigiyenik va maishiy xonalar yuzasini 30% 
erkaklarga va 30% xotin-qizlarga ajratiladi. Hisoblangan yuzalarga to’g’ri keluvchi 
yoki yuzasi qiymatiga eng yaqin inventar vaqtinchalik binolar tanlanadi.