3-mavzu. MatriTsalar

2. Matritsalar ustida arifmetik amallar
Maritsalarning tengligi
Bir xil o‘lchamli va matritsalarning barcha mos elementlari teng, ya’ni bo‘lsa, bu matritsalarga teng matritsalar deyiladi va deb yoziladi.


bacha uchun


Matritsani songa ko‘paytirish
1- ta’rif. matritsaning songa ko‘paytmasi deb, elementlari
kabi aniqlanadigan matritsaga aytiladi.




1.1-misol. bo‘lsin. ni toping.
Yechish.

Matritsalarni qo‘shish va ayirish
Matritsalarni qo‘shish va ayirish amallari bir xil o‘lchamli matritsalar uchun kiritiladi. Bunda yig‘indi matrisa qo‘shiluvchi matritsalar bilan bir xil o‘lchamga ega bo‘ladi.
2-ta’rif. va matritsalarning yig‘indisi deb, elementlari kabi aniqlanadigan matritsaga aytiladi.




1.2-misol. va bo‘lsin. ni toping.
Yechish.

matritsa matritsaga qarama-qarshi matritsa deb ataladi.
3-ta’rif. va matritsalarning ayirmasi deb matritsaga aytiladi. Bunda matritsaning elementlari kabi topiladi.




1.3-misol. va bo‘lsin. ni toping.
Yechish.

Matritsalar ustida chiziqli amallar quyidagi xossalarga ega ³.
matritsalar o‘lchsamli va - skalyar sonlar bo‘lsa,
u holda:





bo‘lsa, bo‘ladi;
bo‘lsa, yoki bo‘ladi;
va bo‘lsa, bo‘ladi.
Isboti. xossalarning isboti bevosita 2-ta’rifdan kelib chiqadi.
-xossani qaraymiz. va bir xil o‘lchamli matritsalar bo‘lsin.
U holda 1 va 2-ta’riflarga ko‘ra istalgan da birinchidan
yoki
va ikkinchidan

bo‘ladi. Oxirgi ikkita tenglikdan bo‘lishi kelib chiqadi ⁴.
Qolgan xossalar shu kabi isbotlanadi.