3-mavzu. Mutaxassislik masalalarida axborot texnologiyalarini qo‘llash. Elektron jadvallar va ma’lumotlar bazasi

«Изменение связи» (Bog‘lanishni o’zgartirish) muloqot oynasiga (8.2.16-rasm, 
c) qaytilib, u yerda bog‘lanishning tarkibiy kalitini ko‘rsatish mumkin. 
«Объединение» 
(Birlashtirish) 
tugmasi 
«Параметры 
объединения» 
(Birlashtirish parametrlari) oynasini chaqiradi, bu yerda yozuvlar orasidagi 
bog‘lanishni o‘chirish va birlashuv turini taxrirlash mumkin (8.2.16-rasm, d). 
Ma'lumotlar chizmasiga «Вид» (Ko’rinish)→ «Отобразить таблицы» 
(Jadvallarni ko’rsatish) menyu buyrug‘i yordamida jadval va so‘rovlarni qo‘shish 
mumkin. Bir jadval yoki so‘rovning o‘zini chizmaga bir necha marotaba qo‘shish 
mumkin bo‘lib, bunda jadval nomi o‘zgaradi, misol uchun agar Schet-Subschet 
jadvalini ikki marotaba qo‘shsak birinchisining nomi Schet-Subschet bo‘lsa, 
keyingisi Schet-Subschet -1 bo‘ladi. Menyuning «Вставка» (Qo’yish) → 
«Удалить» (Olib tashlash) buyrug‘i ma'lumotlar chizmasidan ajratilgan jadval 
yoki so‘rovni o‘chiradi, bu holda bu ob'ektlarning saqlanishi ta'minlanadi.
Ma'lumotlar chizmasini bosmaga chiqarish mumkin (3.2.17-rasm). 
3.2.17-rasm. Ma'lumotlar chizmasi. 

---

3-misol. Asosiy vositalar hisobi bo‘yicha ma'lumotlar bazasini hosil qiling. 
Bajarish ketma-ketligi: 
1. Menyuning «Файл» (Fayl) 

«Создать» (Yangi fayl) buyrug‘i 
yordamida MB faylini hosil qiling, MB shablonini tanlab, faylning joyi va 
nomini АВ.mdb deb ko‘rsating.
2. Menyuning «Вставка» (Qo’yish) 

«Таблица» (Jadval) buyrug‘i
yordamida jadvalga asosan AV MB jadvalini hosil qiling. 
3. Menyuning «Сервис» (Servis) 

«Схема данных» (Ma’lumotlar 
chizmasi) buyrug‘i yordamida ma'lumotlar chizmasini hosil qiling. 
4. Jadvallarga asosan jadvallararo aloqani o‘rnating. 
5. AV guruhi jadvalini oching va unga boshlang‘ich qiymatlarni kiriting. 
6. Tugma yordamida MJSH jadvalini oching va boshlang‘ich 
qiymatlarni kiriting. 
7. Menyuning «Файл» (Fayl) 

«Закрыть» (Yopish) buyrug‘i
yordamida MB yoping. 
Jadval: АВ.mdb MB si jadvallarining tarkibi va tuzilishi. 
MB jadvali 
Maydonlar tarkibi 
Maydonlar xususiyatlari va turlari 
Asosiy vositalar 
(AV) guruhi 
AV guruh kodi 
Kalit, matnli,uzunligi 5 
AV guruhi nomlanishi 
Matnli, uzunligi 50 
Amortizatsiyaning yillik 
me'yori 
Sonli, kasrli, foizli, shartli maydon 
Avtotransport me'yori 
Asosiy vositalar 
inventar ob'ekti 
AV inventar raqami 
Kalit, matnli,uzunligi 6 
AV guruh kodi