3-mavzu. O`Zbek tilining leksik qatlamlari. Reja

3-mavzu. O`Zbek tilining leksik qatlamlari. Reja

3-MAVZU.

O`ZBEK TILINING LEKSIK QATLAMLARI.

Reja:

• 
  1.So`z – leksikologiyaning o`rganish obyekti sifatida.
  
• 
  2.So`zlardagi bir ma`nolilik va ko`p ma`nolilik.
  
• 
  3. Ijtimoiy leksika.
  
• 
  4.Sohaviy leksika.
  

Наг qanday tilni o'rganayotgan paytingizda, eng avvalo, sizni qurshab turgan narsa va hodisalarning amaliy hayotingiz bilan bog'liq bo'lgan turli xil harakati, holatlari, belgi va xususiyatlarining shu tilda qanday ifodalanishini, nomlanishini bilishdan boshlaymiz.

• 
  Наг qanday tilni o'rganayotgan paytingizda, eng avvalo, sizni qurshab turgan narsa va hodisalarning amaliy hayotingiz bilan bog'liq bo'lgan turli xil harakati, holatlari, belgi va xususiyatlarining shu tilda qanday ifodalanishini, nomlanishini bilishdan boshlaymiz.
  
• 
  Ma'lum bir tildagi ana shunday so'zlar yig'indisi shu tilning lug'at tarkibini tashkil qiladi.
  
• 
  Leksika atamasi ikki ma'noda qo'llaniladi:
  
• 
  tilning lug'at tarkibi, so'zlar yig'indisi;
  
• 
  lug'at tarkibini o'rganuvchi tilshunoslikning alohida bo'limi.
  
• 
  Leksika atamasining ikkinchi ma'nosi uchun leksikologiya atamasi ham qo'llaniladi.
  

Leksikologiya yunoncha lexikos - so'z, so'zga doir va logos - ta'limot so'zlarining birikuvidan olingan bo'lib, leksika (so'z) haqidagi ta'limot demakdir. Demak, so'z va uning ma'nolarini o'rganuvchi tilshunoslik bo’limiga leksikologiya (ba'zan leksika) deyiladi.

• 
  Leksikologiya yunoncha lexikos - so'z, so'zga doir va logos - ta'limot so'zlarining birikuvidan olingan bo'lib, leksika (so'z) haqidagi ta'limot demakdir. Demak, so'z va uning ma'nolarini o'rganuvchi tilshunoslik bo’limiga leksikologiya (ba'zan leksika) deyiladi.
  
• 
  Nutqimiz so'zlarning qo'shiluvidan hosil bo'ladi. So'zni talaffuz qilganimizda va qulog'imiz bilan eshitganimizda go'yo u faqat tovushlar ketma-ketligidan tashkil topgan butunlikdek tuyuladi. So'zni bunday tasavvur qilish bir yoqlamadir, chunki har qanday tovushlar birikmasi so'zni hosil qilavermaydi. Masalan, so', ko's singari tovush birikmalarini so'z deb bo'ladimi? Yo'q. So'z bo'lish uchun tovushlar birikmasining o'zigina kifoya qilmaydi. Ma'lum tovush va tovushlar birikmasi ma'no bilan bog'langandagina so'zga aylanadi. Yuqoridagi tovush birikmalarining tartibini o'zgartirsak, ular ma'lum ma'no bilan bog'lanadi. Masalan, o's, so'k kabi.