3-mavzu Ozuqa turlari,ularga qo’yiladigan zootexnik talablar

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI VETERINARIYA VA CHORVACHILIKNI RIVOJLANTIRISH DAVLAT QO’MITASI
 
SAMARQAND VETERINARIYA MEDITSINASI INSTITUTI
NUKUS FILIALI
“Veterinariya va zooinjeneriya” fakulteti
“Zooinjeneriya (turlar bo’yicha)” mutaxassisligi
1-bosqich talabasi
Rozimova Surayyoning “Chorvachilikni mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish”fanidan
MUSTAQIL ISHI
Qabul qildi: Ibraimov T
Topshirdi: Rozimova S

3-mavzu Ozuqa turlari,ularga qo’yiladigan zootexnik talablar

Reja:

• 1.Ozuqa turlari.Dag’al ozuqalar
• 2. Chorvachilik mahsulotlaridan ozuqalar.
• 3. Ozuqa ratsioni

1.Ozuqa turlari.Dag’al ozuqalar

O'zlarida 30-40% kletchatkalardan iborat bo'lgan pichan,somon, poxol, yantoq, poya va boshqalar kiradi. Paxtani qayta ishlashdan chiqadigan sheluxa ham dag'al ozuqalar guruhiga kiradi.
Shirali ozuqalar o'z navbatida 40% dan katta miqdordagi suv miqdori bo'lgan ko'k massa (ko'k o't), ildizmevali ozuqalar, silos, senaj va boshqalar kiradi.

Konsentrlangan (donli) ozuqalar asosiy energiya manbai bo'lib, 1,0 kg ozuqada 0,5 hazm bo'ladigan protein, 10% gacha kletchatka va 40% gacha suv bo'ladi.Bu turdagi ozuqalarga donli mahsulotlar, ularning urug'lari va ularni qayta ishlash tufayli olinadigan mahsulotlar kiradi.O'simlikshunoslik mahsulotlarini qayta ishlashdan chiqadigan chiqindi mahsulotlardan olinadigan ozuqalar natural holda (kunjara, barda, shrot va boshqalar) omuxta em tarkibida yoki ozuqa aralashmalari tarkibida ishlatiladi.

• Konsentrlangan (donli) ozuqalar asosiy energiya manbai bo'lib, 1,0 kg ozuqada 0,5 hazm bo'ladigan protein, 10% gacha kletchatka va 40% gacha suv bo'ladi.Bu turdagi ozuqalarga donli mahsulotlar, ularning urug'lari va ularni qayta ishlash tufayli olinadigan mahsulotlar kiradi.O'simlikshunoslik mahsulotlarini qayta ishlashdan chiqadigan chiqindi mahsulotlardan olinadigan ozuqalar natural holda (kunjara, barda, shrot va boshqalar) omuxta em tarkibida yoki ozuqa aralashmalari tarkibida ishlatiladi.

Chorvachilik mahsulotlaridan ozuqalar

Bu ozuqalarga (4-5%) sut va sut mahsulotlari, hayvonlarni va ulardan olinadigan boshqa mahsulotlarni qayta ishlashdan chiqadigan chiqindi mahsulotlar kiradi.
Qo'shimcha ozuqalar. Bu turdagi ozuqalarga ishlatilayotgan asosiy ozuqalar tarkibida bo'lmagan lekin hayvonlar uchun zarur bo'lgan va oz miqdorda ularga qo'shib beriladigan moddalar kiradi.
Qo'shimcha ozuqalar o'z navbatida, mineral ozuqalar (mel, tuz, fosforli ozuqalar), azotli sintetik birlashmalarga (karbomid, ammiakli suv), mikroelementlar (mis, kobalt, temir va boshqalar), antibiotiklar, mikrobli oqsil, fermentlar, dorivor preparatlar, vitaminli konsentratlar va boshqalar kiradi.

Ozuqa ratsioni

Ozuqa ratsioni deb - vaqt birligi (kun) uchun oziqlantirish normasiga asosan tanlangan ozuqalar majmuasi (to'plami) ga aytiladi. Ratsion oziqlantirish turi (asosiy ozuqa turi ya‘ni senajli, ko'k massali, konsentratli va hokazolar),fermaning joylashgan hududini, yil mavsumlarini, hayvonlarning yoshini,mahsuldorligini va fermadagi boshqa sharoitlarni hisobga olgan holda tuziladi.
Chorvachilikda ishlatiladigan ozuqalar o'z navbatida quyidagi turlarga bo'linadi.

• 1. O'simlikshunoslik mahsulotlaridan olinadigan ozuqalar.
• 2. Chorvachilik mahsulotlaridan olinadigan ozuqalar.
• 3. Qo'shimcha ozuqalar.

Foydalanilgan adabiyotlar

• 1.O'zbekiston Respublikasi Prezidentining «Oliy ta‘lim tizimini yanada rivojlantirish chora tadbirlari to'g‗risida»gi PQ-2909-sonli Qarori, 2017 yil 20 aprel. // O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to'plami, 2017 y.
• 2. 2006 yil 23 martda qabul qilingan PQ-308-sonli, 2008 yil 28 apreldagi PQ- 842–sonli qarorlari, o'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to'plami, 2017 y.
• 3. Olimjonov O. va boshq. Fermerlik faoliyatining huquqiy va moliyaviy asoslari. Toshkent, «Universitet», 2005.
• 4. BEN SHE.YI MING. «Livestock mechanization» (4th Edition). 2000.
• 5. Rebecca Thistlethwaite. Jim Dunlop. The New Livestock Farmer: The Business of Raising and Selling Ethical Meat. USA 2015.
• 6. Sh.Q.Suvonqulov,Z.Abduganiyev,Sh.Mamasov Chorvachilikni mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish.‖N.Dyuba‖Samarqand-2010.