3-mavzu: Pedagogik riskologiyaning psixologiya, sotsiologiya, madaniyatshunoslik bilan bog‘liqligi
Download 0.52 Mb. Pdf ko'rish
|
3-mavzu Pedagogik riskologiyaning 2 soat
|
3-rasm. KOSO kubi.
Risk-menejerlar Evropa assosiyasiya federatsiyasi standarti (FERMA) risk-menejment instituti (IRM), Risklarni boshqarish va sug‗urta assosiyasiyasi (AIRMIK) va risklarni boshqarish boʻyicha milliy forum (ALARM) tomonidan qoʻshma holda ishlab chiqilgan. “Koso kubi” mualliflari fikriga koʻra, bunday fundamentga ega boʻlish, ishlashni osonlashtiradi va hamjihatlikni oshiradi, chunki ishtirokchilar orasida muloqot qilish uchun yagona “til” topiladi. Kompaniya boshliqlari oʻz kompaniyalarida risklarni boshqarishni baholashda yagona asosga tayanishadi, buni rivojlantirgan holda oʻz maqsadlariga erishishni ta‘minlashadi. Qonun chiqaruvchi va boshqaruv organlari kompaniyalarining risk boshqaruvi jarayoni haqida toʻliq axborotga ega boʻlsalar, ulardagi afzallik va cheklovlar haqida tushunchaga ega boʻlishadi. Agar har qaysi tomonlar risklarni boshqarishda yagona konsepsiya va tamoyillarga asoslangan holda faoliyat yuritishsa, keltirib oʻtilgan barcha afzalliklari toʻliq ishlashini kuzatishimiz mumkin boʻladi. Bu yerda risk ―hodisalar va oqibatlarning ehtimollar kombinat- siyasi‖ orqali aniqlanadi (4-rasm). FERMA standarti boʻyicha risklar 4 guruhga boʻlinadi: strategik, operatsion, moliyaviy va xatar riski. 4-rasm. FERMA standarti boʻyicha risk boshqaruv jarayoni Ekspertlar toʻliq ishlangan milliy standartlardan biri sifatida, Avstraliya va Yangi Zelandiyaning risklarni boshqarish boʻyicha standartini e‘tirof etishadi. AS/NZS 4360 standarti umumiy xarakterga ega boʻlib, u asosan transmiliy kompaniyalarda riskni boshqarishni koʻzda tutadi (5-rasm). Bunda riskni boshqarish deganda, ehtimoliy imkoniyatlardan foy- dalanayotgan bir vaqtda, salbiy ta‘sirlarni boshqarishga yoʻnaltirilgan madaniyat, jarayon va tizimning umumiyligi tushuniladi. 2002 yil da risklarni boshqarishni bir xillashtirish, hamda turli darajalarda standartlarni ishlab chiqish maqsadida ISO/IEK Guide 73 «Risk Menejment Vokabulary Guidelines for yuz in standards» kuchga kirdi. |
