3 Mavzu. Temirbeton elementlarning yoriq kengligi

3.2.Normal yoriqlar kengligini hisoblash.
Qurilish me’yorlari /6/ normal yoriqlarning o‘rtacha kengligini aniqlash uchun quyidagi empirik formulani tavsiya etadi:
a_crc = (_s/E_s)/20(3,5–100)d^1/3, (3.2)

bu yerda –elementdagi kuchlanish holatini hisobga oluvchi koeffitsient bo‘lib, egiluvchi va nomarkaziy siqiluvchi elementlar uchun 1, cho‘ziluvchi elementlar uchun 1,2 olinadi; _ye – yukning ta’sir etish muddatini hisobga oluvchi koeffitsient bo‘lib, qiymati 1...1,5 oralig‘ida bo‘ladi;  – beton bilan armaturaning yorilishi darajasini hisobga oluvchi koeffitsient. Davriy profilli sterjenlar uchun I, Bp – I va Bp – II sinfli simlar uchun 1,2; B – II sinfli silliq simlar uchun 1,4 olinadi; _s–bo‘ylama armaturadagi kuchlanish; =A_s/bh_o – kesimning armaturalash koeffitsienti; d – armatura diametri, mm.

Cho‘ziluvchi armaturadagi kuchlanish quyidagi formulalardan topiladi:
markaziy cho‘ziluvchi elementlarda

_s = (N–P)/(A_s+A_sp); (3.3)

egiluvchi elementlarda

_s = [M–P(Z–e_sp)]/(A_s+A_sp)Z; (3.4)

nomarkaziy siqiluvchi elementlarda

_s = [N(e_sZ)–P(Z–I_sp)]/(A_s+A_sp)Z va hokazo. (3.5)

Agar oldindan uyg‘otilgan kuchlanishlar bo‘lmasa, R=0 bo‘ladi.

3.3.Og‘ma yoriqlarning kengligini hisoblash.

Og‘ma yoriqlarning kengligiga ko‘ndalang armaturalar (xomutlar, bukilgan sterjenlar) sezilarli ta’sir etadi. Xomutlarning ko‘payishi og‘ma yoriqlar enining kamayishiga olib keladi. Bo‘ylama armaturalar og‘ma yoriqlar kengli­giga kam ta’sir etadi.
Xomutlar bilan armaturalangan egiluvchi element­larda og‘ma yoriqlarning kengligi quyidagi empirik formuladan topiladi:


a_crc = _c0,6_spd_sw/[(E_sd_sw/h_o)+0,15E_b(1+2_w)], (3.6)

bu yerda d_sw–xomutlar diametri; _sw – xomutlardagi kuchlanishlar

_sw = (Q–Q_b1)/A_swh_o  R_s,ser ; (3.7)

Q–tashqi yuklardan hosil bo‘lgan ko‘ndalang kuch; Q_b1 – ko‘ndalang armaturasiz, betonning o‘zi qabul qiladigan ko‘ndalang kuch; A_sw – bir tekislikdagi xomutlarning ko‘ndalang kesim yuzasi; =E_s/E_b armaturani betonga keltirish koeffitsienti; _w=A_sw/bs ko‘ndalang armaturalash koeffitsienti; S–xomutlar orasidagi masofa; b–elementning eni.