3-мавзу: ЎҚувчилар фаолияти фаоллигини жадаллаштириш асосидаги таълим технологиялари

3-мавзу: ЎҚУВЧИЛАР ФАОЛИЯТИ ФАОЛЛИГИНИ ЖАДАЛЛАШТИРИШ АСОСИДАГИ ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ

Режа

• Ўйинли фаолият ва унинг қўлланилиши
• Балиқ ови ўйини
• Ролли ўйини
• Ишбоп ўйин методи
• Операцион ўйинлар

Ўйинли фаолият

• Психологларнинг тааъкидлашларича, ўйинли фаолиятнинг психологик механизмлари шахснинг ўзини намоѐн қилиш, ҳаѐтда ўз ўрнини барқарор қилиш, ўзини ўзи бошқариш, ўз имкониятларини амалга оширишнинг фундаментал эҳтиѐжларига таянади.
• Ўйин ижтимоий тажрибаларни ўзлаштириш ва қайта яратишга йўналган вазиятларда, фаолият тури сифатида белгиланади ва унда шахснинг ўз хулқини бошқариши шаклланади ва такомиллашади.
• Д.Н. Узнадзенинг тааърифича, ўйин шахсга хос бўлган ички имманент психик (руҳий) хулқи шаклидир.
• Л.С. Вигодский ўйинни боланинг ички ижтимоий дунѐси, ижтимоий буюртмаларни ўзлаштириш воситаси сифатида тааърифлайди.
• А.Н. Леонтьев ўйинга шахснинг хаѐлотдаги амалга ошириб бўлмайдиган қизиқишлари (манфаатлари)ни хаѐлан амалга оширишдаги эркинлиги сифатида қарайди.
• Психологлар тааъкидлайдиларки, ўйинга киришиб кетиш қобилияти киши ѐшига боғлиқ эмас, лекин ҳар бир ѐшдаги шахс учун ўйин ўзига хос бўлади.

Ўйинли фаолият муайян функциялари

• Ўйинли фаолият муайян функцияларни бажаришга бағишланган бўлади.
• Улар қуйидагилар:
• мафтункорлик;
• коммуникативлик;
• ўз имкониятларини амалга ошириш;
• даволовчилик;
• ташхис;
• миллатлараро мулоқот;
• ижтимоийлашув.
•  

Ўйинларнинг мақсадлари

• Ўйинлар турли мақсадларга йўналтирилган бўлади. Улар дидактик, тарбиявий, фаолиятни ривожлантирувчи ва ижтимоийлашув мақсадларда қўлланади.
• Ўйиннинг дидактик мақсади билимлар доираси, билиш фаолияти, амалий фаолиятида билим, малака ва кўникмаларни қўллаш, умумтаълим малака ва кўникмаларни ривожлантириш, меҳнат кўникмаларини ривожлантиришни кенгайтиришга қаратилган бўлади.
• Ўйиннинг тарбиявий мақсади мустақиллик, иродани тарбиялаш, муайян ѐндашувлар, нуқтаи назарлар, мааънавий, эстетик ва дунѐқарашни шакллантиришдаги ҳамкорликни, коллективизмни, жамоага киришиб кета олишни, коммуникативликни тарбиялашга қаратилган бўлади.
• Фаолиятни ривожлантирувчи ўйинлар диққат, хотира, нутқ, тафаккур, қиѐслаш малакаси, чоғиштириш, ўхшашини топиш, фараз, хаѐл, ижодий қобилият, эмпатия, рефлексия, оптимал эчимни топа олиш, ўқув фаолиятини мотивациялашни ривожлантиришга қаратилган.
• Ижтимоийлашув ўйинлари жамиятнинг меаъѐрлари ва қадриятларига жалб қилиниш, муҳит шароитларига кўникиш, эҳтиросларни назорат қилиш, ўз-ўзини бошқарищ, мулоқотга ўргатиш, психотерапияни назарда тутади.