3-Моdul. Kreditning umumiy asoslari 37- mavzu. Pulning paydo bo‘lishi, zarurligi va funksiyalari

Libor + Spred = Libid

Bu erda:

Libor - kredit foiz stavkasi;

Spred - bank foydasi;

Libid - kreditning qiymati.

Marja - bank bilan mijoz o‘rtasidagi munosabatlarni harakterlaydi.

Spred - bank bilan bank o‘rtasidagi munosabatlarni harakterlaydi

Kreditning mohiyatini anglashda kredit qonunlari muhim o‘rinni egallaydi. Kreditning 3 ta qonuni bor:

1. 
   qaytarilish qonuni;
   
2. 
   qiymatning saqlanish qonuni;
   
3. 
   muvozanat qonuni- berilayotgan kreditlar va ularning resurslar taminoti ortasida muvozanat bo‘lishi kerak.
   

Kreditning mohiyatini yanada aniqlashtirish uchun uning tarkibini, harakat bosqichlarini, iqtisodiy tushuncha sifatidagi muhim belgilarini va ijtimoiy iqtisodiy xarakteristikasini ko‘rib chiqamiz. Kreditning mohiyatini tushunish uchun, avvalambor, uning tarkibi nimadan iborat ekanligini tushunib olish zarur. Kredit munosabat bo‘lishi uchun uning zarur elementlari – kreditning obyekti va subyekti bo‘lishi zarur.

Kredit munosabatlarida subyektlar ikki xil bo‘ladi: kreditor (qarz beruvchi) va qarz oluvchi.

6-rasm. Kredit munosabatlari tarkibi

Kredit munosabatlarining obyektlari va subyektlari.

Kredit obyekti - bu (kreditor) qarz beruvchidan qarz oluvchiga beriladigan va qarz oluvchidan kreditor (qarz beruvchi)ga qaytib beriladigan qiymatdir.

Bunda qarzga berilgan mablag‘ o‘z qiymatini saqlab qolishi kreditning asosiy sifati hisoblanadi.

Kredit tarkibi uning elementlari birligini ifodalaydi.

Kreditning harakat bosqichlari ham uning muhim belgisi hisoblanadi. Qarzga beriluvchi qiymat harakatini quyidagi sxemada ifodalash mumkin: