3-tema. Audit standartlari auditorlıq iskerligin milliy standartları

Hadallıq, haqıyqıylıq, ǵárezsizlik, qupıyalıq (konfidenciyallıq) hám puqta bilimge iyelik (kompetentlik)

Standartlastırılǵan hár bir obyekt boyınsha 100 san (poziciya) berilgen. Standartlastırıw obyektleri 11 dana bolǵanı ushın jámi 1100 standart islep shıǵılıwı múmkin. Praktikada bunday muǵdardaǵı standartlar ushın mútájlik bolmaǵanlıǵı sebepli olardıń kópshiliginen paydalanılmaydı. Máselen, «Rejelestiriw» (300-399) dep atalǵan standartlastırıw obyekti úsh standarttan ibarat: 300-«Rejelestiriw», 310-«Biznesti úyreniw», 320-«Auditorlıq qáwip». Demek, rejelestiriw máseleleri boyınsha jáne 7 standart qabıl etiw múmkin. Bunnan tısqarı, hár bir standartqa jáne 10 dana substandart ashıw múmkin.

Bul standartlar xalıq aralıq kólemde auditorlıq iskerliktiń sapası hám dárejesin asırıwda júdá áhmiyetli bolıp tabıladı:

a) audit boyınsha xalıq aralıq normativler;

b) basqarıw esabınıń xalıq aralıq ámeliy qaǵıydaları;

s) jámáát sektorı boyınsha xalıq aralıq normativler.

BXAF esap hám auditke tiyisli barlıq xızmetin óziniń komitetleri arqalı shólkemlestiredi hám ámelge asıradı.

Házirgi waqıtta bulardıń qatarına: auditorlıq ámeliyatı boyınsha komitet, oqıtıw boyınsha komitet, etika (ádep) boyınsha komitet, finanslıq esap hám basqarıw esabı boyınsha komitet, rejelestiriw boyınsha komitet, jámáát sektorı boyınsha komitet hám basqalar.

Pútkil dúnya boyınsha auditorlar mazmunı boyınsha uqsas jumıstı orınlasa da, hár bir mámlekette auditorlıq iskerlikti shólkemlestiriw óziniń milliy ózgesheliklerine iye bolıwı múmkin.

Auditorlıq iskerliktiń xalıq aralıq standartları hám normativleri bolsa ol yaki bul mamlekettiń milliy standartları hám normativlerin biykarlamaydı.

Kóplegen mámleketler (Ózbekistan 1999-jıldan baslap) óziniń milliy standartların hám basqa normativlik hújjetlerin islep shıqpaqta. Olar BXAFnıń tiykarǵı talapların támiynlew zárúrligine baǵdarlanǵan óziniń auditorlıq metodına iye.

3.2-keste

№