303-guruh talabasi saydullayeva davlatoyning ‘‘o’zbek adabiy tili tarixi’’ fanidan ‘‘shajarayi turk’’ asari bo’yicha tayyorlagan slaydi


) Советлар даврида амалга оширилган тадқиқотлар; 3) Мустақиллик даврида чоп етилган асарлар


Download 0.99 Mb.
bet3/5
Sana24.04.2023
Hajmi0.99 Mb.
#1393613
1   2   3   4   5
Bog'liq
303-guruh talabasi saydullayeva davlatoyning ‘‘o’zbek adabiy tili.pptx 2

2) Советлар даврида амалга оширилган тадқиқотлар; 3) Мустақиллик даврида чоп етилган асарлар.

2) Советлар даврида амалга оширилган тадқиқотлар; 3) Мустақиллик даврида чоп етилган асарлар.


2) Советлар даврида амалга оширилган тадқиқотлар; 3) Мустақиллик даврида чоп етилган асарлар.
Abulgʻoziyning asarlari XIX asr birinchi yarmidan boshlab sharq, rus va gʼarb olimlarining ham eʼtiborini oʻziga tortgan. ʼʼShajarai turkʼʼ Qozon shahrida Rumyansev (1825y), Sablukov (1854y) Demezonlar tomonidan litografik usulda nashr ettirilgan. ʼʼShajarai tarokimaʼʼ 1898; 1906-yillarda bir necha marta nashr etilgan. 1871-1874 yillarda P.N.Demezon ʼʼSHAJARAI turkʼʼ ni fransuz tiliga tarjima qildi. Bu ishi unga shuhrat keltiradi. Asar Angliya va Amerikaga ham shu tarjima tufayli yetib borgan. Abulgʻozi asarlarining tarixshunoslikdagi oʻrni beqiyos. Ular turkman, tojik, oʻzbek milliy xalqlari tarixini yoritishda tayanch manbalardandir. B. Ahmedov, Q. Munirov, K. Yusupov, M . Yoʻldoshev kabi olimlarimiz oʼz asarlarida Abulgʻozi maʼlumotlaridan keng foydalanishgan. A. Kononov, A.M.Shcherbak S.I Ivanov kabi tilshunos olimlar ham tilshunoslikning turli muammolarining yechishda Abulgʻoziy asarlarida tayanganlar.

. Asar 9 bobdan iborat. Birinchi bobda Odam Atodan Mogʻulxongacha, ikkinchi bobda Moʻgʻulxondan Chingizxongacha boʼlgan tarix muxtasar yoritilgan. Uchinchi bob Cingizxonning hayot yoʻli haqida. Toʻrtinchi bob Chingizxonning uchinchi oʻgʻli Uhaday Qoon va uning avlodlari podshohligi tasviriga bagʻishlangan. Beshinchi bob Cingizxonning ikkinchi oʻgʻli Chigʻatoyxon sulolasi hukmronligi bilan bogʻliq hodisalar tasvirini qamrab olgan. Oltinchi bob Cingizxonning kichik oʻgʻli Toʼlixon, yettinchi bob Cingizxonning katta oʻgʻli Joʻjixon, sakkizinchi bobda Joʻjixonning oʻgʻli Shaybonxon avlodlari haqida. Toʻqqizinchi bob esa Shayboniyxon avlodidan Xorazmda podshohlik qilganlar zikriga bagʻishlangan.

Abulgʻoziyning bizga uchta asari yetib kelgan: ʼʼ Manofeʼ ul-insonʼʼ , ʼʼShajarai tarokimaʼʼ, ʼʼ Shajarai turkʼʼ .


Abulgʻozi vafotidan soʻng oʻgʻli Anushaxonning topshirigʻiga binoan Mahmud ibn Muhammad Urganjiy kitobning yozilmay qolgan 21 sahifasini yozib tugatgan. Abulgʻoziyning bu asari tarixshunoslikimizda va jahon tarixini oʼrganishda eng ishonchli manba sifatida katta qimmatga egaligi olimlar tomonidan eʼtirof etilgan. Chunki Abulgʻozi asarini yaratishda moʻtabar manbalardagi maʼlumotlarni qiyosan oʼrganib, xatolarni tuzatishga harakat qilgan. Xulosa chiqarishda aniq dalillarga asoslangan. U 18 ta qimmatli kitobdagi maʼlumotlarni oʻrganganli haqida sozlaydi. Ayniqsa Sharafiddin Ali Yazdiyning ʼʼZafarnomaʼʼ , Rashididinning ʼʼ Jomeʼut-tavorixʼʼ kabinet asarlarini ehtirom bilan eslaydi.

Download 0.99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling