35 кВ ва ундан юқори кучланишли томондаги электрик уланишлар схемаси. Халқасимон схемалар

11.1–расм. Ҳалқали схемалар:

• 11.1–расм. Ҳалқали схемалар:
• а–учбурчаклик схемаси; 6–тўртбурчаклик схемаси; в–олтибурчаклик схемаси.

Ҳалқасимон схемада ўчиргичларнинг ишлаш ишончлилиги бошқа схемаларга нисбатан юқори, чунки нормал ишлаш давомида истаган ўчиргични текшириш имконияти мавжуд. Ўчиргични узиб, текширилса, уланган элементларнинг ишига халақит бермайди ва схемада ҳеч қандай қайта улаш талаб этилмайди.

• Ҳалқасимон схемада ўчиргичларнинг ишлаш ишончлилиги бошқа схемаларга нисбатан юқори, чунки нормал ишлаш давомида истаган ўчиргични текшириш имконияти мавжуд. Ўчиргични узиб, текширилса, уланган элементларнинг ишига халақит бермайди ва схемада ҳеч қандай қайта улаш талаб этилмайди.

Халқасимон схемаларда ўчиргичлар ўзаро халқа хосил қилиб уланади.

• Халқасимон схемаларда ўчиргичлар ўзаро халқа хосил қилиб уланади.
• а) учбурчак схемаси оддий бўлиб, W1 Q2, Q1 орқали W2 Q2 Q3 Т1 эса Q1 ва Q3 орқали уланган. Исталган ўчиргични манбадан ўзмай туриб ревизия қилиш мумкин.
• Камчилиги: W2 линияда қисқа туташув бўлиб Q1 ревизияда бўлса Т1 манбасиз қолади.
• б) тўртбурчакли схема.Бу схемада ҳам исталган Q ни ремонт қилишда манба узилмайди. Афзаллиги: Ажраткичлар фақат ремонт ишларда қўлланиши Камчилиги: Q1 ревизияда бўлса Q2 да окаетурбогенераторан ток икки барабар ортади. Ремонт ҳимояси ҳалқа ўчиргичларни ремонт қилиш мобайнида бўладиган режимни хисобга олган ҳолда танланиши шарт. 330 кВ ли ва ундан юқори тақсимлаш қурилмаси да 220 кВ ли узлавий подстанцияларда қўлланилади
• в) олтибурчакли схемада Q2 ва Q5 схемани кучсиз қисми хисобланиб, уларнинг узилиши W1 ва W3 ёки W2, W4 ни ўзилишига олиб келади. Ҳалқасимон схемалар уланишлар сони 4-6 дан кам бўлмаган 220-500 кВ ли тақсимлаш қурилмаси учун гидростанция ва ўзлавий подстанция учун қўлланилади.

18.1 б–расмда тўртбурчак (квадрат) схемаси келтирилган. Бу схема тежамкор бўлиб (тўртта уланишга тўртта ўчиргич) истаган виключателни, унинг ҳамма элементлари ишига халакит бермай, текшириш ва ревизия килиш имкониятини беради. Схема юқори ишончлиликга эга. Юқорида айтиб ўтилганидек, схеманинг ишончлилиги, ҳалқа узуқ ҳолдаги режимида анча пасаяди, шунинг учун линия ёки трансформаторни таъмирга чиқариш учун реле ҳимояси ёрдамида узилгандан сўнг, шу занжирдаги ажраткични узиш ва узилган ўчиргичларни улаш лозим. Масалан, жиддий бузилишда, Л1 линия В1 ва В2 ўчиргичлар ёрдамида узилади. Ажраткич Р1 ни узиш, сўнгра эса В1 билан В2 ни улаш лозим бўлади. Р1–Р4 ажраткичлари узоқдан бошқарилувчи юритгич билан таъминланиши мумкин, бу схемани автоматлаштириш имкониятини беради. Бу занжирларда узгичлар ўрнатилиши ҳам мумкин.

• 18.1 б–расмда тўртбурчак (квадрат) схемаси келтирилган. Бу схема тежамкор бўлиб (тўртта уланишга тўртта ўчиргич) истаган виключателни, унинг ҳамма элементлари ишига халакит бермай, текшириш ва ревизия килиш имкониятини беради. Схема юқори ишончлиликга эга. Юқорида айтиб ўтилганидек, схеманинг ишончлилиги, ҳалқа узуқ ҳолдаги режимида анча пасаяди, шунинг учун линия ёки трансформаторни таъмирга чиқариш учун реле ҳимояси ёрдамида узилгандан сўнг, шу занжирдаги ажраткични узиш ва узилган ўчиргичларни улаш лозим. Масалан, жиддий бузилишда, Л1 линия В1 ва В2 ўчиргичлар ёрдамида узилади. Ажраткич Р1 ни узиш, сўнгра эса В1 билан В2 ни улаш лозим бўлади. Р1–Р4 ажраткичлари узоқдан бошқарилувчи юритгич билан таъминланиши мумкин, бу схемани автоматлаштириш имкониятини беради. Бу занжирларда узгичлар ўрнатилиши ҳам мумкин.
• Ажраткичларни фақат таъмир килиш ишларида қўллаш ҳамма ҳалқасимон схемаларининг афзалликлари ҳисобланади. Бундай схемаларда ажраткичлар билан бўладиган операциялар сони унча кўп эмас.