4 -laboratoriyaliq jumis

4 -LABORATORIYALIQ JUMIS

TEMA: AQABA SUWLARDÍ KOAGULYACIYA HÁM FLOKULYACIYA USÍLÍ MENEN TAZALAW.
Jumıstıń maqseti: Suwdı sáykes vodorod kórsetkishi (PH) hám koagulyant muǵdarın anıqlaw ushın úlgili koagulyantlaw usılı menen tanısıw.
Teoriyalıq maǵlıwmatlar
Koagulyantlaw-aqaba suwdı reagentler menen qayta islew procesi bolıp tabıladı. Reagentler retinde alyuminiy yamasa temir (III) duzlarınan qollanıladı. Nátiyjede suwdaǵı kishi dispersli hám kolond aralaspaları birlesip (aglomeratlar payda etip), alyuminiy gidroksidi (Al (OH₃)) yamasa temir gidroksidi (Fe (OH₃)) menen birgelikte pig'a formasında cho'kadi.
Koagulyaciyalaw jolı menen tazalaw tezligine hám natiyjeliligine ortalıqtıń vodorod kórsetkishi (PH) kúshli tásir kórsetedi.
Turaqlı gidrolizlengen kóp valentli Al₂+, Fe₂+ ionlardıń payda bolıwı onıń úlkenligine baylanıslı. Túrli gidrolizlengen alyuminiy hám temir duzlarınıń PH shegaralarınıń turaqlı formalarınıń bar ekenligi tómendegi 1- suwretde kórsetilgen.

g-ion/l

g-ion/l

1-suwret. Alyuminiy (a) hám temir (b) duzlarınıń payda bolıwına ortalıqtıń vodorod ko'rsetkishi (PH) dıń tásiri.

Quramında juqa dispersli kolloid qosılmalar tutqan aqaba suwına flokulyantlarni qosıw (ionlanıwshı funksional gruppalardan quram tapqan polimer birikpelerdi qosıw ) aglomeratlar payda etiw hám alardı shóktiriw processlerin tezlestiredi.

Flokulyantlar toparına kraxmal, jelatin, cellyuloza efirleri, tábiy polimerlarni kirgiziw múmkin. Házirgi waqıtta flokulyantlar retinde suwda eriwsheń sintetik polimerlardan (mısalı, poliakrilomid (-CN₂-CH-) n den) keń qollanıladı.
Flokulyantlar qatnasıwında qosımsha bo'lekshelerdi irilestiriw procesine, flokulyasiya dep ataladı. Flokulyasiya processinde bo'leksheler adsorbtsiyalangan flokulyant makromolekulalari arqalı óz-ara birlesip, irilesedi.
Koagulyantlawdıń maqul túsetuǵın sharayatın tájiriybede anıqlaw to'mendegi 2 máseleni sheshimin tabıwǵa járdem beredi:
1. Koagulyantlaw waqtında vodorod ko'rsetkishi (PH) ni maqul túsetuǵın aymaǵın anıqlap alıwǵa járdem beredi.
2. Koagulyant (flokulyant) dıń maqul túsetuǵın muǵdarın anıqlap alıwǵa járdem beredi.
To'mendegi 2 - suwretde muallaq bo'lekshelerdiń nátiyjeli koagulyaciyalaw ushın kerekli bolǵan koagulyanttıń minimal muǵdarınıń PH ga baylanıslılıǵı ko'rsetilgen.

2 - súwret. Koagulyant muǵdarına vodorod kórsetkishiniń tásiri.

Kriterya retinde alınǵan nátiyjelerdi bahalaw ushın tómendegi eki usıldan paydalanıw múmkin.

1. Tazalanatuǵın suwdiń sapasın analitik qadaǵalaw etip barıw usılınan.
2. Pag'alarni tınıqlasıp barıwı yamasa olardı shógiw processlerin, kólemi hám payda bolatuǵın shókpelerdiń túrin gúzetip barıw usılınan.