4-Amaliy ish Mavzu: Excelni qurilishda muhandislik-iqtisodiy hisob kitoblarda qo’llash

Operator 

Nomi 

Misol 

ko’rinishida 

Natijasi 

+ 

Qo’shuv 

=20+15 

35 

- 

Ayirma 

=35-5 

30 

* 

Ko’paytma 

=2*2 

4 

/ 

Bo’linma 

=45/5 

9 

^ 

Darajaga ko’tarish 

=4^2 

16 

% 

Foiz 

=37% 

0,37 

 

 

Formula  kiritayotganda  barcha  formulaga  tegishli  bo’lgan  yacheykalar 

avtomatik ravishda rangli ingichka chiziq bilan ajraladi.  Formula yacheyka manzili 

va joriy yacheyka chegara rangi bir xil bo’ladi, bu esa kerakli bo’lgan yacheykani 

izlashda qulaylik tug’diradi va yaqqol ko’zga tashlanadi.  

Formula  kiritayotgan  yacheyka  manzilini  klaviatura  yordamida  kiritishdan 

ko’ra kerakli bo’lgan yacheyka ustiga sichqoncha kursori o’rnatilib chap tugmasini 

bosilishida  avtomatik  ravishda  formulaga  yacheyka  manzili  qo’yiladi.  Masalan, 

yacheykaga  =F2+H8  formulasini  kiritish uchun  klaviatura  yordamida  «=»  belgisi 

kiritiladi. So’ngra sichqoncha yordamida F2 yacheykasi ko’rsatiladi va «+» belgisi 

kiritiladi,  sichqoncha  yordamida  H8  yacheykasi  ko’rsatilib  bo’lgach  «Enter» 

tugmasi  bosiladi.  Bu  usulning  qulayligi  yacheykalar  manzillarini  kiritayotgan 

xatoliklarning yuzaga kelishini bataraf etadi.  

Sodda arifmetik amallardan tashqari Еxсel dasturida tartiblangan funksiyalar 

formulalarda  ham  ishlatiladi.  Bunga  ko’ra  Еxсel  dasturida  hisoblashni  jiddiy 

ravishda imkoniyatini kengaytiradi.  

Еxсel dasturida funksiya oldindan belgilanib, formulada aniq vazifani bajarish 

uchun  ishlatiladi.  Masalan  KOРЕНЬ  funksiyasi  ildizdan  kvadrat  qiymatni 

chiqarish. Funksiyaga berilayotgan qiymat funksiya argumenti deyiladi. Funksiyani 

kiritayotgan  avval  uning  nomi  yoziladi,  so’ngra  qavs  ichida  funksiya  argument 

keltiriladi. Masalan ildiz ostidaga 4 qiymatini ko’rinishi quyidagicha bo’ladi: 

= KOREN (4) 

Funksiya  argumenti  sifatida  yoki  aniq  son  yoki  yacheyka  manzili  keltirish 

mumkin. Masalan D3 yacheykasiga murojaat qilinish kerak bo’lsa unda quyidagicha 

bo’ladi: =KOREN(D3) 

Bitta formulani kiritayotganda bir nechta formulalar ishtirok etadi. Masalan: 

---