4-amaliy Savol va topshiriqlar ustida ishlash texnologiyasi reja

4-amaliy Savol va topshiriqlar ustida ishlash texnologiyasi
REJA:
1. Savol va topshiriqlarning mohiyatiga ko‘ra turi
2. Faktologik savollar mohiyati
3. Konseptual savol va topshiriqlar bilan ishlash
1-topshiriq. Faktologik savollar haqidagi ma’lumotni o ‘qing.
Bunday savollar, asosan, darslikda mavjud bo‘lgan yoki o‘qituvchi so‘zlab bergan faktlarni qayta so‘zlab berishni ko‘zlaydi. Bunday savollar ustuvor bo‘lgan darslarda o‘quvchi fikrlamaydi, matn ustida izlanmaydi. Chunki ularning javoblari darslikning o‘zida berilgan, faqat bir-ikki bor o‘qib, topib olishsa bo‘ldi. Ko‘pincha amaliyotda o‘quvchilar darslikdagi savollarga javob topish uyga vazifa qilib berilganda, darslik sahifalarining chetiga javoblari bayon etilgan o‘rinlarga shu savol raqamlarini qo‘yib chiqishadi. Eng achinarlisi, ba’zan uyga vazifani shu tarzda bajarishni o‘qituvchilarning o‘zlari ko‘rsatib beradilar. Bir qarashda bu hamma uchun qulay: bola qiynalmaydi, ortiqcha zo‘riqmaydi, bir zumda darsni tayyorlab qo‘yadi. Ammo bu holat adabiy ta’lim sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Oqibatda badiiy so‘zni his qilishdan mahrum, badiiy asar tahlillash ko‘nikma va malakasi shakllanmagan, mutolaadan zavq tuymaydigan bitiruvchilarga ega bo‘linmoqda.
Konseptual savol va topshiriqlar o‘quvchini o‘ylashga, mustaqil fikrlashga, izlanishga chorlaydi, asar badiiyati, uning mazmuniga mustaqil nazar tashlash, o‘ziga xosliklarini, farqli jihatlarini topishga yo‘llashi jihatidan g‘oyat muhim metodik apparat sanaladi. Darslikdan bu kabi topshiriqlarga engil javoblar topilmaydi, har bir savolga tayyorlanish, matnni sinchkovlik bilan o‘qish, qahramonlarning ruhiy kechinmalarini o‘z qalbidan o‘tkazishga to‘g‘ri keladi. Javob topish yo‘lidagi aqliy, ruhiy zo‘riqishlar avvaliga qiyin tuyulsa-da, keyinchalik izlab topilgan haqiqatlar, kashf etilgan go‘zalliklar o‘quvchilar uchun shirin “azob”, estetik lazzat manbaiga aylanadi.
2-topshiriq. “Bemor” hikoyasi yuzasidan tuzilgan savol- topshiriqlarni turini aniqlab, jadval tayyorlang va javoblarni yozishga tayyorlaning.

1. 
   Sotiboldining xotinini og‘rib qolishiga nimalar sabab bo‘lgani to‘g‘risida fikr yuriting.
   
2. 
   Sotiboldiga kasalni o‘qitishi, tabibga, baxshiga, o‘zini “tabib” hisoblagan bir ayolga ko‘rsatishi hamda qo‘shni bir kampirning maslahati bilan qizchasini saharlab iltijo qilishga undaganidan kelib chiqib tavsif bering, uning bunday yo‘l tutish sabablarini izohlang.
   
3. 
   Hikoyaga nima uchun “Osmon yiroq, er qattiq” maqoli epigraf qilib olinganini izohlang.
   
4. 
   Nima deb o‘ylaysiz, odam ma’naviy va jismoniy bemor bo‘lishi mumkinmi? Jismoniy va ma’naviy bemor deb qanday odamlarni aytish mumkinligi haqida fikr yuriting.
   
5. 
   Tarix va boshqa fanlardan olgan bilimlaringiz asosida fikrlab ko‘ring-chi, qanday jamiyatni, tuzumni “bemor” deb aytish mumkin.
   
6. 
   Siz o‘z sog‘lingizni saqlash bo‘yicha qanday chora-tadbirlar ko‘ryapsiz?
   
7. 
   Insonlar doimo sog‘-salomat yurishlari uchun nimalarga rioya qilishlari zarurligini ifodalang.
   
8. 
   Hikoyada aks etgan davr bilan bugunni qiyoslang, “Farzandlari sog‘lom yurt qudratli bo‘lur...” mavzularida esse yozing.