4. Чарвочилик соҳаси буқа зотни танлаш

 

---

182 
СИГИР 
Зотни танлаш. Енг аввало, сутдор сигирни танлаш керак. Танлашда 
сигирнинг ташқи коринишига емас, балки зотдорлигига етибор бериш лозим. 
Чунки зотдор сигирлар жайдари ва наслсизларига қараганда коп сут беради. 
Республикамизда сут йоналишидаги қорамол зотларига қора-ола 
(жуссаси йирик, танаси узунроқ, териси қайишқоқ, елини катта) ва қизилчол 
(туси қизил, боши ва танасида оқ қашқаси бор) зотлари киради. Сигирнинг 
қора-ола зоти сут маҳсулдорлиги бойича етакчи ҳисобланиб, уларнинг тирик 
вазни ортача 460–500 кг, 305 кунлик согин давридаги сут маҳсулдорлиги 
3800–4500 кг, сут таркибидаги ёг 3,6–3,7 фоизни ташкиль етади. 
Қизилчол зотли қорамоллар юртимизнинг иссиқ иқлим шароитига яхши 
мослашган. Сигирларнинг ортача тирик вазни 450–500 кг, согин давридаги сут 
миқдори 3200–3800 кг атрофида, сути таркибида-ги ёг – 3,7–3,8%. 
Парваришлаш. Хонадон егалари аввало қорамолларни тойимли 
озиқлантиришга аҳамият беришлари зарур. Сигирларнинг кунлик бераётган 
сут миқдори, тирик вазни, ёшини ҳисобга олган ҳолда омихта йем, шелуха, 
кепак, силос, хашак, қовун-тарвуз почоқлари ҳамда протеин, минераль модда 
ва витаминли бошқа озуқалар билан меёрида боқилади. 
ДИҚҚАТ! Бузоқ тугилиши билан огиз-бурнидаги шилимшиқ сочиқ 
билан артилади, тугилганда киндиги узилмаган болса қорин томондан 10–12 
см қолдириб кесилади, кесилган жойига ёд еритмаси суртилади, сонгра онаси 
олдига қойилади. Есингизда болсин, бузоқ биринчи ҳафта ичида фақат огиз 
сути билан боқилади. 
Сигирларни сун’ий қочириш. Шуни есда тутиш лозимки, сигирлар-ни 
сун’ий қочириш зотни яхшилашнинг енг қулай усулидир. Сун’ий қочириш 
зотдорлиги паст моль ва унинг бир неча авлодида амалга ошириб борилса 
молнинг насли яхшиланиб, зотдорлиги ва сутдорлиги ошади, ундан келгусида 
наслли бузоқлар олинади.