4-класс сабаклык new


Download 1.74 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/20
Sana08.02.2023
Hajmi1.74 Mb.
#1176472
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   20
Bog'liq
qaraqalpaq milliy alamoynaq duwtar.allanazarov d



 
Bul mi’salda ko’rip turg’ani’n’i’zday, qi’sqa forshlag won alti’li’q notag’a qoyi’lg’an, 
atqari’li’w usi’li’ joqari’dag’i’ №7 mi’saldag’i’day boladi’, biraq yeki yese shaqqani’raq 
tempte shertiledi. Ritmikali’q su’wreti to’mendegi ani’qlamada ko’rsetilgen. 

 
Joqari’da keltirilgen 8 mi’salg’a - ani’qlama. 
 
FORSHLAGLARG’A ARNALG’AN SHI’NI’G’I’WLAR 
 


 
 




29 




 
 




30 




 
 


 
 


 


31 
 
 

10 
 
 
 
 
BIRINSHI YARI’M JI’LLI’QTI’N’ JUWMAG’I’NA ARNALG’AN 
SHI’G'ARMALAR
 
PASHSHAYI’ KO’YLEGIN’
 
Wortasha tempte Xali’q namasi’ 


32 
 
 


33 
 
 
 
GU’LNARA
 
Wortasha tempte S.Sadi’qov muzi’kasi’ 
 


34 
 
 
 


35 
 
 
 


36 
ARALI’M
 
Wortasha tempte A.Qayratdinov muzi’kasi’ 
 


37 
 
 
GU’L SHI’RAYLI’
 
Jayi’raq tempte J.Shamuratov A’.Xalimov muzi’kasi’ 
 


38 
 
 
 


39 
 
 
QA’STERLEP ABAYLAN’ BIR BIRIN’IZDI
 
Wortasha tempte Ye.Seytimov muzi’kasi’ 
 


40 
 
 
 


41 
 
 
NA’MA’RT JIGIT NEGE DA’RKAR
 
Jayi’raq tempte J.Shamuratov muzi’kasi’ 
 


42 
 
 
MA’JNU’N TAL 
Ortasha tempte Sh.Paxratdinov muzi’kasi’ 
 


43 
 
 
 


44 
BIR ZAMAN
 
Jayi’raq tempte S.Muxametdinova muzi’kasi’ 
 


45 
 
 
QARA KO’Z
 
Yoshli’raq tempte Xali’q namasi’ 
 


46 
 
 
 


47 
 
 
HAQ NIYETKE BERDIM QOL 
Ortasha tempte J.Shamuratov, A’.Xalimov muzi’kasi’ 
 


48 
 
 
 


49 
 
 
 
 
NO’KIS VALSI
 
Vals tempinde N.Muxammeddinov muzi’kasi’ 
 


50 
 
 


51 
 
 
 
MOTOR QAYI’Q AYDAG’AN
 
Yoshli’ tempte A’.Sultanov muzi’kasi’ 
 


52 
 
 
 


53 
 
 


54 
PAXTAKESH QI’Z QOSI’G’I’ 
Shaqqani’raq, yoshli’ tempte Q.Turdi’qulov muzi’kasi’ 
 
 


55 
 
 
 
 
 
 
 


56 
II – YARI’M JI’LLI’Q
 
«QURAMALI’ ARALAS» 5/8 BES SEGIZLIK
WO’LSHEMI 
 
Birinshi yari’m ji’lli’qta quramali’ 6/8 alti’ segizlik wo’lshemi menen tani’sti’q. 
To’mendegi mi’salda ko’rsetilgenindey wol yeki ten’dey bolg’an a’piwayi’ 3/8 u’sh 
segizlik wo’lshemnen quralg’an yedi. 


Mi’salda ko’rip turg’ani’n’i’zday quramali’ 6/8 alti’ segizlik wo’lshemi,
yeki a’piwayi’ ha’m ten’dey bolg’an 3/8 u’sh segizlik wo’lshemlerden quralg’an. 
Al “quramali’ aralas” wo’lshemler bolsa, bir-birine ten’dey bolmag’an a’piwayi’ 
wo’lshemlerden quraladi’. Ma’selen, to’mendegi mi’salda ko’rsetilgenindey quramali’ 
aralas 5/8 bes segizlik wo’lshemi, a’piwayi’ 2/8 yeki segizlik ha’m a’piwayi’ 3/8 u’sh 
segizlik wo’lshemlerden quraladi’. 


 
Mi’salda “quramali’ aralas” 5/8 bes segizlik wo’lshemi keltirilgen. 
Ko’rip turg’ani’n’i’zday, wol bir-birine ten’dey bolmag’an a’piwayi’ yeki ha’m u’sh 
segizlik wo’lshemlerden quralg’an. Sanap shertiw ta'rtibi ”1, i ” dep yemes, al alti’ segizlikke 
uqsap “1,2, - 3,4,5” dep sanap shertiledi. Soni’ da ayti’p wo’tiwimiz kerek, 5/8 bes segizlik 
wo’lshemi yeki usi’lda quraladi’.
Birinshisinde – da’slep 2/8 yeki segizlik, al son’i’nan joqari’dag’i’ 2-shi mi’salda 
keltirilgenindey 3/8 u’sh segizlik wo’lshemi keledi. 
Ekinshisinde – da’slep 3/8 u’sh segizlik, al son’i’nan to’mendegi 3-shi mi’salda 
keltirilgenindey 2/8 yeki segizlik wo’lshemi keledi.


 


57 
Wo’lshemlerdin’ usi’nday ha’r qi’yli’ usi’lda du’ziliw ta’rtibin, wo’lshemnin’ metro-
ritmikali’q su’wreti dep aytadi’. Namani’n’ ma’nisin duri’s keltirip shertiwde bulardi’n’ 
a’hmieti ku’shli boladi’, sebebi wo’lshemnin’ metro-ritmikali’q su’wreti wo’zgerse, 
takttin’ ishindegi ku’shli ha’m ku’shsiz u’leslerdin’ wo’z-ara jaylasi’w ta’rtibi de 
wo’zgerip baradi’. Soni’n’ ushi’n bularg’a ayri’qsha itibar berip qaraw kerek. 
To’mendegi mi’sallarda usi’ jag’daylar keltirilgen.
«QURAMALI’ ARALAS» 5/8 BES SEGIZLIK WO’LSHEMININ’
KU’SHLI HA’M KU’SHSIZ U’LESLERGE
BO’LINIW TA’RTIBI 
 


 
Ku’shli ku’shsiz  Ku’shli ku’shsiz ku’shsiz 
u’les u’les u’les u’les u’les 
 
Bul mi’salda, quramali’ aralas 5/8 wo’lsheminin’ metro ritmikali’q su'wreti, da’slep 2/8 
yeki segizlik, al son’i’nan 3/8 u’sh segizlik wo’lshemi boli’p kelgen. Soni’n’ ushi’n ko'rip 
turg’ani’n’i’zday ku’shli u’lesler sol a’piwayi’ wo’lshemlerdin’ basi’nda turg’an 1 ha’m 
3 segizlik notalarg’a tu’sken ha’m wolar pa’tlirek da’s penen ali’nadi’. Al qalg’an 
u’lesler ku’shsiz bolg’ani’ ushi’n, ku’shli u’leslerge qarag’anda a’stelew, p’atsizirek 
da’s penen ali’nadi’. 
 


 
Ku’shli ku’shsiz ku’shsiz Ku’shli ku’shsiz 
u’les u’les u’les u’les u’les 
 
 
Bul mi’salda, quramali’ aralas 5/8 wo’lsheminin’ metro ritmikali’q su’wreti, da’slep 3/8 
u’sh segizlik, al son’i’nan 2/8 yeki segizlik wo’lshemi boli’p kelgen. Soni’n’ ushi’n ku’shli 
u’lesler sol a’piwayi’ wo’lshemlerdin’ basi’nda turg’an 1 ha’m 4 segizlik notalarg’a 
tu’sken. Demek bul jerde sol 1 ha’m 4 segizlik notalardi’ pa’tlirek da’s penen ali’p, al 
qalg’an u’leslerdi, ku’shli u’leslerge qarag’anda a’stelew, p’atsizirek da’s penen alami’z.
 


58 
«QURAMALI’ ARALAS» 5/8 BES SEGIZLIK WO’LSHEMININ’
HA’R QI’YLI’ RITMIKALI’Q USI’LLARDA 
 USHI’RASI’WI’
 
 


 
 


 
 


 
 


 
 


 
 


 
 


 


59 


 
 


 
 

10 
 
 

11 
 
 

12 
 
 

13 
 
 

14 
 
 

15 
 


60 
«QURAMALI’ ARALAS» 5/8 BES SEGIZLIK WO’LSHEMINE
 ARNALG’AN SHI’NI’GI’WLAR 
 


 
 


 
 


 


61 
 
 


 
 


 


62 
 
 


 
 


 
 


 


63 
 
 


 
 
 
«MORDENT» I’RG’AQLARI’ HA’M OLARDI’N’
ATQARI’LI’W TA’RTIPLERI
 
Melizmalardi’n’ ja’ne bir tu’ri, bul mordent i’rg’aqlari’. Bul i’rg’aq ta wo’z aldi’na da’s 
penen yemes, al melodiyadag’i’ notani’n’ da’si menen ali’nadi’ ha’m tek duwtardi’n’ lya 
tari’ ushi’n jazi’ladi’. Mordent i’rg’ag’i’ yeki tu’rge bo’linedi. Birinshisi bul mordent
i’rg’ag’i’ni’n’ o’zi, al ekinshisi kesik mordent i’rg’ag’i’. 
- bul «mordent» i’rg’ag’i’ni’n’ belgisi.
- bul «kesik mordent» i’rg’ag’i’ni’n’ belgisi.


64 
Eger notani’n’ u’stinde usi’ 
mordent belgisi qoyi’lg’an bolsa, wonda sol mordenttin’ 
i’rg’aq sesleri retinde, melodiya notasi’nan ba’lent jaylasqan sesler qollani’ladi’. 
Al eger de notani’n’ u’stinde usi’ 
kesik mordent belgisi qoyi’lg’an bolsa, wonda sol 
mordenttin’ i’rg’aq sesleri retinde, melodiya notasi’nan pa’ste  jaylasqan sesler qollani’ladi’. 
Bulardi’n’ nota joli’nda jazi’li’w ha’m atqari’li’w ta’rtipleri to’mendegi mi’sallarda 
keltirilgen. 
 
MORDENT I’RG’AG’I’
 


 
Bul mi’salda mordent i’rg’ag’i’ melodiyani’n’ birinshi notasina jazi’lg’an,
oni’n’ atqari’li’w ta’rtibi to’mendegi ani’qlamada ko’rsetilgen 
 
 
Ani’qlama
Ko’rip turg’ani’n’i’zday da’slep, melodiyani’n’ notasi’n to’menge qaray qag’i’latug’i’n 
da’s penen alami’z, son’i’nan liga si’zi’g’i’ menen jalg’ang’an, i’rg’aqti’n’ re ha’m do 
notalarin da’ssiz tek barmaqti’n’ shaqqan ha’reketi menen alami’z. Qalg’an notalar 
buri’ng’i’ u’yrengen ta’rtipte atqari’li’p bari’ladi’. 


Bul mi’sal aldi’ng’i’ 1-mi’salg’a uqsap kelgen, biraq parqi’ ko’rip turg’ani’n’i’zday 
mordenttin’ aldi’nda bemol belgisi jazi’lg’an. Atqari’li’w ta’rtibi 1-mi’saldag’i’day boladi’
biraq i’rg’aq retinde re notasi’n yemes, al 3-barmaq penen to’mendegi ani’qlamada 
ko’rsetigenindey re bemol notasi’n alami’z. 


65 
 
Ani’qlama
I’rg’aq seslerinin’ barmaqlari’n tergenimizde, sol jerdegi poziciyadan kelip shi’qqan 
halda yen’ qolayli’si’n alami’z. 
 
MORDENT I’RG’AG’I’NI’N’ HA’R QI’YLI’ JAG’DAYLARDA
USHI’RASI’WI’
 


Bul 
mi’sal 
joqari’dag’i’ 
birinshi’ 
mi’salg’a 
uqsag’an, 
biraq parqi’ 
ko’rip 
turg’ani’n’i’zday, mordent i’rg’agi’ bul jerde yeki notag’a, atap aytqanda 1 ha’m 4 
notalarg’a qoyi’lg’an. Atqari’li’w ta’rtibi to’mendegi ani’qlamada keltirilgen. 
 
Ani’qlama
Ko’rip turg’ani’n’i’zday da’slep, melodiyani’n’ notasi’n to’menge qaray qag’i’latug’i’n 
da’s penen alami’z, son’i’nan liga si’zi’g’i’ menen jalg’ang’an, i’rg’aqti’n’ re ha’m do 
notalarin da’ssiz, tek barmaqti’n’ shaqqan ha’reketi menen alami’z. Ani’qlap qarasan’i’z
izindegi yekinshi i’rg’aqti’n’ atqari’li’w ta’rtibi de sonday boladi’. 

Download 1.74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling