4-класс сабаклык new


Download 1.74 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/20
Sana08.02.2023
Hajmi1.74 Mb.
#1176472
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20
Bog'liq
qaraqalpaq milliy alamoynaq duwtar.allanazarov d

I -YARI’M JI’LLI’Q
 
WO’TKEN TEMALARDI’ QAYTALAW USHI’N
SHI’NI’G’I’WLAR
 
 


 
 


 



 
 


 



 
 
№4 
 
 


 



 
 
 


 



 
 
 


 
 


 



 
 
 


 



QURAMALI’ ALTI’ SEGIZLIK WO’LSHEMI
Barli’q wo’lshemler tiykari’nan u’sh tu’rge bo’linedi, bular: 
1. A’piwayi’ wo’lshemler. 
2. Quramali’ wo’lshemler. 
3. Quramali’ aralas wo’lshemler. 
 
Quramali’ wo’lshemler degenimizdin’ ma’nisi, wolar a’piwayi’ wo’lshemlerden 
qurali’p du’ziledi. Quramali’ wo’lshemler yeki, u’sh, yaki wonnan da ko’p a’piwayi’ 
wo’lshemlerden qurali’wi’ mu’mkin. 
U’shinshi klass sabaqli’g’i’nda, a’piwayi’ wo’lshemlerde jazi’lg’an taktlerde tek bir 
ku’shli u’les boladi’ degen bolsaq, yendi quramali’ wo’lshemlerde, wolardi’n’ qurami’na 
qaray bir neshshe ku’shli u’les boli’wi’ mu’mkin. Ma’selen, wolar yeki a’piwayi’ 
wo’lshemnen quralsa – ha’r taktte yeki ku’shli u’les boladi’, al yeger u’sh a’piwayi’ 
wo’lshemnen quralsa – ha’r taktte u’sh ku’shli u’les boladi’.
Biraq sol ku’shli u’leslerdin’ ishinde de yen’ pa’tlisi boli’p, takttin’ basi’nda turg’an 
birinshi  ku’shli u’les yesaplanadi’, al izindegi ku’shli u’lesler sali’sti’rmali’ ku’shli u’lesler, 
yaki qatardag’i’ ku’shli u’lesler boli’p yesaplanadi’. 
Quramali’ alti’ segizlik wo’lshem, yeki “a’piwayi’ u’sh segizlik” wo’lshemnen 
quraladi’, sol sebepli woni’n’  yeki ku’shli u’lesi boladi’ ha’m sanap shertkenimizde wolardi’
1 i 2 i 3 i dep yemes, al to’mendegi mi’sallarda ko’rsetilgenindey 1, 2, 3, - 4, 5, 6 dep sanap 
shertemiz. Ku’ndelikli aytqanda qu’ramali’ degen so’z ali’p taslani’p, tek alti’ segizlik 
wo’lshemi dep ayti’ladi’. 
 
Ku’shli  ku’shsiz ku’shsiz Ku’shli ku’shsiz ku’shsiz
u’les u’les u’les u’les u’les u’les
 
 
 
ALTI’ SEGIZLIK WO’LSHEMNIN’ HA’R QI’YLI’ RITMIKALI’Q
USI’LLARDA USHI’RASI’WI’ 




10 




 
 


 


 
 
 
Bul 5 mi’salda ko’rip turg’ani’n’i’zday, yeki ge sanalatugi’n ku’shsiz u’leste nota 
jazi’lmag’an. Bunday jag’dayda sol u’lesti qi’yali’y na’zerde tuti’p, namani’n’ 
ritmikali’q su’wretin jarasti’ri’p sherti’p wo’temiz. 


Bul 6 mi’salda ko’rip turg’ani’n’i’zday, yekinshi takttegi yekige ha’m alti’g’a 
sanalatugi’n ku’shsiz u’leslerde nota jazi’lmagan. Bul jerde de sol u’leslerdi qi’yali’y 
na’zerde tuti’p, namani’n’ ritmikali’q su’wretin jarasti’ri’p sherti’p wo’temiz. 


11 
Muzi’kada, wo’lshemlerdin’ bunday belgili bir ta’rtipte u’leslerge bo’liniwi ha’m 
wolarg’a di’qqat penen itibar beriwimizdin’ sebebi, namani’n’ ma’nisin keltirip, duri’s 
atqari’wda wolardi’n’ a’hmieti’ ayri’qsha boladi’. Sebebi ha’r taktte, sol ku’shli ha’m 
ku’shsiz u’lesler tiyisli ta’rtipte qaytalana keli’p, namani’n’ belgili bir usuldag’i’ ag’i’si’n 
payda yetedi. Rus tilinde buni namani’n’ pulsi yaki pulsacyasi’ dep aytadi’. 
Endi saz shertkenimizde bul u’leslerdin’ qay da’rejede a’ste yaki qatti’raq shertiliwi, 
sol namani’n’ yoshi’na, mazmuni’na ha’m basqa da ha’reketlerine baylani’sli’ boladi’. 
ALTI’ SEGIZLIK WO’LSHEMGE ARNALG’AN
SHI’NI’G’I’WLAR 


 
 


 


12 
 №3 
 
 


 
 


 


13 
 
 


 
 


 


14 


 
 
 

Download 1.74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling