4-laboratoriya ishi silindrik detallarni yumoloqlikdan og’ishlarini o’lchash

4-LABORATORIYA ISHI

SILINDRIK DETALLARNI YUMOLOQLIKDAN OG’ISHLARINI O’LCHASH.

ISHNING MAQSADI:

• Indikator-nutromerning tuzilishi bilan tanishish va u bilan ishlashda amaliy ko‘nikmalar hosil qilish.

ISHNING MAZMUNI:

• Indikator-nutromerni metrologik tavsiflarini aniqlash. Detaldagi teshiklar o‘lchamini, shakl og‘ishlarini o‘lchash va uning yaroqligi to‘g‘risida xulosa chiqarish.
• Talabaga beriladi: nutromer, tugallangan uzunlik me’yorlar to‘plami, me’yoriy xujjatlar va o‘lchashga mo‘ljallangan detallar.

ISHNING BAJARILISH TARTIBI:

• Indikator-nutromerning metrologik tavsiflarini aniqlang va ularning ko‘rsatkichlarini hisobot shaklidagi 1-jadvalga kiriting.
• Detaldagi teshik o‘lchamini indikator-nutromer bilan o‘lchang.
• Me’yoriy xujjatdan berilgan detal o‘lchamining chegaravin va yuza shakl otsishlarini aniklang. Ularning qiymatlarini xisobot shaklidagi 2-jadvalga kiriting. Teshik o‘lchamini indikator-nutromer bilan o‘lchash uchun nutro­mer korpusining (1) yuqori qismiga indikator (2) o‘rnatilgan bo‘lib uning ash strelkasi bir to‘liq aylanguncha konus ichiga siljitib gayka yordamida qotiriladi.

Nutromerning o‘lchov kallagi teshigiga nominal o‘lcham bo‘yicha tanlangan almashuvchan o‘lchov ichkuymasi (5) o‘rnatiladi (7-rasm). Nutromer komplektida bir-biridan 10 mm farq qiladigan almashuvchan ichqo‘ymalar bor. Oraliq o‘lchamlar uchun esa shaybalar mavjud. Bular nutromerning o‘lchov kallagida kerakli o‘lchamni sodir qiilishga keng imkon yaratadi.

• Nutromerning o‘lchov kallagi teshigiga nominal o‘lcham bo‘yicha tanlangan almashuvchan o‘lchov ichkuymasi (5) o‘rnatiladi (7-rasm). Nutromer komplektida bir-biridan 10 mm farq qiladigan almashuvchan ichqo‘ymalar bor. Oraliq o‘lchamlar uchun esa shaybalar mavjud. Bular nutromerning o‘lchov kallagida kerakli o‘lchamni sodir qiilishga keng imkon yaratadi.

Indikator-nutromerni nolga keltirish nominal o‘lcham bo‘yicha hisoblangan tugallangan o‘lchov me’yor bloki yordamida amalga oshiriladi. Tugallangan o‘lchov me’yor blokiga yonbag‘irlar jipslashtirib maxsus ushlagichga (7) yig‘iladi (8-rasm).

• Indikator-nutromerni nolga keltirish nominal o‘lcham bo‘yicha hisoblangan tugallangan o‘lchov me’yor bloki yordamida amalga oshiriladi. Tugallangan o‘lchov me’yor blokiga yonbag‘irlar jipslashtirib maxsus ushlagichga (7) yig‘iladi (8-rasm).