4 ma’ruza. Dasturiy ta’minotni boshqarish. Reja

1. Loyihadagi xatarlar. 

Bular shunday xatarlarki,  ular loyiha grafigiga hamda loyiha resurslariga 

ta’sir qiladilar.  bunga misol qilib loyiha disaynerining yuqolishini keltirish 

mumkin. Agar dizayner ketsa uning o’rnig boshqa tajribali dizayner topishga ko’p 

vaqt ketadi. 

2. Mahsulotdagi xatarlar. 

Bu shunday xatarlarki, ular mahsulotning  sifatiga  hamda  loyiha 

imkoniyatlariga ta’sir ko’rsatadi. Bunga misol qilib qabul qilinga 

komponentlarning tartibdan chiqib ketishini ko’rsatish mumkin. 

3. Biznes xatarlar. 

Bu shunday xatarlarki, ular tashkilotning dasturiy  ta’minot  jarayonlariga 

hamda 

ularni rivojlantirishlariga tasir ko’rsatadi. Bunga 

misol qilib 

raqobatchilarning shunga o`xshash yangi loyihani taqdim etishlari kiradi.  Loyiha 

menejerlardan loyihani rejalashtirishdagi xatarlar oqibatlarini tahlil qilish  talab 

qilinadi. Xatarlarni effektiv boshqarish bu yuzaga  keilishi  mumkin  bo’lgan 

xatarlarni  aniqlash hamda ularni yechishning samarali yo’lini  topishdir.  Loyihaga 

tasir ko’rsatadigan shunday muayyan xavf-xatarlar borki, ular loyiha  hamda 

dasturiy ta’minot yaratilayotgan tashkilot muhitiga bog’liq bo’ladi. Biroq shunday 

xavf-xatarlar borki ular yaratiulayotgan dasturiy ta’minotning  turiga bog’liq 

bo’lmaydilar va ularga har qanday loyihalarda duch kelish mumkin bo’ladi. 

---

Bunday xavf-xatarlarning ba’zi ko’p uchraydigan ko’rinishlari qo’yidagi jadvalda 

keltirilgan:  Loyiha,mahsulot va biznesga bo’lgan ko’p uchraydigan xatarlarga 

misollar. 

Jadval-4.1. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Xaxf-xatar jarayonlarinin boshqarish chizmasi quyidagir rasmda keltirilgan: 

 

 

 

 

Xatarlarni boshqarish jarayoni bir nechta bosqichlarni o’z ichiga oladi: 

---

1. Xatarni aniqlash.(risk identification)

 

-bo’lishi mumkin bo’lgan 

loyihaviy,mahsulot va biznes xatarlarni aniqlash. 

2. Xatarni tahlil qilish. (risk analysis)

  –  xatarlarning bo’lish ehtimolini  hamda 

oqibatini baholash. 

3. Xatarlarni rejalashtirish.(risk planning)  -

  xatarlardan qutilish yoki ta’sirini 

kamaytirish uchun rejalar tuzish. 

4. Xatarlarni monitoring qilish.(risk monitoring)

  - xatarlarni nazorat qilish hamda 

bunga qarshio tuzilgan rejalarda kamchilik ko’zatilsa bartaraf etish.