4-мавзу. Акциялар бозори

4- Маъруза. ХОРИЖИЙ МАМЛАКАТЛАРДА ТОВАР БИРЖАЛАРИ ФАОЛИЯТ МЕХАНИЗМИ

Режа:

• 4.1. Европада биржаларнинг ривожланиш босқичлари ва энг йирик товар биржалари
• 4.2. ICE Futures Canada товар биржаси

4.1. Европада биржаларнинг ривожланиш босқичлари ва энг йирик товар биржалари

• Замонавий биржалар ва товарлар билан биржа орқали савдо қилишнинг асосида ётадиган тамойиллар кўп асрлик шаклланиш ва ривожланиш тарихига эга. Қадимги Греция ва Қадимги Римнинг марказий бозор муассасаси, умумий товар айирбошлаш операциялари, пул тизими, узоқ муддатли товар етказиб беришга шартномалар тузиш амалиётига эга савдо тажрибаси мавжуд бўлган.

Ғарбий Европа IХ асрнинг бошида вужудга келган. ХI асрга келиб эса Ғарбий Европа халқлари етук ҳолатга етади. Aйнан ХI асрнинг охири ва ХII асрнинг бошларида Aнглия ва Францияда ўрта асрларга хос илк ярмаркалар пайдо бўлди. ХII асрнинг ўрталарига келиб бу ярмаркалар йириклашиб, хилма-хил кўринишга эга бўлди. Ихтисослашувнинг ривожланиши билан айрим ярмаркалар инглиз, фламанд, испан, француз ва италян савдогарлари ўртасида савдонинг марказлашувига айланди. ХIII асрда нақд пул билан жойида ҳисоб-китоб қилиш ва товарни дарҳол етказиб бериш асосидаги битимлар кенг тарқалган ва одатий бўлган, бироқ бу пайтда белгиланган намуналар бўйича сифат стандартларига эга, келишилган муддатда товарни кейинроқ етказиб беришга шартномалар тузила бошлади.

• Ғарбий Европа IХ асрнинг бошида вужудга келган. ХI асрга келиб эса Ғарбий Европа халқлари етук ҳолатга етади. Aйнан ХI асрнинг охири ва ХII асрнинг бошларида Aнглия ва Францияда ўрта асрларга хос илк ярмаркалар пайдо бўлди. ХII асрнинг ўрталарига келиб бу ярмаркалар йириклашиб, хилма-хил кўринишга эга бўлди. Ихтисослашувнинг ривожланиши билан айрим ярмаркалар инглиз, фламанд, испан, француз ва италян савдогарлари ўртасида савдонинг марказлашувига айланди. ХIII асрда нақд пул билан жойида ҳисоб-китоб қилиш ва товарни дарҳол етказиб бериш асосидаги битимлар кенг тарқалган ва одатий бўлган, бироқ бу пайтда белгиланган намуналар бўйича сифат стандартларига эга, келишилган муддатда товарни кейинроқ етказиб беришга шартномалар тузила бошлади.