4-mavzu: Boshlang’ich sinf o’qituvchilariga qo’yiladigan malaka talablari

Amaliy faoliyatdagi boshlang’ich sinf o’qituvchilarining malakaviy tayyorgarligini 
oshirib borish. Bugungi kunda mamlakatimizning umumiy o’rta ta’lim boshlang’ich sinflarida 
professional o’qituvchilar faoliyat yuritmoqda. Ular bu borada O’zbekiston Respublikasining 
yangi tahrirdagi “Ta’lim to’g’risida”gi Qonunining (2020 yil 23 sentyabrь) 5-bobida belgilangan 

---

pedagog xodimlarning huquqi, maqomi va majburiyatlariga qat’iy amal qilishi bilan faoliyat 
samaradorligiga erishadi.
Ayni paytda, amaliy faoliyatdagi boshlang’ich sinf o’qituvchilarining malakaviy 
tayyorgarligiga qo’yiladigan talablarni ular tomonidan chuqur bilishi va amal qilishi taqoza 
etiladi. Bu borada hozirgi kunda ham ijroda bo’lgan O’zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasining 2006 yil 16 fevraldagi 25-sonli Qarori bilan tasdiqlangan “Pedagog kadrlarni 
qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishga qo’yiladigan Davlat talablari”da amaliy 
faoliyatda bo’lgan boshlang’ich sinf o’qituvchilar uchun malakaviy talablar belgilangan.
Mazkur malakaviy talablar quyidagilardan iborat: 
1. Umumiy talablar. Amaliy faoliyatdagi boshlang’ich sinf o’qituvchilariga qo’yiladigan 
umumiy talablar quyidagi to’rt tarkibdan iborat: 
a) o’qitish mahorati bo’yicha; 
b) tarbiyalash mahorati bo’yicha; 
v) shaxsiy sifatlar bo’yicha; 
g) bilimlarni nazorat qilish va xolisona baholash bo’yicha. 
O’qitish mahorati bo’yicha quyidagi quyidagi talablar qo’yilgan:
- 
kasbiy layoqat va eruditsiyaga (his-tuyg’u)ga egalik; 
- 
psixologik-pedagogik tayyorgarlikka egalik; 
- 
ta’lim oluvchilarni mustaqil fikrlash va yangi bilimlarni olishga o’rgatish 
ko’nikmasiga egalik; 
- 
o’quv adabiyotlarining shakllari va turlarini bilish; 
- 
yangi pedagogik va axborot texnologiyalarini bilish, Internet global tarmog’idan 
foydalanish; 
- 
o’z malakasini oshirib borishni bilish; 
- 
ilmiy-pedagogik ijodiyot metodologiyasini bilish; 
- 
pedagogika fanining asosiy yznalishlarini bilish; 
- 
o’quv fanlariaro aloqalardan foydalanishni bilish; 
- 
notiqlik san’ati asoslarini bilish. 
Tarbiyalash mahorati bo’yicha qo’yiladigan talablar: 
- 
o’qitish va tarbiyalash jarayonining bog’liqligini bilish; 
- 
o’quvchilarni uyg’un shakllantirishni bilish; 
- 
tarbiya metodlari va texnologiyalarini bilish; 
- 
o’quvchilarda axloqiy, ijtimoiy va estetik fazilatlarni shakllantirishni bilish. 
SHaxsiy sifatlar bo’yicha qo’yiladigan talablar: 
- 
talabchanlik; 
- 
haqqoniylik; 
- 
halollik; 
- 
mehribonlik; 
- 
xushmuomalalik. 
Bilimlarni o’zlashtirish yuzasidan nazorat va xolisona baholash bo’yicha qo’yiladigan 
talablar: 
- 
bilimlarni o’zlashtirishni baholashning printsiplarini bilish; 
- 
bilimlarni o’zlashtirishni baholashning metodlari va mexanizmlaridan xabardor 
bo’lish; 
- 
standartlashtirilgan testlarni ishlab chiqishni bilish; 
- 
o’zlashtirishni xolisona baholashga qat’iy amal qilish. 
E’tibor berilsa, amaliy faoliyatdagi boshlang’ich sinf o’qituvchilari uchun muhim umumiy 
talablar belgilangan.