4-мавзу. Харажатларни ҳисобга олиш усуллари
Download 421.09 Kb.
|
Бошкарув хисоби 4-маввзу
- Bu sahifa navigatsiya:
- Талаб қилинади
- 5. Харажатларни тўлиқ ва ўзгарувчан харажатларни тақсимлаш оркали калькуляция қилиш Таннархни калькуляция қилишнинг икки усулини таърифи
- «Абзорпшн-костинг»
- «Директ-костинг»
|
Талаб қилинади :
Биргаликда ишлаб чиқарилувчи махсулот турлари ўртасида комплекс хара-жатларни натурал ва қиймат усулларидан фойдаланиб тақсимлаб чиқинг Қайси махсулот бўйича сифатини яхшилаш учун қилинадиган харажатлар асосли эканлигини аниқланг Мисол 3 Кимё саноати корхонаси бир жараёнда 3 та биргаликда ишлаб чиқарилувчи махсу- лот тайёрлаш билан шуғулланади.Хар бир махсулот бўлиниш нуқтасидан кейин қайта ишловдан ўтиш имкониятига эга. Қуйида июнь ойи бўйича маьлумотлар келтирилган :
Бўлиниш нуқтасига қадар амалга оширилган комплекс харажатлар 40000 м.сўмни ташкил қилган ва корхонада уларни махсулотларни литрларда чиқишига қараб тақ- симлаш кўзда тутилган Талаб қилинади : 1. Биргаликда ишлаб чиқарилувчи махсулот турлари ўртасида комплекс харажат- ларни натурал ўлчов бирлиги усулидан фойдаланиб тақсимлаб чиқинг 2. Корхона рахбариятига қайси махсулотларни қайта ишламасдан туриб сотиш фой- да олиш нуқтаи назаридан мақбул эканлигини исботлаб беринг.Фикрингизни хи- соб- китоблар билан асосланг 5. Харажатларни тўлиқ ва ўзгарувчан харажатларни тақсимлаш оркали калькуляция қилиш Таннархни калькуляция қилишнинг икки усулини таърифи Харажатларни тўлиқ тақсимлаш асосида таннархни калькуляция қилиш усулида барча ишлаб чиқариш харажатлари, шу жумладан доимий ишлаб чиқариш устама харажатлари хам махсулот таннархига қўшилади. Бу холда доимий ишлаб чиқариш харажатларининг бир қисми тугалланмаган ишлаб чиқариш ва сотилмай қолган тайёр махсулот захираси қийматида келгуси даврларда тақсимлаш учун қолиб кетади. Бу усул «Абзорпшн-костинг» деб аталади. Харажатларни тўлиқ тақсимлаш «Абзорпшн-костинг» асосида таннархни калькуляция қилиш усулининг чизмаси Таннарх Но ишлаб чикариш харажатлари Ишлаб чикариш харажатлари Мехнат харажатлари Устама харажатлар Материаллар Тайер махсулот захираси Фойда ва зарарлар счети ТИЧ захираси Ўзгарувчан харажатларни тақсимлаш асосида таннархни калькуляция қилиш (каль-куляция қилишнинг маржинал тизими «Директ-костинг») усулида махсулот таннар-хига ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқаришга тегишли бўлган ўзгарувчан харажат-ларгина қўшилади. Доимий ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш устама харажат-лари махсулот таннархига қўшилмайди, улар юзага келган даврда тўлиғига фойда ва зарарлар счетига ҳисобдан чиқарилади. Демак, уларнинг қиймати тугалланмаган ишлаб чиқариш ва сотилмай қолган тайёр махсулот захираси таннархида келгусида тақсимлаш учун қолдирилмайди. Таннархни ўзгарувчан харажатлар «Директ-костинг» асосида калькуляция килиш усулининг чизмаси: Таннарх Но ишлаб чикариш харажатлари Ишлаб чикариш харажатлари Устама харажатлар Мехнат харажатлари Материаллар Ўзгарувчан уста ма харвжатлар Доимий устама харажатлар Тайер махсулот. захираси Фойда ва зарарлар счети ТИЧ захираси Мисол 1. Компания «А» оддий махсулот ишлаб чиқаради ва қуйидаги сметага эга: Махсулот донасига, сўм Сотиш бахоси 1000 Асосий материаллар 300 Асосий иш хаки 200 Ўзгарувчан ЦУХ (ПНР) 100 Доимий ЦУХ, бир ойлик 1000000 Ойлик ишлаб чиқариш хажми, дона 5000 Қуйидаги усуллар билан махсулот таннархини ҳисобланг: А) Харажатларни тўлиқ тақсимлаш усули Б) Ўзгарувчан харажатлар асосида Ечим А) Харажатларни тўлик тақсимлаш усули Асосий материаллар 300 Асосий иш хақи 200 Ўзгарувчан ИУХ 100 Доимий ИУХ 200 Махсулот бирлиги таннархи 800 Б) Ўзгарувчан харажатлар асосида Асосий материаллар 300 Асосий иш хаки 200 Ўзгарувчан ЦУХ 100 Махсулот бирлиги таннархи 600 Download 421.09 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| |||||||||||||||||||||||