4-mavzu: “Inson- mashina” tizimini ergonomik loyihalash Reja Ish joyini loyihalashtirish va tashkil etish

4-mavzu: “Inson- mashina” tizimini ergonomik loyihalash

Reja

1. Ish joyini loyihalashtirish va tashkil etish

2. Ish о‘rinlari yuzasini loyihalashtirish va uni tashkil etish

3. Ish о‘rinlarini turkumlash va tasniflash

4. Ish о‘rnining ichki yuzasini o’lchash usullari

5. Boshqaruv elementlarini loyihalash

 

Tayanch sо‘z va iboralar- kompyuter texnikasi, ergonomik loyiha, "odam-mashina" tizimi, texnik topshiriq, cheklangan resurslar, texnik tizim, psixofiziologik, antropometrik ma’lumot, ergonomik prinsip, ish tizimi, standart, ish maydoni, ish muhiti, optimallashtirish, stress, ergonomistlar. usul, tahlil, tajriba.

1. Ish joyini loyihalashtirish va tashkil etish

• 1. Ish joyini loyihalashtirish va tashkil etish
•  
• Inson mehnat faoliyati asosan uning ishlash sharoitlari bilan belgilanadi. Bularga birinchi navbatda ish joyi va ish yuzasi kiradi. Ish joyi ishlab chiqarish uskunalari joylashgan va u bilan inson ish muhitida о‘zaro aloqada bо‘ladigan muhit ish joyi deb ataladi.
• Ish joyini ergonomik loyihalash ishchilarning antropometrik, biomexanik, psixofiziologik, aqliy imkoniyatlari va xususiyatlarini hisobga olgan holda aniq ish vazifalari va faoliyati uchun tuziladi.
• Ish joyini loyihalashtirish, jihozlarni о‘rnatish, muhandislik tadbirlarini olib borish, ishlab chiqarishda qaror qabul qilish va umumiy chizmalar tayyorlashdan oldin boshlanishi kerak. Loyihachilar, avvalombor muhandis-texnik xodimlarning fikrini о‘rganmasdan va yangi qurilmalarni ishlab chiqarishga joriy etmasdan hamda eskicha loyihalashtirish an’analaridan voz kechmasdan, tubdan yaxshilanishlar bо‘lishi mumkin emas.

Muhanidis texnik xodimlar talablariga muvofiq, quyidagilarni e’tiborga olish lozim.

• Muhanidis texnik xodimlar talablariga muvofiq, quyidagilarni e’tiborga olish lozim.
• -mehnat jarayonining о‘ziga xos xususiyatlariga mos keladigan qulay ish sharoiti va eng samarali mehnat usullaridan foydalangan holda asosiy va yordamchi operatsiyalarni bajarish;
• -operator harakatlanadigan ish yuzasining maksimal va minimal chegaralarida (kenglik, chuqurlik va balandlikda) boshqarish joylarini tashkil etish;
• -vizual ma’lumot manbalarini maqbulini kо‘rib chiqish, lozim bо‘lsa ishchi holati va ish holatini о‘zgartirish;
• -profilaktik tekshirish, ta’mirlash va sozlash joylariga tо‘siqlarsiz kirish va ularni amalga oshirish qulayligini aniqlash;
• -asbob-uskunalarni ishchilar xavfsizligini ta’minlaydigan qilib oqilona joylashtirish