4-mavzu: “Inson- mashina” tizimini ergonomik loyihalash Reja Ish joyini loyihalashtirish va tashkil etish

Ish yuzasi-ish о‘rnining elementi bо‘lib, uning konstruktiv о‘ziga xos xususiyati qо‘yilgan vazifa tabiati. texnologik talablar, antropometrik ma’umotlar. mehnat qurollarning soni va yechamlari bilan aniqlanadi. Ish yuzasi uchun ichki о‘lchamlar bо‘yi. eni. balandligi bо‘yicha maksimal va minimal chegaralar. oyoq (о‘tirgan holatda) va oyoq yuzi (turgan holatda), о‘tish joyi hamda qulay kо‘rinishini ham hisoblash kerak bо‘ladi.

• Ish yuzasi-ish о‘rnining elementi bо‘lib, uning konstruktiv о‘ziga xos xususiyati qо‘yilgan vazifa tabiati. texnologik talablar, antropometrik ma’umotlar. mehnat qurollarning soni va yechamlari bilan aniqlanadi. Ish yuzasi uchun ichki о‘lchamlar bо‘yi. eni. balandligi bо‘yicha maksimal va minimal chegaralar. oyoq (о‘tirgan holatda) va oyoq yuzi (turgan holatda), о‘tish joyi hamda qulay kо‘rinishini ham hisoblash kerak bо‘ladi.
• Aniq va nozik ishlarni bajarishda qо‘l uchun doimiy va vaqtincha tirgavchik nazarga tutilmog‘i lozim. Ish yuzasi balandligi о‘tiradigan joyiga nisbatan о‘rtacha 270-280 mm bо‘lishi kerak. (3.4-jadval)

Ishlarning turi	Balandligi, mm
Nozik va aniq ishlar uchun	900-1020
Mashinalarda aniq ishlar uchun	800-900
Idora ishlari uchun	700-750
Yozuv mashinkasi va kompyuter klavaturalarida ishlash uchun	630-680

Tavsiya etiladigan ish yuzasining balandligi (о‘tirgan holatda):

 6. Boshqaruv elementlarini loyihalash

•  6. Boshqaruv elementlarini loyihalash
•  Boshqaruv elementlarini loyihalashtirish va tanlash quyidagi omillarga bog‘liq:
• - tizimlar normal ishlashi paytida ham, yoki ular ishlamay qolganda ham operator faoliyatini davom etkazish xususiyatlari;
• - operatorning antropometrik, psixofiziologik xususiyatlari;
• - operator tomonidan amalga oshiriladigan boshqaruv harakatlari mujasamligi (yoqish, uchirish, burash, osish va h.k);
• - operatorning ishchi harakatlaridagi dinamik xususiyatlari (harakat, aniqlik, diapazon, trayektoriya va boshqalar);
• - boshqarish obyektining texnik tavsiflari; shaxsiy javobgarlik yoki mashinaga ma’lumotlar joylashtirish;
• - boshqaruv organining joylashuvi (boshqaruv panelida yoki uning tashqarisida);
• - ish muhitining xususiyatlari (yoritish, tebranish, shovqin va boshqalar);
• - maxsus keyimlar va shaxsiy himoya vositalar mavjudligi.