4-Мавзу. Кўп омилли регрессия ва корреляция

Masalan, Сt iste’mol funktsiyasi quydagi ko’rinishga ega bo’lsin:

• Masalan, Сt iste’mol funktsiyasi quydagi ko’rinishga ega bo’lsin:
• u holda t davrdagi iste’mol o’sha davrdagi Rt daromadga va undan oldingi davrdagi daromadga bog’liq bo’ladi. Mos ravishda b0 koeffitsent Rt daromadning bir birlikka o’zgarishi effektini tavsiflaydi. Odatda b0 koeffitsient qisqa davrdagi istemolga bo’ladigan talabga moyillik deyiladi.

4. Ko’p omilli regressiya tenglamasining parametrlarini baholash

• Ko’p omilli regressiya tenglamasi parametrlari juft regressiyadagi kabi EKKU bilan aniqlaniladi. EKKUni qo’llab normal tenglamalar tizimi hosil qilinadi. Normal tenglamalar sistemasining echimi regressiya parametrlarini baholash imkonini beradi. Ushbu

Regressiya tenglamasi uchun normal tenglamalar sistemasi quyidagi ko’rinishdan iborat:

• Sistemani determinantlar usuli bilan echib uning parametrlarini quyidagicha topish mumkin:

• Ko’p o’lchovli regressiya parametrlarini aniqlashning boshqacha usuli ham mavjud. Bu usulda juft korrelyatsiya koeffitsientlari matritsasi asosida standartlashgan mashtabda quyidagi regressiya tenglamasi tuziladi:

• Misol. Ishlab chiqarish harajatlari funktsiyasi

• quyidagi tenglama bilan ifodalangan bo’lsin (mln. so’m):

• bu erda:

• -asosiy ishlab chiqarish fondlari (mln.so’m);

• -ishlab chiqarishda band bo’lganlar (kishi).

Tenglamani tahlil qilib, ishlab chiqarishda band bo’lganlar soni o’zgarmagan holda asosiy ishlab chiqarish fondlarining qiymati 1 mln. so’mga ortishi, harajatlarni o’rtacha 1,2 mln. so’mga ko’payishiga, ishlab chiqarishda band bo’lganlarning soni bittaga ortishi, korxonaning texnik jihozlanganligi o’zgarmagan holda harajatlarni o’rtacha 1,1 mln. so’mga o’sishiga olib kelishini ko’rish mumkin. Ammo omil omilga nisbatan ishlab chiqarish harajatlariga ko’proq ta’sir qilishini anglatmaydi. Faraz qilaylik shu masala uchun standartlashtirilgan regressiya tenglamasi quyidagicha bo’lsin:

• Tenglamani tahlil qilib, ishlab chiqarishda band bo’lganlar soni o’zgarmagan holda asosiy ishlab chiqarish fondlarining qiymati 1 mln. so’mga ortishi, harajatlarni o’rtacha 1,2 mln. so’mga ko’payishiga, ishlab chiqarishda band bo’lganlarning soni bittaga ortishi, korxonaning texnik jihozlanganligi o’zgarmagan holda harajatlarni o’rtacha 1,1 mln. so’mga o’sishiga olib kelishini ko’rish mumkin. Ammo omil omilga nisbatan ishlab chiqarish harajatlariga ko’proq ta’sir qilishini anglatmaydi. Faraz qilaylik shu masala uchun standartlashtirilgan regressiya tenglamasi quyidagicha bo’lsin: