4-mаvzu. Sаnоаt коrхоnаlаrining аylаnmа mаblаg’lаri

Аylanma mablagʼlar barcha bosqichlardan oʼtib, toʼliq aylanishni amalga oshirishini quyidagi tarzda aks ettirish mumkin:
Pul-tovar (P-T)
Ishlab chiqarish (I.Ch)
Tovar-pul (T-P)
1- bosqich
2- bosqich
3- bosqich
3. Аylanma mablagʼlarni normalashtirish
Аylanma mablagʼlarni normalashtirish
Korxonaning uzluksiz ishlashi taʼminlaydigan moddiy boylik va boshqa resurslarning minimal, lekin yetarli zahiralarini shakllantirish uchun zarur boʼlgan pul mablagʼlarini aniqlashda ifodalanadi.
Аylanma mablagʼlar
normalashtiriluvchi
korxona omborlaridagi ishlab chiqarish zahiralari (xom ashyo, materiallar, yoqilgʼi, unchalik qimmat boʼlmagan predmetlar va jihozlar), tugallanmagan ishlab chiqarish, kelgusi davr xarajatlari va ombordagi tayyor mahsulotlar kiritiladi
Normalashtiril-
maydigan
xaridorlarga berib yuborilgan tayyor Mahsulot yoki tovarlar, hisob raqamidagi pul mablagʼlaridir
Аylanma mablagʼlarni normalashtirish moddiy resurslarni sarflash normalarini belgilash tamoyillar
Normalarning progressivligi va dinamikligi
Normalarning iqtisodiy va ishlab chiqarishtexnikaviy jihatdan asoslanganligi
Normalarning iqtisodiy va ishlab chiqarishtexnikaviy jihatdan asoslanganligi
Chiqit va yoʼqotishlarning oldini olish
Eskirgan normalarni qayta koʼrib chiqish hamda ularni fan-texnika taraqqiyoti yutuqlariga mos holga keltirish
Ishlab chiqarish zahiralarini normalashtirish
Korxonaning uzluksiz faoliyat yuritishini taʼminlash maqsadida amalga oshiriladi. Аgar ishlab chiqarish zahiralari normativlardan past boʼlsa, ishlab chiqarish jarayonining izdan chiqishi, ishchi kuchi va uskunalarning bekor turib qolishi, korxonaning ishlab chiqarish va iqtisodiy koʼrsatkichlari pasayishiga olib kelishi mumkin.
Tugallanmagan ishlab chiqarishni normalashtirish
Tugallanmagan ishlab chiqarish boʼyicha aylanma mablagʼlar normativini aniqlash korxona faoliyatidagi eng murakkab va koʼp mehnat talab qiluvchi jarayon hisoblanadi.