Korxonada mehnat resurslari va ulardan foydalanish, mehnatni tashkil etish va haq to’lash MEHNAT RESURSLARI - MAMLAKAT AHOLISINING MEHNATGA LAYOQATLI YOSHDAGI QISMI, IQTISODIY RESURSLARNING TARKIBIY UNSURI; 16 YOSHDAN 55 YOSHGACHA BOʻLGAN AYOLLAR, 60 YOSHGACHA BOʻLGAN ERKAKLAR MEHNAT RESURSLARIGA KIRITILADI. - MEHNAT RESURSLARI - MAMLAKAT AHOLISINING MEHNATGA LAYOQATLI YOSHDAGI QISMI, IQTISODIY RESURSLARNING TARKIBIY UNSURI; 16 YOSHDAN 55 YOSHGACHA BOʻLGAN AYOLLAR, 60 YOSHGACHA BOʻLGAN ERKAKLAR MEHNAT RESURSLARIGA KIRITILADI.
- KISHILAR YOSHINING ULGʻAYISHIGA QARAB MEHNAT RESURSLARIGA DASTLAB QOʻSHILADILAR, SOʻNGRA (YOSHI OʻTGACH) UNDAN CHIQADILAR. KOʻPCHILIK MAMLAKATLARDA, SHU JUMLADAN, OʻZBEKISTONDA 16—59 YOSHDAGILAR MEHNAT RESURSLARIGA KIRITILADI. MEHNAT RESURSLARI OʻSISHI AHOLINING KOʻPAYISHIGA BOGʻLIQ. AHOLI TARKIBIDA YOSHLAR QANCHALIK KOʻP BOʻLSA, MEHNAT RESURSLARI SHUNCHALIK TEZ OʻSADI. 20-ASR OXIRI —21-ASR BOSHLARIDA OʻZBEKISTONDA MEHNAT RESURSLARI HAR YILI 320—350 MING KISHI ATROFIDA KOʻPAY-IB BORDI. ULARNING ASOSIY QISMINI MEHNAT YOSHIGA QADAM QOʻYGANLAR TASHKIL ETADI.
MEHNAT RESURSLARI SONI MIQDORIY IFODA BOʻLSA, MEHNAT YOSHIDAGILARNING BILIM SAVIYASI, MALAKASI, KASBIY MAHORATI VA ISHBILARMONLIGI UNING SIFATINI YARATADI. TAʼLIMTARBIYA, MALAKANI OSHIRISH, SOGʻLIQNI TAʼMINLASH, UNI MUSTAHKAMLASH UCHUN SARFLAR INSON KAPITALIGA INVESTITSIYA BOʻLIB, MEHNAT RESURSLARI NI TAKRORAN YARATISHGA XIZMAT QILADI. MEHNAT RESURSLARI MEHNAT BOZORI ORQALI TAQSIMLANADI. MEHNAT RESURSLARI BAN-DLIGI — MEHNAT YOSHIDAGI KISHILARNING ISH BILAN TAʼMINLANISHI, ULARNING TOVAR VA XIZMATLAR YARATISHDA ISHTIROK ETISHI. MEHNAT RESURSLARI TARKIBIDAGI ISHLASHGA TALABGOR BOʻLA TURIB ISH TOPA OLMAGANLAR ISHSIZLAR HISOBLANADI - MEHNAT RESURSLARI SONI MIQDORIY IFODA BOʻLSA, MEHNAT YOSHIDAGILARNING BILIM SAVIYASI, MALAKASI, KASBIY MAHORATI VA ISHBILARMONLIGI UNING SIFATINI YARATADI. TAʼLIMTARBIYA, MALAKANI OSHIRISH, SOGʻLIQNI TAʼMINLASH, UNI MUSTAHKAMLASH UCHUN SARFLAR INSON KAPITALIGA INVESTITSIYA BOʻLIB, MEHNAT RESURSLARI NI TAKRORAN YARATISHGA XIZMAT QILADI. MEHNAT RESURSLARI MEHNAT BOZORI ORQALI TAQSIMLANADI. MEHNAT RESURSLARI BAN-DLIGI — MEHNAT YOSHIDAGI KISHILARNING ISH BILAN TAʼMINLANISHI, ULARNING TOVAR VA XIZMATLAR YARATISHDA ISHTIROK ETISHI. MEHNAT RESURSLARI TARKIBIDAGI ISHLASHGA TALABGOR BOʻLA TURIB ISH TOPA OLMAGANLAR ISHSIZLAR HISOBLANADI
MEHNATGA HAQ TO’LASHDA ISHNING SIFATINI, ISHLAB CHIQARISH NORMALARINI BAJARILISHINI HISOBGA OLISH VA ISH HAQI HISOBLASHNING MA’LUM TARTIBINI BELGILASH ZARUR. DEMAK, KORXONADA MEHNATGA HAQ TO’LASHNI TASHKIL ETISH BIRI-BIRIGA BOG’LIQ BO’LGAN UCHTA ELEMENTLAR BILAN ANIQLANADI: TARIF TIZIMI, MEHNATNI NORMALASHTIRISH VA MEHNATGA HAQ TO’LASH SHAKLLARI. SIFAT JIHATIDAN MEHNAT TARIF TIZIMI BILAN BAHOLANADI, SARFLANGAN MEHNAT MIQDORI NORMALASHTIRISH BILAN HISOBGA OLINADI, ISH HAQI HISOBLASH TARTIBI ESA MEHNATGA HAQ TO’LASH SHAKLLARI BILAN ANIQLANADI.
ISHCHILAR MEHNATIGA HAQ TO’LASHDA TARIF SETKASI ASOS BO’LIB HISOBLANADI. ТARIF SETKASI ISHLOVCHILARNING MALAKASI, MEHNATGA HAQ TO’LASH SHAKLI VA MAZKUR SOHANING XALQ XO’JALIGIDAGI AHAMIYATINI INOBATGA OLGAN HOLDA TUZILADI. ТARIF TIZIMIGA QUYDAGILAR KIRITILADI:
- BIR SOAT YOKI BIR KUNLIK MEHNATIGA TO’LANADIGAN HAQ MIQDORINI BELGILOVCHI TARIF STAVKASI;
- HAQ TO’LASHDA ISH VA ISHCHILARNING (MALAKASI) TURLI RAZRADLARI ORASIDAGI MUNOSABATLARINI KO’RSATUVCHI TARIF SETKASI;
- TARIF-MALAKAVIY MA’LUMOTNOMA. UNING YORDAMIDA TARIF SETKASIGA BINOAN ISH VA ISHCHINING RAZRADI ANIQLANADI.
| MEHNATGA HAQ TO’LASH SHAKLI, MUKOFOTLAR, QO’SHIMCHA HAQLAR, RAG’BATLANTIRISH TO’LOVLARI, KASABA UYUSHMA QO’MITASI BILAN KELISHILGAN HOLDA, ISH BERUVCHI TOMONIDAN QABUL QILINADIGAN JAMOA SHARTNOMASI BILAN BELGILANADI. DAVLATNING TARIF STAVKALARI VA OKLADLARI KORXONADA ISHCHILARNING MALAKASIGA, KASBIGA, ULAR TOMONIDAN BAJARILADIGAN ISHLAR SHAROITINING MURAKKABLIGIGA QARAB BAZA SIFATIDA FOYDALANILISHI MUMKIN. - MEHNATGA HAQ TO’LASH SHAKLI, MUKOFOTLAR, QO’SHIMCHA HAQLAR, RAG’BATLANTIRISH TO’LOVLARI, KASABA UYUSHMA QO’MITASI BILAN KELISHILGAN HOLDA, ISH BERUVCHI TOMONIDAN QABUL QILINADIGAN JAMOA SHARTNOMASI BILAN BELGILANADI. DAVLATNING TARIF STAVKALARI VA OKLADLARI KORXONADA ISHCHILARNING MALAKASIGA, KASBIGA, ULAR TOMONIDAN BAJARILADIGAN ISHLAR SHAROITINING MURAKKABLIGIGA QARAB BAZA SIFATIDA FOYDALANILISHI MUMKIN.
- E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT
Do'stlaringiz bilan baham: |
