Tarbiya jarayoni mohiyati va uning jamiyat taraqqiyotidagi o‘rni. - Tor ma’nodagi tarbiya deganda pedagogik jarayon sharoitida ta’lim maqsadini amalga oshirish uchun pedagog va tarbiyalanuvchilarning maxsus tashkil etilgan faoliyati tushuniladi.
- Ushbu holatda pedagoglarning tarbiyaviy faoliyati tarbiyaviy ish deb ataladi.
- Keng ma’noda tarbiya shaxsga jamiyatning ta’sir etishi, ijtimoiy hodisa sifatida qaraladi. Mazkur holatda tarbiya ijtimoiylashtirish bilan uyg‘unlashadi.
Tarbiyaning maqsadi – har tomonlama barkamol shaxsni shakllantirish. Tarbiya mazmuni-deganda, qo‘yilgan maqsad va vazifalar bilan bog‘liqlikda ta’lim oluvchilarning egallashi lozim bo‘lgan bilim, malaka, e’tiqod, shaxs sifati va xarakteri, xulq-atvor tizimi tushuniladi. Tarbiyaning umumiy vazifalari: - Jamiyat a’zolarining maqsadga yo‘naltirilgan rivojlanishi hamda ularning qator ehtiyojlarini qondirish uchun shart-sharoit yaratish;
- Jamiyat rivoji uchun zarur bo‘lgan ijtimoiy madaniyatga mos etarlicha hajmdagi “inson kapitali”ni tayyorlash;
- Madaniyatlarni uzatib turish orqali ijtimoiy hayotning barqarorligini ta’minlash;
- Ma’lum jins yoshi va ijtimoiy-kasbiy guruhlarning qiziqishlarini hisobga olgan holda ijtimoiy munosabatlar doirasida jamiyat a’zolarining harakatini tartibga solish.
Tarbiya jarayoni o‘ziga xos xususiyatlarga ega: Ijtimoiy muhitning ob’ektiv va sub’ektiv omillariga bog‘liqligi; - Ijtimoiy muhitning ob’ektiv va sub’ektiv omillariga bog‘liqligi;
- Tarbiyaning shaxsning rivojlanishi bilan birligi va o‘zaro bog‘liqligi;
- Faoliyat va munosabatni e’tirof etish shaxsning ijtimoiy qimmatli fazilatlarini shakllantirishning negizi va asosiy manbai;
- Tarbiyalanuvchilarning o‘zaro tarbiyaviy ta’siri, o‘zaro munosabatlari hamda faol faoliyati o‘rtasidagi bog‘lanish;
- Tarbiya va o‘zini-o‘zi tarbiyalashning intensivligi (jadalligi);
- Tarbiyalanuvchining “ichki olami”ga ta’sir etishning intensivligi;
- Tarbiyalanuvchilarda verbal va sensomotor jarayonlarning rivojlanish darajasi va pedagogik ta’sirni hisobga olish.
Do'stlaringiz bilan baham: |