4-Nazorat savollari

---

4-Nazorat savollari 
 
Sinfda tarbiyaviy ishlarni yo’lga qo’yuvchi, o’quvchilarning asosiy tarbiyachisi va murabbiysi sinf 
rahbaridir. Unga bolalar hayotini yo’lga qo’yish, jamoani uyushtirish va tarbiyalash mas’uliyati, 
sinfdagi o’quv-tarbiyaviy ishlariga javobgarlik yuklanadi.U tarbiyachi sifatida o’quvchilarni 
barkamol shaxs bo’lib kamol topishi to’g’risida, ularda aqliy teranlik, jismoniy baquvvatlilik, 
ruhiy tetiklikni tarkib toptirish, ilmga e’tiqod, bilimdonlik hislatlarini tarbiyalash to’g’risida va 
sinfda tartib intizomni mustahkamlash borasida g’amxo’rlik qiladi. Sinf rahbari bu ishlarning 
barchasini 
kuzatuvchi sifatida emas
, balki rasmiy, ma’sul shaxs sifatida bajaradi, chunki u 
maktab pedagogik jamoasi oldida o’ziga topshirilgan sinfda g’oyaviy-siyosiy, ma’naviy – axloqiy 
ishlarning ahvoli uchun, tarbiyaviy ishlarning mazmuni va yo’lga qo’yilishi uchun javobgardir. 
Sinf rahbarining asosiy vazifasi o’quvchilarga tarbiya berish va ularni do’stona jamoa qilib 
jipslashtirishdan iboratdir. Albatta, o’z sinfidagi o’quv ishlari, o’quvchilar bilim, darajasini 
oshirish masalalari ham uning e’tiborini 
jalb etadi
, ammo bu masalalarni hal etishga u avvalo 
tarbiyachi sifatida yondoshadi. 
U eng avvalo tarbiya berish vositalari orqali (o’quvchilarda o’quv vazifasiga nisbatan ongli va 
ma’suliyat bilan munosabatda bo’lishni tarbiyalash, u darslarda o’quvchilarning o’zaro yordamni 
yo’lga qo’yish, ularni maktab kun tartibiga rioya qilishga o’rgatish va shu kabilar) ta’lim berish 
sifatini oshirishda shu sinfda dars beradigan barcha o’qituvchilarga yordam beradi. 
Har bir sinfda muayyan o’quvchilar jamoasi ish olib boradiki, u jamoa o’quvchilarga qo’yiladigan 
yagona talabga amal qilish, ular bilan individual ish olib borishni amalga oshirish kerak. Odatda, 
bu jamoaning tashkilotchis va yetakchisi sinf rahbari bo’ladi. U sinfida dars beradigan 
o’qituvchilar olib boradigan o’quv-tarbiya ishlarining hususiyatlarini o’rganadi, ularning 
o’quvchilarga qo’yadigan talablari hamda o’quvchilar bilan o’zaro aloqalarini o’rganadi, ayrim 
o’quvchilar 
xulq-atvori haqida
, ularga ta’sir ko’rsatish metodlari haqida o’qituvchilar bilan 
o’zaro fikr almashib turadi. Uning muhim vazifasi o’qituvchilarning tarbiyaviy ish faoliyatlarini 
birlashtirib, yo’naltirib borishdan iborat. 
Sinf rahbari maktab pedagogik jamoasi va pedagogik kengashining a’zosidir. U barcha 
tashkilotchilik va tarbiyaviy ishlarni faqat yolg’iz o’zi emas, balki maktab direktori va uning 
o’rinbosarlari rahbarligida, o’z sinfida dars beradigan boshqa o’qituvchilar bilan mustahkam 
hamkorlikda olib boradi va quyidagilarga o’z e’tiborini qaratadi.
Sinf rahbarininng vazifalari 
Sinf rahbarining asosiy vazifasi-o`quvchilarning 
ahil guruhlarini
, aniq maqsadga yo`naltirilgan 
ishchan jamoani tashkil qila olish va ularni ta’lim-tarbiyali shaxslar, kelajagi buyuk davlatning 
haqiqiy egalari, komil insonlar etib voyaga yetkazishdir. 
Sinf rahbarlari o`quvchilariga mehribon bo`lishi, ularning o`sib-ulg`ayishlarini pedagogik 
kuzatuvlar asosida nazorat etishi, yordamga muhtoj o`quvchilarga yakka holda yondosha olishi 
lozim. Shu asosda ular qalbida milliy g`urur, 
vatanparvarlik
, mehr-muruvvat, mas’uliyat, 
tashabbuskorlik, ishbilarmonlik kabi xislatlarini uyg`otadi. 
Sinf rahbari ishini o`quvchilarning yosh xususiyatlarini va umumiy rivojlanish darajalarini, 
qobiliyatlarini 
hisobga olgan holda
, keng qamrovli tarbiyaviy ishlar va aniq mezonlar asosida 
tashkil etadi. 

---

Jumladan: 
O`quvchilarni Milliy g`oya va ma’naviyat asoslari ruhida tarbiyalash yo`nalishida; 
O`quvchilarni vatanga fidoiylik, davlat ramzlariga sadoqat, milliy g`oya ruhida tarbiyalash; 
O`quvchilar ongiga o`zi tug`ilib ulg`aygan yurtiga, buyuk ajdodlarimiz merosi va xalqimizning 
bugungi 
bunyodkorlik 
ishlariga 
yuksak 
ehtirom 
tuyg`ularini 
singdirish
, 
yurtimizda 
bunyodetilayotganinshootlar, ma’rifat maskanlari bilan tanishtirib borish; 
Sinfda o`quvchilarni milliy va umuminsoniy qadriyatlar ruhida tarbiyalash muhitini yaratish, 
tarbiya jarayoniga 
boy madaniy merosimiz
, milliy odob-axloq me’yorlarini tatbiq etish, 
mehnatga ijodiy munosabatni tarbiyalash; 
O`quvchilarni o`zbek va boshqa xalqlarning madaniy, tarixiy, milliy an’analariga 
hurmatruhidatarbiyalash; 
 
Sinf rahbari o'z o'quvchilarning ta'lim-tarbiya jarayoni ya'ni darslar davomida va darsdan keying! 
faoliyatini nazorat kilish uchun ma'suldir. 
2.
Sinfdagi barcha o'quvchilarni kobilyatlariga qarab turli to'garaklarga jalb etish 
kerak. 
3.
Sinfdagi barcha o'quvchilarning ma'naviyat daftarining to'liq yuritilishining 
nazorat qilish. 
4.
Sinf o'quvchilariga 
vatanga muhabbat
, 
milliy qadriyatlarga xurmat
, mustakillik 
yillarida qilingan ishlar yutug'i, vatanimiz an'analarga boy milliy merosimizga 
sadoqat ruhida tarbiyalashni tashkil qilish. 
5.
Xaftada bir marta o'tkaziladigan tarbiyaviy soatining o'tkazilishining to'g'ri 
tashkil 
etib
, unga xaqqoniy yondashish. 
6.
Sinf rahbari har bir o'quvchining 
shaxsini
, pedagogik-psixologik xarakterini 
o'rganish, shu asosda diniy aqidaparastlikka qarshi kurash bo'yicha 
tushuntirish 
ishlarini olib borishi
, voyaga yetmaganlar bilan ishlash ishlarini 
takomillashtirishi lozim. 
7.
Sinf o'quvchilarning ota-onalari bilan bamaslaxat ish tutgan holda o'quvchilardagi 
iqtidor, malaka va ko'nikmalarni aniqlaydi va shakllantiradi. 

---

8.
O'quvchilarning yil davomidagi darsga qatnashish davomati uchun shaxssan 
ma'sulligini xis qilgan holda sinf jurnaliga o'quvchilarni darsga qatnashganligi yoki 
qatnashmaganligi to'g'risidagi ma'lumotlarni qayd qilib yuradi. 
9.
Sinf o'quvchilarini 
odob-ahloq qoidasi
, texnika xavsizligi qoidalari hamda maktab 
nizomida belgilangan qonun qoidalar bilan tanishtirib boradi va o'quvchilarning 
ushbu qonunlarga buysunishini nazorat qiladi. 
10.
O'quvchilarning maktab kutubxonasi va shuningdek yaqin atrofdagi maktabqa 
kutubxonalar bilan o'zaro aloqa o'rnatishini nazorat qiladi. 
11.
Sinf o'quvchilari bilan birga maktab direktori ko'rsatmalariga asosan barcha 
jamoat ishlarida faol qatnashadi. 
12.
Sinfdagi jamoatchi a'lochi va xulqi namunali bo'lgan o'quvchilar qonun 
qoidalarga to'liq rioya qilgan o'quvchilarni o'zi va maktab rahbariyati tamonidan 
rag'batlantirib borilishini nazorat qiladi. 
13.
Sinf o'quvchilarini kundalik daftarlarini yuritilishini nazorat qiladi. 
14.
Maktab va sinf mulkini o'quvchilar bilan birgalikda ko'z qorachig'idek asraydi. 
15.
Sinf o'quvchilarini maktab tadbirlarida qatnashishlarini ta'minlaydi. 
16.
Sinf ota-onalar qo'mitasi tamonidan qabul qilingan qarorlar ijrosi uchun ma'sul. 
17.
Sinf o'quvchilaridan kam ta'minlangan o'quvchilarni aniqlaydi va ularga sinf va 
maktab jamoasi tomonidan yordam ko'rsatilishini nazorat qiladi. 
18.
Sinf o'quvchilari bilan birgalikda o'quvchilarni ta'til kunlarini mazmunli o'tkazish 
maqsadida turli tadbirlar va sayohatlarni uyushtiradi va o'tkazadi. 
19.
Sinf xonasini jihozlanishi va o'quvchilarning estetik did bilan maktab formasida 
kelishlarini nazorat qiladi. 
20.
O'quvchilarning o'quv qurollari bilan ta'minlanishini tashkil etilishini nazorat 
qiladi. 
21.
Maktab rahbarlari bilan tuzilgan shartnomaga muvofik maktabqa vazifalarni 
bajargan holda sinf qizlari o'rtasida "Qizlar kulubi" to'garagini tashkil qiladi va sinf 
rahbar tamonidan nazorat qilinadi.