417-guruh bitiruvchisiJaloldinova Gulnozaning “Masalani matematik modellashtirish orqali mustaqil fikrlashga o`rgatish”

Agar8- masaladagia, k,l, bparametrlargatayinqiymatlarbersak,
1 – 9 – masalalarnihosilqilamiz.Buni quyidagijadvalko`rinishida tasvirlaymiz.

				10 – masaladan kelib chiqadi
3	15	5	24	1 – masala
172	4	2	434	2 – masala
700	175	120	97750	3 – masala
58	10	5	445	4 – masala
27	5	3	11	5 – masala
51	4	3	174	6 – masala
1	65º	33 º	37 º	7 – masala

1 – 7masalalarningarifmetikusuldayechilishibir – birigao`xshashbo`lsa - da,ammobirmasalayechimidanxususiynholsifatidaikkinchimasalaningyechiminihos ilqilibbo`lmaydi.Buningustiga,masalamazmunigamuvofiq,turlichadir.Yanako`plab
masalalarborki,ularningyechilishi10 masaladagikabichiziqlitenglamatuzishvauniyechishgakeltiradi.

10. 
    b Agar savdogarmolningn1kg ini16,5so`mdansotsa,81,4so`m zarar ko`radi.Agar1 kgini19,8 so`mdansotsa,162,8so`mfoydako`readi.Savdogardanechgakgmol bor ? Masalaningyechilishi.Algebraikusul.Savdogardaxkgmolbor, deylik.Uhoda16,5-molning1kg ini16,5so`mdan sotganda tushadigan pul. 19,8 molning1 kgini 19,8so`mdansotganda tushadiganpul.Molningtannarxibirinchi holda16,5 x +81,4ga,ikkinchiholda esa19,8 x-162,8 ga teng.
    

Natijada,masalamazmunigamosushbutenglamani hosilqilamiz:
16,5 x + 81,4=19,8 x- 162,8
Bunda
19,8 x-16,5 x = 162,8 + 81,4 ; 3,3 x= 244,2,x =74(kg).
Javob:Savdogarda74kgmol bor.
Arifmetikusul.

1. 
   – savol .
   

Qiymatgasotilgan 1 kgmol bilan arzonga sotilgan 1kgmoningnarxidaqanchafarqbor
?
19,8 – 16,5 = 3,3 (so`m).

2. 
   – savol.
   

Olinadiganfoydava ko`riladigan zarar orasidagifarqnecha so`m ?
162,8 – ( - 81,4) =162,8 + 81,4 = 244,2 (so`m).

3. 
   – savol.
   

Foyda zarar orasidagibu farqlarsvdogardanecha kilogrammmolbo`lganda hosil bo`ladi ?
244,2:3,3 = 74 (kg).
Bu yerdaarifmetikusul maqsadgatez olb keladi( 6 – 8masalalar haarifmetikusuldaosonroqyechiladi).

10. 
    -masalani umumlashtirib,undan shu masalagao`xshashko`plabmasalalarni keltirib chiqarish mumkin.
    

12.Agar savdogar molining 1 kg inia so`mdan sotsa,b so`m zarar ko`radi.Agar1 kg ini cso`mdansotsa,d so`mfoyda ko`radi.Savdogardanechakgmol bor ?
Masalalaningyechilikshi.
Savdogardaxkg mol bor,deylik.Molning 1 kg
I aso`mdansotilsa,xkgmolaxso`mbo`ladi.cso`mdansotilsa,xkg molc xso`mbo`ladi.Molningtannarxibirinchi holda( ax + b) so`mm ;ikkinchi holda esa( cx - d) so`m.Demak,ushbuax + b = cx – dtenglik o`rinli.Bu berilganmasala mazmunigamoskeladigantenglama.Uni yechamiz: cx – ax = b + d, ( c- a) x = b + d, x = ^{b d} . c a
Javob:Savdogarda ^{b d} kg mol bor.