4500 turga yaqin tabiiy holdagi o‘simliklar uchraydi. Shulardan 1200

MUSHMULA
Mushmula – ra’nodoshlarga kiruvchi mevali daraxt. 2 turi mavjud: 1) Yapon Mushmullasi yoki lokva - bu doim yashil osimlik vatani - Sharqiy Osiyo. Daraxt balandligi 6–8 m, tanasining va shoxlarining rangi to’q kulrang. Barglari yirik, dag’al, shakli uzunchoq, ba’zan ovalsimon, uchi o’tkir, yuzasi yaltiroq, yaproqning ostki tomoni tukli. Mushmull kech kuzda yoki qish boshida gullaydi. Gullari gulshodaga toplangan bo’lib, juda nozik va xushboy, rangi ochsariq. Mevalari shingil bo’lib, har bir shingilda 12 tadan noksimon va bazan dumaloq shakldagi mevalar joylashgan. Mevaning yuzasi bir oz tukli. Eti sersuv, mayin, ta’mi shirin - nordon. Meva tarkibida 39% suv, 0.35% protein, 0.06% moy, 8.95% saharoza, 0.94% dekstroza va 0.26% kul mavjud. Har bir meva ichida 2 - 3 tadan yirik urugi bo’lib, meva og’irligining 20 - 25% ni tashkil etadi. Mevasi aprel oxiri - mayning boshlarida pishadi. Mushmull daraxti 5 - 6-yili hosilga kiradi. 8 - 12 yoshligida 30–50 kg hosil beradi. Mevasi istemol qilinadi, konserva sanoatida qayta ishlanadi. Urug’idan likyor tayyorlanadi, guli parfyumeriyada ishlatiladi. 2) German Mushmullasi yoki oddiy Mushmull - butasimon, ba’zan, daraxt shaklida bo’lib, bo’yi 3–6 m. Eron, Kichik Osiyo va Bolqon yarim orollarining sernam zonalarida, Kavkazda, Qrimda uchraydi va ekiladi. Shuningdek, AQSHda ham ekiladi. Yovvoyi turlarining novdalari tikanli. Barg shakli lentasimon yoki tuxumsimon, guli yakka, yirik, rangi oq. Mevasi danakcha, eti qattiq, pishgach yumshaydi. Ta’mi shirin. Meva tarkibida 10% qand, 1.1% olma kislotasi, 1.6 - 11.8 mg% vitamin C mavjud. Mushmullaning ikkalaturi ham mevali ekinlarga kirmaydi. U asosan, urug’dan ko’payadi, behi va do'lanaga payvand qilish ham mumkin. Ushbu ekzotik daraxtning mevalari muvozanatli kimyoviy tarkibga ega. Ularda B, A, C, E, K, PP guruhlari vitaminlari va ko'plab minerallar mavjud. Bundan tashqari, ekzotik mevalarda quyidagilar mavjud:

• 
  organik kislotalar; shakar; taninlar; pektinlar.
  

Mushmull mevasining boshqa foydali xususiyatlari:

• 
  ovqat hazm qilish tizimining faoliyatini normallashtiradi;
  
• 
  buyraklardagi qum va toshlarni olib tashlaydi;
  
• 
  toksinlar, toksinlar tanasini tozalaydi;
  
• 
  vitamin etishmasligini qoplaydi;
  
• 
  qon shakarini kamaytiradi;
  
• 
  yurak xuruji, qon tomir rivojlanishining oldini oladi;
  
• 
  saraton ehtimolini kamaytiradi.
  

Ushbu daraxtning barglari ham foydali xususiyatlarga ega. Ularga asoslangan damlamalar ichak infektsiyalarini davolash uchun ishlatiladi.