4‑Mavzu: Kompaniya holatining tahlili Reja

Korxonaning raqobat mavqeidagi kuchli va zaif belgilari

Ustunlik belgilari	Zaiflik belgilari
Muxim farq kiluvchi ustunliklar	Real farq kiluvchi ustunliklari yuqligi
Bozor ulushining kattaligi	Bozordagi asosiy raqiblarga nisbatan yuqotishlar
Izchil yoki ajralib turuvchi strategiya	Aniq strategiyaning yukdigi
Iste’molchilar sonining o‘sishi va ularning sodiqligi	Iste’molchilar oldida obruning pasayishi
Peshqadamlarning strategik guruxida bo‘lish	O’z mavkelarini kuldan boy berayotgan strategik guruxga tushib qolish
Tez usib borayotgan bozor segmentlari- da konsentratsiyalnish	Bozor potensiali eng katta bo‘lgan sohalardagi zaiflik
Narxdagi ustunlik	Tannarxi yuqori bo‘lgan tovarlar ishlab chiqarish
Daromad urtachadan yuqori	Daromdlarning o‘sishi ‘rtachadan past
Marketing maxorati o‘rtachadan yuqori	Bozorda muvaffaqiyat kozonishning asosiy omillari kam
Texnologik va innovatsion kobiliyat- lar Urtachadan yuqori	Mahsulotlar ishlab chiqarishda sustlik, sifatining yaxshi
Xavf-xatarlarga tashabbuskor, tadbir- korlar yondashuvi	Vujudga kelayotgan taxdidlarga nisbatan yaxshi mavkening yukligi
Qulay imkoniyatlarni kupaytirish mavqei	Asosiy raqiblarga nisbatan yukotishlar

Umumiy qoida: kompaniya o’zining raqobatdagi kuchli jihatlarini ko’paytirib borishi va o’zining raqobatchilikdagi zaif jihatlarini himoya qilishi kerak. U o’z strategiyasida o’zining kuchli jixatlariga tayanishi va zaif jixatlarini mustahkamlashga oid chora-tadbirlarni ko’rishi lozim.
Ayni paytda raqiblarning kuchli jixatlari reytingga xujumning kaysi tomondan bo’lishini va aksincha, raqiblarning zaif tomoni kaerda ekanligini ko’rsatib beradi.
Agar aynan kompaniya raqobatda kuchli bo’lgan jixatlarda raqiblar zaif bo’lsa, ushbu vaziyatdan foydalanib qolish chora-tadbirlarini ko’rish lozim.


4.4.Firma xarajatlari raqobatbardoshligini baxolash.
Kompaniya axvoli tahlilining muxim qismi - bu firma xarajatlarining raqobatga bardoshliligini aniqlashdir. Baxolardagi farqlarning kelib chiqish sabablari xilma‑xil bo’lishi mumkin. Ularning eng muximlari quyidagilar:

1. 
   xom ashyolar, butlovchi qismlar, quvvatlar va boshqa tovarlar narxlaridagi farq;
   
2. 
   texnologiyaning turliligi va jixozlar yoshining turliligi;
   
3. 
   ishlab chiqarish xarajatlarining turliligi;
   
4. 
   raqiblarning inflyatsiyaga va xorijiy valyutalar almashtiruv kurslarining o’zgarishiga bogliqlik darajasining turliligi;
   
5. 
   marketing xarajatlarining turliligi;
   
6. 
   transportirovka xarajatlarining turliligi ;
   

7)sotish shaxobchalarini tashkil etish xarajatlarning turliligi.
Raqobatga bardoshli bo’lish uchun kompaniyaning xarajatlari raqiblar xarajatlariga teng yoki undan past bo’lishi lozim. Buning uchun kompaniya qiymatlar zanjirining xar bir bo’ginida tahlil o’tkaziladi. Qiymat yaratuvchi zanjir quyidagilardan iborat bo’ladi.
Asosiy faoliyat doirasida:

1. 
   moddiy‑texnika ta’minoti;
   
2. 
   tayyorlash;
   
3. 
   tovarlarni iste’molchilarga etkazish;
   
4. 
   sotish va marketing;
   
5. 
   xizmat ko’rsatish;
   

Qo’shimcha faoliyat doirasida:

1. 
   tadqiqotlar va ishlanmalar, texnologiyalar va tizimlarni rivojlantirish;
   
2. 
   inson resurslarini boshqarish;
   
3. 
   umumiy boshqarish;
   

Xarajatlarni to’gri baxolash uchun menedjer 4 ta ishni bajarishi lozim:

1. 
   firmaning qiymatlar zanjirini tuzish;
   
2. 
   zanjir ichida turli uchastkalar o’rtasidagi aloqani o’rganish;
   
3. 
   bozorda muvaffaqiyat keltiruvchi faoliyat turlarini aniqlash;
   
4. 
   solishtirma baxolash o’tkazish;